De Russische strijdkrachten zijn bezig aan een opmars rond het cruciale Oekraïense stadje Tsjasiv Jar. De Russen claimden op donderdag zelfs al aanwezigheid in een buitenwijk in het oosten. Tsjasiv Jar ligt op ongeveer 6 kilometer van de zwaarbevochten en tot puin geschoten stad Bachmoet, die vorig voorjaar na maandenlange strijd in handen van de Russen viel.
Het stadje is zwaar gefortificeerd en belangrijk voor het Oekraïense vermogen om Russische aanvallen in het gebied af te weren. Tsjasiv Jar ligt op een heuvel van ongeveer 200 meter hoog ten opzichte van het achterland richting Bachmoet. Dat maakt het goed verdedigbaar. Maar sinds begin vorige maand zijn de Russische strijdkrachten kilometers opgerukt. Als het klopt dat zij de buitenwijk hebben betreden, hebben zij ook de helling getrotseerd.
De verdedigingslinie bij dit punt in de regio Donetsk is belangrijk voor de veiligheid van de stad Kramatorsk. Dat is de regionale hoofdstad sinds Oekraïne in 2014 de controle over de stad Donetsk verloor. Het ligt op iets meer dan 25 kilometer afstand van Tsjasiv Jar.
De Oekraïense strijdkrachten ontkennen overigens dat de Russische strijdkrachten aanwezig zijn in Tsjasiv Jar. „De situatie is erg moeilijk, en de gevechten duren voort, maar de Russische troepen zijn daar niet. Geloof de Russische berichtgeving niet”, stelde de woordvoerder van de bevelvoerder van de regio Oost tegenover persbureau Reuters.
Op dronebeelden, gedeeld op sociale media, is te zien hoe colonnes pantservoertuigen richting Tsjasiv Jar rijden, zwaar onder vuur komen te liggen en voor een deel uitgeschakeld worden of omkeren. De Amerikaanse denktank Institute for the Study of War noemt het „een stevig versterkte, gemechaniseerde aanval ter grootte van een compagnie”. Bij de aanval met 25 pantserwagens zou een tiental zijn uitgeschakeld.
Straatgevechten
Toch stellen de analisten van de Oekraïense oorlogsmonitor Deep State Project, met goede bronnen binnen de Oekraïense strijdkrachten, dat de Russen wel degelijk stellingen hebben ingenomen in het oosten van Tsjasiv Jar. Het zou gaan om aanwezigheid in het microdistrict Kanal. Dat ligt op een halve kilometer van de stadskern, met tussenin een smalle aftakking van de rivier Siversky Donets. „Gezien de situatie waarin de vijand posities in de buitenwijken bezet, kunnen er in de nabije toekomst straatgevechten beginnen in Tsjasiv Jar”, waarschuwt DeepState.
De aanwezigheid van Russische infanteristen in de woonwijk betekent echter nog niet direct dat zij dat gebied ook in handen kunnen houden. Hiervoor moeten ze ook versterking krijgen en bevoorraad kunnen worden. Dit erkende ook de (pro-)Russische militaire blogger Aleksandr Kots, donderdag: „Ik zou niet te haastig zijn met nieuws over de consolidatie van onze eenheden aan de rand van de stad” want „het binnengaan van de stad via de enige toegangsweg is suïcidaal.”
Militair blogger Aleksandr Simonov sloot zich daarbij aan. „Voordat we ook bij de flanken [van de stad] zijn opgerukt, heeft het voor nu geen zin om verder te trekken”, schreef hij. „Vóór het laatste gevecht om Tsjasiv Jar kan beginnen moet er nog veel werk worden verricht. […] Dit is een zeer, zeer moeilijke aanval.”
De Russische strijdkrachten zijn op dit moment in meerdere richtingen in de aanval. Oekraïne verliest nog steeds terrein ten zuidwesten van Avdiivka. Na de terugtrekking uit die industriestad, in februari, proberen de Oekraïners in het gebied nieuwe verdedigingswerken op te werpen. Maar het land wordt geplaagd door tekorten – van vele soorten munitie tot drones –, heeft minder manschappen dan de tegenstander, geen ondersteuning van langeafstandsraketten en nauwelijks gevechtsvliegtuigen. Een door de VS beloofd militair steunpakket ter waarde van 60 miljard dollar, zit al maanden vast in het Congres.
Krim-brug in het vizier
Het lukt Oekraïne op meerdere plekken niet de linies op hun plek te houden. Deep State Project meldt ook de inname van een schoolgebouw in het dorp Robotyne. Het is een kleine verovering, die met een grote aanval op het gebouw mogelijk weer teniet gedaan kan worden. Toch is de Russische opmars bij Robotyne symbolisch: het gehucht was een van de grootste heroveringen van de Oekraïners bij het tegenoffensief vorig jaar.
Gehoopt werd toen dat door de voorste Russische verdedigingslinies te breken, een route zou worden geopend richting de Zee van Azov. De gedachte was om langs deze weg uiteindelijk misschien zelfs het kroonjuweel van de door Rusland bezette gebieden te bevrijden: de Krim. Maar na zeven van de honderd af te leggen kilometers, stokte de Oekraïense vooruitgang.
De enige (bekendgemaakte) militaire successen die Oekraïne op dit moment boekt, zijn drone-aanvallen op Russisch grondgebied. Met aanvallen op olieraffinaderijen (die de Russische oorlogseconomie financieel spekken) wist Kyiv volgens een schatting van Reuters al 14 procent van de Russische raffinagecapaciteit stil te leggen. Ook raakte Oekraïne eerder deze week het terrein van een Russische Shahed-dronefabriek in de deelstaat Tatarstan, op 1.200 kilometer van de Oekraïense grens.
Vrijdagochtend maakte Oekraïne bekend nog eens vier Russische militaire vliegvelden te hebben geraakt. Het gaat om een vliegveld in Saratov, Engels-2, waar volgens de Oekraïense strijdkrachten drie bommenwerpers zijn verwoest. Ook in de Russische regio’s Krasnodar, Rostov en Koersk, zouden vliegvelden zijn geraakt, met de verwoesting van nog enkele bommenwerpers tot gevolg.
Ondanks het militaire overwicht verloopt de Russische opmars nog altijd uiterst traag. Zelfs op zijn beste dagen verovert Moskou honderden meters of luttele kilometers steppe per dag. NAVO-partners schatten dat Rusland niet over de benodigde capaciteit beschikt om nog meer kracht bij te zetten en op korte termijn een beslissende doorbraak te bewerkstelligen.
Maar met de zomer in aantocht zal de strijd naar verwachting verder intensiveren. Nu het terrein weer makkelijker begaanbaar wordt, komen er waarschijnlijk weer meer Russische operaties aan. Ook Oekraïne maakt plannen voor de zomer: de militaire inlichtingendienst stelt dat de verwoesting van de Russische, illegaal gebouwde Kertsj-brug richting de Krim „onvermijdelijk” is geworden, en kondigt de aanval aan „in de eerste helft van 2024.”
/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data124730745-a24a9b.jpg|https://images.nrc.nl/EwE2f6bv5DG7kLmZxg7V189yRKo=/1920x/filters:no_upscale()/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data124730745-a24a9b.jpg|https://images.nrc.nl/PzWb1VyL-i41wjCxxWy3HCg73P4=/5760x/filters:no_upscale()/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data124730745-a24a9b.jpg)
