In de vierdelige serie Hollandse Meesters Herzien onderzoekt Jörgen Tjon A Fong de achtergronden van beroemde werken van Hollandse Meesters. Waar staan de schilderijen voor en welke verhalen zijn onverteld? „Wat als ik in de 17de eeuw de dam was overgestoken, had er iemand raar opgekeken?” Dat vraagt Tjon a Fong, directeur van de Kleine Komedie, zich af in de eerste aflevering, als hij Johannes Lingelbachs ‘Gezicht op de dam’ bekijkt. Staat iedereen die toen in Amsterdam rondliep er wel op? En wie zijn de mensen van kleur die we wél op schilderijen uit de 17de en 18de eeuw zien? Conservator Stephanie Archangel laat zien hoe Rembrandt te werk ging. Schilderde hij zijn zwarte buren?
Glorieus vulgaire spion
Met zijn combinatie van sardonische komedie en meeslepende spionagethriller is Slow Horses na vier seizoenen uitgegroeid tot een grote hit bij publiek en critici. De Slow Horses uit de titel zijn mislukte MI5-agenten die worden verbannen naar het ‘administratieve kerkhof’ genaamd Slough House. Het hart van de serie vormt de fantastische vertolking van hun baas, de glorieus vulgaire en misantropische meesterspion Jackson Lamb, door Gary Oldman. Zijn ongewassen haar hangt in slierten langs zijn gezicht. Er zitten gaten in zijn sokken. Hij rookt, drinkt en laat geregeld harde scheten, waarvan hij soms wakker schiet. Maar Lamb is een uiterst capabele spion die de indruk wekt dat hij alles al eens heeft gemaakt. Zijn grofheid maskeert een verleden dat nooit wordt uitgediept – hij blijft een enigma.
IJskoude berekeningen
De sneeuw waait hard over de vlakten, en mijnwerkers zwoegen in de diepten. De metereologen waarschuwen: er komt weer een temperatuurdaling. En de bloedhete generator in het hart van je stad stookt niet hard genoeg. Moet je de mijnwerkers vragen om harder en langer te werken, ook al zullen er dan zieken vallen? Stadsbouwer Frostpunk 2 bestaat uit een eindeloze reeks moeilijke politieke beslissingen over wie wat krijgt, en wie wat moet inleveren. Je bestuurt de laatste overlevenden van een klimaattragedie, die in de vrieskou een nieuwe samenleving uit de grond proberen te stampen. Conservatieve en progressieve stemmen ruziën over de beste oplossingen. Als leider hak je knopen door, maak je deals, plan je districten. Je zal vaak falen, en veel leren. Een fascinerende game vol denkvoer.
Muzikale reis met Blokhuis
Popkenner en muziekliefhebber Leo Blokhuis neemt ons mee op een muzikale reis buiten de gebaande paden. Tijdens het programma wordt er veel nieuwe muziek gedraaid en elke week speelt een artiest twee tracks live in de show. Deze zondag is dat de Amsterdamse singer/songwriter VanWyck. Ze maakt melodieuze muziek, zingt met een warme, aardse stem. Haar songs zijn verhalend, ze heeft een heel eigen genre ontwikkeld. In de rubriek De Wereldhit komt iedere week een correspondent uit het buitenland aan het woord die vertelt met welke muziek uit het land waar hij/zij gestationeerd is de luisteraar eens kennis zou moeten maken. Zondag is dat René Passet, voormalig ANWB-filelezer, nu correspondent in Denemarken.
De kleinzoon van een vriend van mij had achter op de fatbike van zijn opa een bordje geschroefd met de tekst: Opzij, op weg naar de IC! Mijn vriend vertelde mij dit in het ziekenhuis waar hij op een speciaal bejaardenfietserszaaltje ligt. Op dat zaaltje kreunen de gebroken sleutelbeenderen, gescheurde hersenpannen en gekneusde ribben dag en nacht dat het absoluut niet hun schuld was.
Vorige week is daar een bejaarde wielrenner overleden aan inwendige bloedingen. Een dag later bood zijn zoon de fatbike van zijn vader te koop aan. Prachtig op te voeren exemplaar met maar vier kilometer op de teller. Het was papa’s eerste ritje geweest.
Ik stelde de oudjes voor om niet alleen een minimumleeftijd voor het berijden van die Gooise puberfietsen in te stellen, maar ook een maximumleeftijd. En niet alleen omdat ouderen minder adequaat reageren en niet meer zo wendbaar zijn, maar ook omdat het fietsende oudje er nogal treurig uitziet. Het is voor de familie en de buurt niet prettig om opa wiebelig te zien vertrekken. En helemaal niet als ze weten dat hij in bepaalde wijken vierkant wordt uitgejouwd in klinkklare straattaal.
Een van de patiënten, die door een dubbele kaakbreuk niet kon praten, schreef op de achterkant van een beterschapskaart de vraag: wat moet volgens jou de maximumleeftijd dan zijn?
45! Dat was mijn korte en bondige antwoord. Na die leeftijd wordt het treurig. Ik zeg dit uit zelfbescherming. Omdat het er na je 45ste op zo’n fiets gewoon niet meer uitziet. Vijftigers en zestigers moeten wandelen met een droef rugzakje, een beetje seksloze partner in een niet al te uitbundig windjack en op praktische schoenen van de Bever. Maar niet meer op twee dikke banden door een of andere binnenstadjungle ploeteren. Dat is zielig. Althans zo oogt het.
De volgende dag belde de vrouw van mijn vriend of ik niet meer langs wilde gaan. Mijn vriend vond het wel gezellig, maar de anderen stelden mijn aanwezigheid absoluut niet op prijs.
Dit weekend heb ik een feest bij een vriend, die drie vrouwen geleden aan zijn toenmalige scharrel een Porsche schonk. Die kreeg ze in de tuin met een grote strik eromheen en vooral alle vrouwen gingen toen hard gillen en juichen. Dat zouden ze nu niet meer kunnen omdat dan hun lippen scheuren en er een botoxlek naast de rimpelloze onderkin kan ontstaan.
Mijn plan is om nu ook zo’n grote doos met een strik in zijn tuin te laten afleveren. Daarna zal ik kort en liefdevol speechen en hem vertellen dat het moeilijk was om iets te vinden dat hij nog niet heeft. Dat soort teksten vindt hij heerlijk. Daarna mogen hij en de gasten raden wat er in dat pak zit. Misschien doe ik wel een quizje met de verveelde chardonnay-boomers.
Uiteindelijk mag hij het openmaken en zal hij zien wat het is: de Zwitserse zelfmoordcapsule, die afgelopen week een Amerikaanse mevrouw met één druk op de knop naar het hiernamaals geholpen heeft. Door een overdosis stikstof. Ze had natuurlijk ook gewoon in een Barneveldse kippenstal kunnen gaan staan. Of tussen 20.000 varkens in De Peel.
Ik vrees dat mijn vriend wel de humor van mijn dure grapje inziet, maar dat een deel van de beschaafde gasten verbolgen zal zijn. Dat is ook de bedoeling. Waarom ik dit smakeloze ding cadeau geef? Dat leg ik graag duidelijk uit: omdat ik de kreunende bejaardenberg best begrijp, maar dat ik een beetje moe ben van de zeurende en zeverende euthanasiediscussie van deze montere zeventigers.
Je hebt de stichting Laatste Wil, ouderenvereniging Het euthanatuitje, het Pil van Drion-genootschap plus allerhande deskundige psychiaters met handige zelfmoordadviezen. Ik merk dat ik het beu ben. Uitgeluld over de dood. Leven moeten we. En wel zo lang mogelijk. En niet je laatste jaren bezig zijn met het opmaken van je sterfbed.
Hoe je dan een beetje prettig doodgaat? Koop een tweedehands Chinese fatbike. Ik ken er een met maar vier kilometer op de teller.
Mijn vaders telefoon gaat. Dat is an sich niet vreemd. Wat wel vreemd is, is dat ik juist net zijn abonnement heb geprobeerd op te zeggen door te klikken op ‘ziekte/overlijden’. De beller is de telefoonprovider: „Mag ik de geboortedatum?” Ik geef de geboortedatum van mijn vader. „U wilt dit abonnement opzeggen?” „Ja”, zeg ik. „Wegens overlijden?” „Ja”, zeg ik. „Belt u namens uzelf?”
Lezers zijn de auteurs van deze rubriek. Een Ikje is een persoonlijke ervaring of anekdote in maximaal 120 woorden. Insturen via [email protected]