De Chinese leider Xi Jinping en zijn Russische collega Vladimir Poetin hebben in Beijing de „onbegrensde vriendschap” tussen hun landen nog maar eens bevestigd. Volgens Poetin is de band tussen Beijing en Moskou „een van de belangrijkste stabiliserende factoren op het wereldtoneel”, terwijl Xi hem een „oude vriend” noemde.
Het is inderdaad al de 42ste ontmoeting tussen de twee heersers. Poetin kwam donderdag voor de tweede keer in zeven maanden bij Xi op bezoek, zijn eerste buitenlandse reis sinds hij eerder deze maand begon aan zijn vijfde termijn als president. Hij werd met veel militair eerbetoon ontvangen in de Grote Hal van het Volk, aan het Plein van de Hemelse Vrede in de Chinese hoofdstad.
Voor Poetin is het bezoek van groot belang. Sinds de grootscheepse invasie in Oekraïne, in 2022, is Rusland getroffen door brede westerse sanctiemaatregelen. Met China, ’s werelds tweede economie en verwikkeld in een hevige rivaliteit met de Verenigde Staten, deelt het de wens om niet alleen tegenover het Westen te komen te staan. Sinds de inval is de handel tussen beide landen sterk gegroeid – ook die in zogenaamde dual use-goederen, die zowel civiele als militaire toepassingen hebben en dus kunnen worden gebruikt om de Russische oorlogsmachine in stand te houden.
Xi op zijn beurt moet de balans zien te bewaken tussen enerzijds zijn warme banden met Rusland, en anderzijds de relatie met het Westen. De Verenigde Staten zijn nog altijd een veel belangrijkere handelspartner voor China dan Moskou, en bedreigen Chinese banken met sancties als ze de indirecte steun aan de Russische oorlog blijven faciliteren.
Lees ook
Chinese banken zijn bang voor Amerikaanse sancties, merken ze aan de grens tussen Rusland en China
‘Constructieve rol’
Westerse leiders willen dat Xi die handel aan banden legt, en dat hij zijn invloed op Moskou aanwendt om een einde aan de oorlog te maken. Eerder deze maand, tijdens een bezoek aan Europa, herhaalde Xi dat hij de export naar Rusland streng controleert, en dat China geen partij is in het conflict.
Ook bij zijn ontmoeting met Poetin lijkt Xi niet erg te hebben aangedrongen op een einde aan de oorlog. „China hoopt op spoedige terugkeer van vrede en stabiliteit in Europa”, zei hij donderdag, „en blijft daarbij een constructieve rol spelen”. Concrete details daarover gaf hij niet.
In februari 2023, een jaar na de invasie, presenteerde China een ‘twaalfpuntenplan voor vrede’, dat opriep tot een staakt-het-vuren en onderhandelingen. Rusland verwelkomde dat voorstel, maar het werd door Oekraïne en zijn westerse bondgenoten afgewezen, onder meer omdat het Rusland niet opdroeg om de geboekte terreinwinst in Oekraïne op te geven.
De twee presidenten maakten in Beijing verder afspraken over energie en handel. Volgens het Russische persbureau TASS gaat het daarbij onder meer om de bouw van experimentele kerncentrales. Ook haalden Poetin en Xi uit naar Aukus, een militair samenwerkingsverband tussen de Verenigde Staten, het Verenigd Koninkrijk en Australië, dat is opgericht als tegenwicht voor de macht van China in de Indo-Pacific.
