De extra beveiliging mocht niet baten: weer werd de jaarlijkse aandeelhoudersvergadering van Shell dinsdag in Londen meerdere keren verstoord door klimaatactivisten. President-commissaris Andrew Mackenzie was nét begonnen met praten, toen de vergadering minutenlang werd stilgelegd omdat de beveiliging enkele tientallen betogers afvoerde. De activisten zongen daarbij een variant van het nummer Jolene van Dolly Parton. In plaats van ‘Jolene, Jolene’ zongen zij „Shell kills, Shell kills”.
Even later verwijderden vijf beveiligers een demonstrant die schreeuwde dat Mackenzie schuldig was aan greenwashing. De extra veiligheidsmaatregelen hadden er al voor gezorgd dat de bijeenkomst vijftien minuten te laat begon: alle bezoekers moesten worden gecontroleerd.
Voor Shell zijn demonstraties tijdens aandeelhoudersvergaderingen geen verrassing meer. Ook tijdens de vergaderingen van de afgelopen twee jaar klonk veel rumoer – al verliep de bijeenkomst nu iets rustiger dan toen. Vorig jaar kwam het zelfs tot schermutselingen tussen de beveiliging en betogers, toen die laatsten het podium met Shell-bestuurders bestormden. Het jaar daarvoor zaten demonstranten vastgelijmd aan hun stoel, waarna de vergadering vier uur werd geschorst.
Schone energie
Een veel pikantere kwestie voor Shell was in hoeverre de klimaatrebellie onder zijn eigen achterban, de aandeelhouders, dit jaar zou groeien – of misschien juist wel verder tot bedaren zou komen. Shell ligt al langer onder vuur van een deel van zijn aandeelhouders, die eisen dat het oliebedrijf sneller ‘vergroent’. De Nederlandse activistische aandeelhoudersclub Follow This dient elk jaar een motie in waarin het Shell oproept meer werk te maken van de verduurzaming.
Maar de laatste paar jaar verloor die motie steeds een beetje steun bij de Shell-beleggers. Vorig jaar kreeg Follow This nog maar 20 procent van de stemmen, tegenover 30 procent het jaar daarvoor. Shell leek daarbij te profiteren van het gekantelde maatschappelijke sentiment sinds de energiecrisis: een veilige en betaalbare energievoorziening was ook belangrijk, klonk het toen overal, en hernieuwbare energie was er duidelijk nog niet genoeg om ‘fossiel’ te vervangen. Dus daarvan moest je ook weer niet te snel afscheid willen nemen.
Dit jaar was die stemming nog meer beladen dan anders. Eerder dit jaar heeft Shell zijn vergroeningsplannen bijgewerkt, en daarbij werd een aantal klimaatdoelen geschrapt of afgezwakt (al werd er ook een nieuw doel ingevoerd). De aandeelhoudersvergadering was dus een belangrijk ijkmoment voor Shell om te zien of die stap de onvrede een nieuwe impuls zou geven – of dat de beleggers het juist prima vinden. Follow This zelf verhoogde dit jaar de inzet door zijn resolutie samen met 27 andere grote beleggers, waaronder het Franse Amundi, in te dienen. Dat soort megabeleggers kan Shell minder makkelijk wegzetten als ‘gekke klimaat-Henkies’.
Uit de uitslag bleek wederom iets minder steun voor Follow This: 18,6 procent. Voor de herziene ‘transitiestrategie’ van Shell was er juist bijna 80 procent steun. Bij Shell zullen ze dat als een overwinning interpreteren. Maar Mark van Baal van Follow This ziet er zelf geen verlies in. „Shell kan deze beleggers niet blijven negeren. Met 19 procent van de stemmen kunnen we spreken van een aandeelhoudersopstand, aangezien 99 procent van de aandeelhouders meestal met het management meestemt.”
De bestuurders van Shell kregen ruime steun voor herbenoeming, richting de 100 procent. Alleen MacKenzie viel op, omdat hij ‘slechts’ 90 procent kreeg. Aan het einde van de vergadering bood hij zijn excuses nog eens aan voor het laten verwijderen van een belegger vorig jaar die achteraf bezien toch een heel „beschaafde vraag” stelde. Nu ging het bijna weer fout. De beveiliging probeerde de enige zwarte vrouw die aan het woord kwam af te voeren toen zij vertelde over hoe Shell de Nigerdelta vervuilt met lekkende pijpleidingen. Mackenzie hield de beveiligers tegen.