Gat in zeepvlies vormt een stabiel en rond nepdeeltje

Proef De negatieve zeepbel is een gat in een zeepvlies, afgegrensd door een ringetje garen of touw.


Illustratie Stella Smienk

Dit is de theorie

In de natuurkunde van vaste stoffen, zoals halfgeleiders, bestaan er gaten: een soort nepdeeltjes die bestaan uit het ontbreken van een deeltje, maar die zich in veel opzichten gedragen als echte deeltjes. Zonder gaten geen computer.

Iets dat daar behoorlijk op lijkt is de negatieve zeepbel: een gat in een zeepvlies, afgegrensd door een ringetje garen of touw.

Zeepvliesgaten zijn verbazend stabiel en verbazend rond: door de oppervlaktespanning probeert het omliggende zeepvlies zijn oppervlakte te minimaliseren, dus springt het gat zogauw het ontstaat in een strakke cirkelvorm.

Je kunt het zeepvliesgat verslepen en oprekken. Je kunt er ook meerdere maken, die met elkaar kunnen botsen en dan wegkaatsen als echte nepdeeltjes.

Dit heb je nodig

  • afwasmiddel
  • glycerine (verkrijgbaar bij drogist)
  • warm water
  • (eventueel) suiker
  • stukje ijzerdraad, liefst met plastic coating
  • bord, schaal of een platte pan
  • eindje touw of garen
  • iets waarmee je kunt prikken, bijvoorbeeld een eetstokje

Dit moet je zelf doen

STAP 1 Maak in het bord bellenzeepsop: voeg 1 kop water, 2 eetlepels afwasmiddel, 1 eetlepel suiker en 1 eetlepel glycerine en roer dat rustig door elkaar. Volgens bellenblaasexperts is warm gedestilleerd water het best, maar dat heb ik niet getest. Je kunt experimenteren met de verhoudingen om de bellen zo stabiel mogelijk te krijgen.

STAP 2 Maak een vlakke ring van ongeveer 15 cm doorsnee van het stukje ijzerdraad, en doop dat in het zeepsop om een sterk bellenvlies te krijgen.

STAP 3 Knoop het garen in een lusje van 10-15 cm omtrek, en leg het op het bellenvlies. Het is nogal een gepiel om dit te doen zonder dat het vlies breekt of het lusje verfrommelt of ergens blijft plakken. Hou vol!

STAP 4 Als het gelukt is, prik het vlies binnen het lusje door met een prikker. Het draadje floept meteen in een cirkelstand die behoorlijk stevig is, voorzover iets stevig kan zijn dat leeft in een zeepbel: een zeepvliesgat.