Hoewel het even spannend leek te worden, is Lai Ching-te, de kandidaat van de regerende Democratisch-Progressieve Partij (DPP), zaterdag met 40 procent van de stemmen gekozen als de nieuwe president van Taiwan. Hij behaalde ruim 6 procent meer stemmen dan zijn tegenstander Hou Yu-ih van de nationalistische Kuomintang (KMT). Samen met zijn running mate Hsiao Bi-khim, een ervaren diplomaat, staat Lai voor continuïteit. Net als aftredend president Tsai Ing-wen willen zij Taiwans status als een zelfstandige democratie beschermen zonder escalatie van de relaties met China, dat het eiland ook claimt.
Lees ook
Nieuwe Taiwanese president Lai wil de balanceeract van zijn voorganger voortzetten
Chinese druk
China ziet de DPP als de vertegenwoordiger van een Taiwanese identiteit los van China en had liever een KMT-overwinning gezien. Op de verkiezingsdag rapporteerde Taiwans ministerie van defensie dat het acht Chinese vliegtuigen en zes Chinese schepen rond het eiland telde, typerend voor de afgelopen jaren waarin China de militaire druk op Taiwan opvoert. Volgens Frans-Paul van der Putten, China-expert bij het Clingendael Instituut, valt te verwachten dat nu de DPP aan de macht blijft ook China het huidige beleid – een combinatie van economische samenwerking en oplopende militaire druk – zal voortzetten.
Die militaire dreiging is niet alleen gericht aan het eiland zelf, maar ook aan de Verenigde Staten, die sinds 2016 de banden met Taiwan hebben versterkt. „Een belangrijk verschil met voorgaande verkiezingen is dat de China-Taiwan-relatie wordt overschaduwd door de relatie tussen China en de VS”, aldus Van der Putten. Zolang China en de VS zich meer zorgen blijven maken over elkaar, en daarop reageren door het wederzijds opvoeren van economische en militaire druk, wordt het risico op een conflict groter. „De kans is groot dat Taiwan daar dan de aanleiding voor is. Hierdoor zijn de verkiezingen in Taiwan meer dan voorheen ook belangrijk voor de rest van de wereld, inclusief Europa.”
Op dit moment staan de spanningen tussen beide supermachten niet op scherp, en de eerste reacties van beide partijen op de DPP-overwinning duiden ook op behoud van de status quo. In lijn met de licht verbeterde relaties tussen China en de VS van de afgelopen maanden, zegt de China Taiwan Affairs Office dat Lai’s overwinning het landschap van China-Taiwan-relaties niet fundamenteel zal veranderen, hoewel een hereniging in de toekomst „onvermijdelijk” blijft. Biden zegt op zijn beurt dat de VS geen Taiwanese onafhankelijkheid te steunen.
Geen meerderheid in parlement
Maar de context van deze bredere geopolitiek maakt dat de Taiwanese politiek ongewild wereldwijd relevant blijft. De nieuwe DPP-regering gaat daarin meer uitdagingen tegemoet dan haar voorganger, nu het tijdens deze verkiezingen haar meerderheid in het parlement is kwijtgeraakt. In het parlement won de KMT 52 zetels, tegen 51 voor de DPP. In deze nieuwe samenstelling van het parlement zal de DPP veel compromissen moeten sluiten en is er een sleutelrol weggelegd voor de Volkspartij van Ko (8 zetels). De uitslag van de parlementsverkiezingen, waarin de DPP als regeringspartij ook wordt afgestraft, laten zien hoe Lai’s overwinning ook het resultaat is van het gebrek aan samenwerking tussen de oppositiepartijen.
Lees ook
Taiwan stevent af op president die door China wordt beschouwd als ‘oorlogshitser’