N.B. Het kan zijn dat elementen ontbreken aan deze printversie.
Duitse tanks voor Oekraïne! Hoera! Ik kon deze gênante juichkreet nauwelijks onderdrukken toen het nieuws bekend werd. Sinds wanneer juichte ik voor tanks, ook al had ik altijd wel een zwak voor Abrams-tanks?
Het had alles te maken met de discussie die tevoren overal woedde: wel of niet onderhandelen met ‘de Rus’? Teleurgesteld had ik de petitie gelezen van een aantal prominente Nederlanders die vóór onderhandelingen pleitten. Goed bedoeld, maar rijkelijk naïef. „Onderhandelingen zijn niet onmogelijk”, schreven ze, „Rusland en Oekraïne hebben in het verleden vaker onderhandeld, soms ook met succes.”
Bij zulke initiatieven stel ik me altijd voor hoe de Russische ambassadeur ze zal overbrengen aan Poetin. „Ze beginnen te aarzelen!” „Op den duur gaan ze vanzelf door de knieën.” „Doe er anders nog een atoomdreiginkje bij.” „Ze zijn erg gehecht aan hun mooie leventje, ze kunnen niet afzien, zoals wij.”
Poetin knikt geamuseerd achter zijn bureau. Hij overwoog net wie hij nog meer in zijn legertop zou vervangen, want met dit stelletje lamzakken kon hij niet eens Andorra veroveren. Welke nieuwe formulering moest hij bedenken om die westerse watjes nog banger te maken voor zijn atoomwapens? Eerder zei hij al: „Wij hebben deze middelen, in een geavanceerdere en modernere vorm dan enig ander nucleair land, dat is duidelijk. Maar wij gaan er niet de wereld rondrennend mee te koop lopen als met een scheermes.”
Over die tekst was hij erg tevreden geweest. Hij bevatte net voldoende dreiging om het Westen te laten zweten, maar er zat toch ook een zweempje redelijkheid in: wij zijn heus de beroerdste niet als het eropaan komt.
Zelf vrees ik dat Poetin juist wél de beroerdste is als we hem zijn gang laten gaan. Hij is de nieuwe Hitler, de nieuwe Stalin, de nieuwe Mao. Hij zal miljoenen mensen laten sterven als hij daarmee zijn machtspositie kan behouden. Voor rationele argumenten en voorstellen is hij niet meer vatbaar, alleen tegengeweld kan hem nog afschrikken – tot op zekere hoogte.
Welke hoogte? Dat weet niemand. Hij zal misschien terugdeinzen als zijn eigen leven in gevaar komt, maar ook dat is niet zeker. Wellicht overweegt hij een hitleriaanse zelfmoord als zijn situatie uitzichtloos wordt.
Maar komt het zover? Kunnen we hem wel in het nauw drijven? Hier begint ook deze krijgshaftige columnist te aarzelen. Oekraïne kan de Russen hopelijk tegenhouden met al die tanks, maar kan Oekraïne ze ook verslaan? En wat als dat niet lukt? Rob de Wijk, nooit zonder reden voorzichtig en sceptisch in zijn commentaren, vroeg zich in Trouw af of we dan nog meer tanks en jachtvliegtuigen gaan leveren. „En gaan we, als het echt penibel wordt, zelf meevechten? Dat laatste kan het gevolg zijn van de dynamiek die de oorlog dan heeft gekregen.”
Die laatste vraag sneed, om met Poetin te spreken, als een scheermes in mijn vrij dunne huid. Meevechten hoef ik zelf niet meer, maar mijn kleinkinderen wel – en de uwe ook. Bovendien betekent meevechten dat de oorlog zich ook naar de westerse landen kan verplaatsen. De gevolgen kunnen rampzalig zijn. En de ondertekenaars van bovengenoemde petitie zullen zeggen: „Wie was er nou zo rijkelijk naïef?” Nooit dreigde een dilemma zó’n dilemma te worden.