Het gerechtshof Den Haag heeft aangifte gedaan bij het Openbaar Ministerie wegens een ambtsmisdrijf door een raadsheer. Eind vorig jaar werd duidelijk dat de raadsheer, een van de teamleiders in de strafsectie, in 43 kleine strafzaken opzettelijk foutief vonnissen tekende.
De raadsheer deed het voorkomen alsof de uitspraken door een meervoudige strafkamer van drie raadsheren waren gewezen. In werkelijkheid waren het enkelvoudige uitspraken, gedaan door alleen de raadsheer zelf. Als gevolg declareerde het hof ten onrechte gedurende twee jaar zo’n 110.000 euro te veel bij de Raad voor de rechtspraak. De Raad, het landelijke bestuursorgaan van de rechtspraak, maakte maandag in een persbericht bekend een landelijk extern onderzoek in te stellen om uit te sluiten dat „deze werkwijze ook bij andere gerechten is toegepast”. De Raad zegt dinsdagochtend geen objectieve reden te hebben om dat aan te nemen, maar dat het louter om voorzorg gaat.
Het hof laat weten „geen begrijpelijke uitleg” van de betreffende raadsheer te hebben gekregen, hoewel de afgelopen maanden „veelvuldig” met elkaar is gesproken. De fraude kwam eind vorig jaar aan het licht. De betreffende rechter is „niet meer werkzaam bij de Rechtspraak” zegt het hof. Of de rechter is ontslagen of zelf is vertrokken, wil het gerecht niet zeggen. Behalve aangifte bij het Openbaar Ministerie is ook de procureur-generaal van de Hoge Raad, wettelijk belast met toezicht op de rechtspraak, geïnformeerd.
Totdat beide instanties een oordeel geven, spreekt het hof van een werkwijze die „mogelijk in strijd is met de wet” en die „mogelijk onrechtmatig handelen” behelsde. In ieder geval is wel zeker dat sprake is geweest van het geven van een „onjuiste voorstelling van zaken”. Van persoonlijk financieel gewin is overigens geen sprake geweest, noch van directe gevolgen voor de burger.
Lees ook
Wat te doen met de rechter die het MH17-proces afschildert als ‘een groot showproces’?
43 van dergelijke uitspraken
De strafzaken waar het om ging, waren hoofdzakelijk niet-ontvankelijkverklaringen van vonnissen door politierechters bij rechtbanken. Zulke uitspraken doet het hof als de verdachte na dagvaarding niet verschijnt op de zitting. En ook niet via een advocaat duidelijk maakt wat de bezwaren waren tegen het vonnis van de lagere rechter. Op strafrolzittingen, waarop de behandeling van zaken wordt gepland, volgt in zulke gevallen dan zo’n ‘niet-ontvankelijkverklaring’. Het hof ‘ontvangt’ dan het beroep niet en sluit de zaak zonder inhoudelijke behandeling met een kort vonnis. De betreffende rechter ondertekende 43 van dergelijke uitspraken vervolgens ook met de namen van twee collega’s, die van niets wisten.
Het hof in Den Haag heeft inmiddels het teveel ontvangen bedrag intern verrekend met de Raad voor de rechtspraak. Voor een enkelvoudige uitspraak mag het Hof 476 euro in rekening brengen, voor een meervoudige uitspraak 3.052 euro. Het Haagse gerechtshof doet jaarlijks uitspraak in ongeveer tienduizend strafzaken.
De fout kwam aan het licht door een interne melding. Bij uitspraken komt het vaker voor dat rechters afwezig zijn en niet kunnen tekenen. Dat wordt dan opgelost door hun namen onderaan het vonnis wel te noemen, met de formule dat ze ‘niet in staat waren te ondertekenen’. Op deze wijze wist de raadsheer zijn twee collega’s erbij te betrekken.
Vorig jaar zomer moest er ook een raadsheer bij het hof van Den Haag vertrekken. Ze had achter de schermen geprobeerd het Openbaar Ministerie in de MH17-zaak te beïnvloeden met complottheorieën.
