Jonge kiezers helpen Prabowo aan zege, critici vrezen verdere uitholling democratie

‘Het gaat goed met de democratie!’ roept Prabowo Subianto (72). In een dampend stadion wordt de – nog niet definitieve – winnaar van de Indonesische verkiezingen uitzinnig toegejuicht. Aan zijn zijde staat Gibran Rakabuming (36), de zoon van de huidige president Joko Widodo. „We moeten niet arrogant zijn, altijd nederig”, vervolgt hij. „Want deze overwinning is voor het hele volk.”

Twee keer eerder (in 2014 en 2019) deed Prabowo, zoals de ex-generaal en huidige minister van Defensie wordt genoemd, een gooi naar het presidentschap. Dit keer wint hij de hoofdprijs. De officiële uitslag laat nog even op zich wachten, maar volgens de zogeheten quick count heeft Prabowo zo’n grote voorsprong dat een overwinning vrijwel zeker is. Emotioneel dankt hij de presidenten die hem voorgingen, de reeks van ‘groten’ waarin hij nu mag plaatsnemen.

Onmiddellijk nadat duidelijk was dat Prabowo de verkiezingen had gewonnen, was ‘RIP DEMOCRASI’ trending op X in Indonesië. Want er zijn ook mensen die bezorgd zijn over de afbraak van het democratiseringsproces, de Reformasi. Dat proces begon na de val van autocraat Soeharto in 1998. Prabowo is Soeharto’s voormalige schoonzoon en voormalig leider van een beruchte militaire eenheid. Hij heeft een duister verleden, vol verdenkingen van brute mensenrechtenschendingen, waaronder ontvoeringen en marteling van anti-Soeharto-activisten.

„Welkom in het duistere tijdperk van Indonesië. Oh, en fuck Jokowi.” Mensenrechtenactivist Veronica Koman windt er geen doekjes om. Zoals veel critici houdt zij de huidige president Widodo, ook bekend als Jokowi, verantwoordelijk voor de winst van Prabowo, vanwege zijn aandeel in de afbraak van de vijfentwintig jaar oude democratie en zijn steun aan de oud-generaal via allerlei politieke manoeuvres.


Lees ook
dit portret van Joko Widodo

<strong>Joko Widodo in oktober 2014 </strong>in Jakarta op de dag dat hij werd ingezworen als president van Indonesië. ” class=”dmt-article-suggestion__image” src=”http://nltoday.news/wp-content/uploads/2024/02/jonge-kiezers-helpen-prabowo-aan-zege-critici-vrezen-verdere-uitholling-democratie.jpg”><br />
</a> </p>
<h2 class=Dubieuze benoeming

Ook Usman Hamid, voorzitter van de Indonesische afdeling van Amnesty International, ziet de hand van Joko Widodo in het verkiezingsresultaat. „Doordat hij zijn zoon Gibran heeft gekoppeld aan Prabowo heeft hij zijn achterban naar de oud-generaal gestuurd. Niet alleen de wetswijziging die nodig was voor die benoeming was dubieus, ook heeft hij het staatsapparaat ingezet om Prabowo’s kandidatuur te steunen. Voorafgaand aan de verkiezingen waren er talloze waarnemingen en verdenkingen van omkoping en politiek gemanoeuvreer ten gunste van Prabowo. Dit is de meest oneerlijke verkiezing sinds de val van Soeharto”, zegt Hamid aan de telefoon.

Vlak na de bekendmaking van de eerste uitslagen gingen aanhangers van oud-generaal Prabowo Subianto de straat op om de overwinning te vieren.
Foto Erlangga Bregas Prakoso / Antara via Reuters

De uitslag zelf trekt Hamid niet in twijfel. Ruim de helft van de kiezers is onder de veertig. Prabowo had een zeer uitgekiende campagne, gericht op jonge kiezers die zijn verleden niet kennen. De kiezers werden overspoeld met een stroom aan vrolijke en aanstekelijke beelden van hem als schattige opa. Ook hopen de kiezers dat hij zijn belangrijkste belofte, voorspoed en stabiliteit, zal nakomen. Hamid: „Veel mensen zullen op Prabowo gestemd hebben. Niet omdat ze een dictator willen, maar ze verwachten dat hij het beleid van Jokowi zal voortzetten.” Onder Jokowi was er economische groei en hij wist de inflatie redelijk goed in de hand te houden. Of deze economische beloftes ingelost gaan worden is de vraag. Het zal in ieder geval ten koste gaan van de democratie, stelt Hamid. „Het is aan het maatschappelijk veld om hiertegen in verweer te komen. En dat zullen we blijven doen.”


Lees ook
Met cybertroepen wordt de Indonesische kiezer gelokt en gemanipuleerd

Demonstranten met maskers van presidentskandidaten Anies Baswedan (links), Prabowo Subianto (midden) and Ganjar Pranowo (rechts). De demonstranten vragen meer aandacht voor democratie, mensenrechten en klimaatverandering van de kandidaten.

Aan de verkiezingsdag ging een roerige aanloop vooraf. Er waren protesten tegen oneerlijke inmenging, meldingen van fraude en intimidatie. De campagneteams van de twee andere kandidaten, voormalig gouverneur van Jakarta Anies Baswedan (54) en Ganjar Pranowo (55), meldden intimidatie van kiezers en manipulatie door hun stem voor Prabowo te eisen in ruil voor armoedeverlichting.

Daarbij riepen vertegenwoordigers van tientallen Indonesische universiteiten, waaronder de alma mater van president Jokowi, de afgelopen weken op tot herstel van de democratische instituties die hij heeft afgezwakt. Ook eisten ze respect voor het democratische proces.

Einde van de Reformasi

„Wat mij betreft markeert de uitslag van vandaag het einde van de Reformasi”, vertelt Ward Berenschot, hoogleraar antropologie van de Universiteit van Amsterdam vanuit Kalimantan. Ook hij stelt dat Jokowi stap voor stap democratische instituties heeft uitgehold en het staatsapparaat heeft ingezet om Prabowo aan stemmen te helpen. „Prabowo zal de democratische instituties die onder Jokowi zijn afgezwakt niet versterken. Integendeel. Met democratie heeft hij niets op.” Ook hij denkt dat de meeste mensen op Prabowo hebben gestemd in de hoop op economische voorspoed. „Hier in Kalimantan sprak ik redelijk wat mensen die op Prabowo hebben gestemd omdat hij heeft beloofd om het plan van Jokowi, de bouw van de nieuwe hoofdstad Nusantara, voort te zetten.”

Ook onderzoeker Andreas Harsono van Human Rights Watch had zich op deze uitslag voorbereid. „De gebundelde machten van Jokowi en Prabowo zijn heel sterk. We blijven doen wat we altijd doen. Mensenrechtenschendingen moeten opgehelderd worden. We staan voor de democratische rechten van de mensen. Altijd. Er zijn onrechtmatigheden gemeld, we eisen transparantie van het proces.”

Volgens de krant The Jakarta Post wachten de andere twee kandidaten, Anies en Ganjar, de officiële uitslag af voordat ze met een verklaring komen. Die zal mogelijk pas rond 20 maart komen. Op 20 oktober zal de nieuwe president worden beëdigd.


Lees ook
Hoe een omstreden presidentskandidaat twee Indonesische verzetsvrienden tot vijanden van elkaar maakte

De omstreden presidentskandidaat en huidige minister van Defensie Prabowo Subianto tijdens een campagnebijeenkomst afgelopen zaterdag in het Gelora Bung Karno-stadion in Jakarta.