Zelf zien ze het bij de Farmers Defence Force helemaal niet als intimidatie of bedreiging: het vlogje waarin FDF-voorman Mark van den Oever nieuwe protesten aankondigt waarbij landbouwminister Piet Adema (ChristenUnie) en NSC-Tweede Kamerlid Harm Holman „in het centrum van de belangstelling komen te staan”.
„Wij hebben het een jurist laten bekijken”, zegt Sieta van Keimpema, woordvoerder en secretaris van de boerenactiegroep. „Die zei: ik heb het vlogje vijf keer gezien. Ik hoor de bedreiging niet.”
In het filmpje, opgenomen voor een brandende barricade in België, roept Van den Oever Nederlandse boeren op uit hun „winterslaap” te komen en te protesteren – onder meer tegen de aangescherpte mestregels. Een „spuughekel” heeft hij aan NSC’er Harm Holman, die vorige week in de Kamer herhaalde dat de veestapel zal moeten krimpen voor natuurherstel.
Lees ook
Politici hekelen Van der Plas om niet veroordelen van dreigende taal vanuit Farmers Defence Force
‘Harde daden’
Het filmpje werd afgelopen weekend nieuws omdat Caroline van der Plas van de BoerBurgerBeweging er bij talkshow Op1 geen afstand van wilde nemen. Ze noemde het „harde woorden”, maar zei dat er ook „harde daden richting boeren” worden gepleegd. Andere politici, onder wie partijleiders Pieter Omtzigt (NSC) en Dilan Yesilgöz (VVD), met wie BBB aan de formatietafel zit, spraken zich daarop op X juist expliciet uit tegen de „verkapte dreigementen”.
Plannen om met tractoren bij Adema en Holman thuis langs te gaan, heeft FDF niet, volgens Van Keimpema. Wel gaat de actiegroep begin juni naar een internationale boerendemonstratie in Brussel, net voor de Europese verkiezingen. In aanloop naar die verkiezingen zal FDF onder meer een „Stem Ze Weg!-campagne” voeren, tegen partijen en bestuurders die volgens FDF verkeerd beleid voeren – zoals Adema en Holman.
Op sociale media plaatste FDF afgelopen weekend een poll, waarin mensen konden stemmen op de „Grootste Teringlijer van Den Haag”. Frans Timmermans van GroenLinks-PvdA werd er tot winnaar uitgeroepen.
Het incident rond het vlogje geeft aan hoe gevoelig het landbouwbeleid nog altijd ligt, in de nieuwe Tweede Kamer en bij de verschillende partijen aan de formatietafel. Daarbij tekent zich een scheidslijn af tussen NSC en VVD, die de noodzaak van hervormingen zien, en BBB en PVV die juist gekant zijn tegen overheidsbemoeienis en regeldruk.
Rebellen
De PVV, de grootste partij van Nederland met 37 zetels, drong er vorige week nog herhaaldelijk bij het kabinet op aan FDF als serieuze gesprekspartner te omarmen. „Al zijn het rebellen, zoals Sjors van de Rebellenclub”, zei PVV-Kamerlid Dion Graus in de Kamer, „wat dierenwelzijn betreft hebben ze tot nu toe de beste ideeën van de boerenorganisaties.”
PVV’er Jeanet Nijhof-Leeuw noemde FDF „een organisatie met goede ideeën die ons kan helpen om het toekomstperspectief voor de land- en tuinbouw te waarborgen”. Was de minister bereid FDF uit te nodigen, in plaats van uit te sluiten? De opmerkelijke oproep van de PVV kreeg wat minder media-aandacht dan het vlogje van Van den Oever.
Van der Plas van BBB had de ophef over haar reactie in Op1 waarschijnlijk kunnen voorkomen door in het algemeen afstand te nemen van intimidatie van politici, zonder boze boeren af te vallen. Dat heeft ze eerder ook gedaan toen boeren op de stoep stonden bij de ministers Christianne van der Wal en Rob Jetten. Van der Plas is als politica bovendien zelf bedreigd – ze weet hoe dat is.
Op X probeerde BBB’er Henk Vermeer de kritiek op Van der Plas afgelopen weekend te weerleggen. Vermeer noemde het vlogje van FDF „op het randje”, maar schreef ook dat het ging om „mogelijke acties waarvan inhoud en verhouding tot de wet niet eens bekend zijn”.
Minister Adema benadrukte afgelopen weekend tegenover persbureau ANP dat „protesteren een groot goed is, maar wel moet gebeuren binnen de grenzen van de wet”. NSC’er Harm Holman zegt aan de telefoon dat hij weet van de ophef over het vlogje, waarin zijn naam wordt genoemd. „En ik vind er ook wel wat van”, zegt hij. Maar Holman wil nu verder niet reageren. „Ik laat de boel even overwaaien.”
Lees ook
Veestapel, wolf, geld: formerende partijen botsen over toekomst landbouw
