Zijn derde wereldtitel bewijst: Verstappen is van een zeldzaam hoog niveau

Zoals bijna altijd was Max Verstappen zaterdagavond in Qatar de snelste man op het circuit. Maar winnen deed hij niet – in een chaotische sprintrace op een spekgladde, zanderige baan waar telkens auto’s de grindbak in gleden, had hij ondanks het rijden van de snelste ronde niet genoeg tijd om alle plekken terug te winnen die hij bij de start verloor. Verstappen eindigde als tweede, achter het Australische talent Oscar Piastri.

Wereldkampioen Formule 1 is Verstappen evengoed. Hij had aan een zesde plaats genoeg, dus zelfs toen hij na de start langzamer dan zijn concurrenten van zijn plek kwam en terugzakte naar de vijfde plaats, hoefde hij zich geen zorgen te maken. Toen zijn enig overgebleven rivaal, teamgenoot bij Red Bull Racing Sergio Pérez, vervolgens uit de race crashte, was Verstappen verzekerd van de titel. Zijn derde, en zijn meest overtuigende.

Drie wereldtitels winnen is een prestatie waartoe maar heel weinig coureurs in staat zijn. Van de bijna achthonderd rijders die het sinds 1950 tot de hoogste raceklasse ter wereld schopten, behaalden er – naast Verstappen – slechts tien drie of meer kampioenschappen. Op 26-jarige leeftijd staat Verstappen op gelijke hoogte met iconen als Ayrton Senna, Jackie Stewart en Niki Lauda.

Verstappen kon al maanden weten dat hij een plekje voor een derde kampioenstrofee moest gaan vrijmaken in zijn appartement in Monaco, waar één van zijn twee eerdere bokalen op een minikoelkast naast zijn racesimulator staat. Dat Verstappen het seizoen domineerde, is een understatement. In zijn Red Bull RB19 verbrak hij het record van de meeste opeenvolgende overwinningen (tien) en behaalde hij tot nu toe bijna twee keer zoveel punten als de nummer twee, teamgenoot Pérez. Met – na de sprintrace in Qatar – nog zes grands prix te gaan is de titel al veilig.

Dominantie zoals Verstappen die dit seizoen laat zien, heeft een paradoxaal effect. Het was ook al te zien bij coureurs als Michael Schumacher en Lewis Hamilton, toen zij de wereldtitels aaneen regen. Hoe vaker een topcoureur in een topauto de rest van het veld te snel af is, hoe lauwer de reactie van de buitenwacht. Winnen gaat er makkelijk uitzien, saai zelfs – als iets dat iederéén wel zou kunnen, als ze in de snelle auto van de kampioen zouden rijden.

De werkelijkheid is anders. In dezelfde auto waarmee Verstappen nagenoeg alles won, haalde Pérez bij de helft van de wedstrijden niet eens het podium. Om te blijven winnen, race na race, moet een coureur niet alleen de snelste zijn, maar ook uiterst constant en altijd in staat zichzelf en zijn auto te verbeteren.

Drie momenten waarop Verstappen in 2023 liet zien dat hij dat niveau heeft bereikt.

Bakoe/Azerbeidzjan, 30 april

Verstappen en zijn auto vinden elkaar

Als het diepe motorgehuil aanzwelt op de Laan van de Oliewerkers, een kilometerslange verkeersader langs de Kaspische Zee, is het zoals gewoonlijk een Red Bull die als eerste komt aanstormen. Alleen zit op deze zondagmiddag in de Azerbeidzjaanse hoofdstad niet Max Verstappen achter het stuur van de leidende auto, maar Sergio Pérez.

De Mexicaan stuurt de eerste bocht in van het stratenparcours, met Verstappen een paar tellen achter hem. Verstappen verloor vroeg in de race de leiding, omdat de safetycar op een voor Pérez’ pitstopstrategie perfect moment de baan op kwam. Pech voor de Nederlander, maar echt oneerlijk? Nee. Pérez was het hele weekend goed gewaagd aan zijn teamgenoot, en in de race leek hij tot aan de pitstops ook al sneller.

Nu Verstappen Pérez vóór zich ziet rijden in plaats van in zijn spiegels, kan hij weinig meer doen. Hij is niet snel genoeg om Pérez terug in te halen. Pérez houdt het gat op een paar seconden, en zo rijden ze veertig ronden lang door Bakoe, tot Pérez als winnaar langs de finishvlag komt.

Na zijn overtuigende zege in Azerbeidzjan lijkt Pérez, die Verstappen in hun twee eerdere seizoenen als teamgenoten nooit heeft kunnen bedreigen, plotseling zowaar een titelkandidaat. Bij de seizoensopener in Bahrein werd hij tweede achter Verstappen. Twee weken later won hij in Saoedi-Arabië, waar Verstappen door materiaalpech in de kwalificatie als vijftiende moest starten. Het is duidelijk dat Red Bull van de andere teams niets te vrezen heeft: de RB19 is veruit de beste auto. Als íemand het dus tegen Verstappen moet opnemen, dan is dat Pérez. En na Bakoe ligt hij nog maar zes punten achter op de regerend kampioen.

Pérez is er die zondagmiddag na afloop van de race duidelijk over: hij gaat voor het kampioenschap. Al ziet hij ook dat „de weg daar naartoe lang is”. „Maar ik heb thuis drie kinderen, en ik zou nu niet de wereld over reizen als ik niet geloofde dat ik wereldkampioen kan worden.”

Toch is het niet Pérez, maar Verstappen die in Bakoe de meest serieuze stap op weg naar de titel zet.

Verstappen brengt al die ronden in Pérez’ kielzog namelijk niet duimendraaiend door. Zodra hij doorheeft dat de overwinning er niet in zit, besluit hij de race als een soort lange testrit te gebruiken, om zijn auto door en door te leren kennen. Met knoppen op zijn stuur kan hij allerlei zaken veranderen aan zijn auto: de verdeling van de remdruk over de voor- en achterwielen; de mate waarin de draaisnelheid van de achterwielen is gesynchroniseerd; hoe agressief de motor reageert op het gaspedaal. Met behulp van zijn race engineer Gianpiero Lambiase, die vanaf de pitmuur nauwgezet kan volgen wat er in de cockpit gebeurt, probeert Verstappen van alles uit. Net zo lang tot de auto tijdens het remmen, sturen en accelereren precies reageert zoals hij wil.

Op weg naar de tweede plek in Bakoe vinden Verstappen en de RB19 elkaar. „Ik heb daar ontzettend veel geleerd”, zegt Verstappen een paar maanden later. „Op een gegeven moment kreeg ik met de instellingen die ik had gekozen een goed ritme te pakken. […] Dat heeft me naderhand op ieder circuit geholpen.”

Vanaf dat moment is Verstappen niet meer te stoppen. Een week na Bakoe vernedert hij Pérez in Miami. De eerste startplek is voor Pérez, terwijl Verstappen na een tegenvallende kwalificatie als negende begint. Pérez heeft de leiding in het WK voor het grijpen. Maar nog voor de race halverwege is, heeft de veel snellere Verstappen hem al ingehaald.

Hij kijkt niet meer om. Verstappen wint de Grote Prijs van Miami – en de negen wedstrijden daarna.

Monaco, 28 mei

0,084 seconde sneller

Met een F1-wagen racen op het stratencircuit in Monaco is als in je woonkamer vliegen met een helikopter. Het is een van de grote autosportclichés, nu eens toegeschreven aan ex-coureur Nigel Mansell, dan weer aan Max Verstappens schoonvader Nelson Piquet – ook een drievoudig wereldkampioen. Maar of het nou een echt citaat betreft of niet, waar is het wel.

Vraag het maar aan Sergio Pérez. In de kwalificatie op de ultrakrappe baan langs dure modezaken en miljonairsjachten gaat het mis. Hij schat de eerste bocht verkeerd in, en Monaco biedt geen ruimte voor dat soort fouten. Pérez knalt hard in de vangrail. Hij moet vanaf de laatste plaats beginnen aan de race, waarin hij niet vooruit te branden is. Pérez finisht als zestiende, op twee ronden achterstand.

Voor Verstappen komt de tegenstand in Monaco uit de hoek van tweevoudig wereldkampioen Fernando Alonso, die in de verrassend goede Aston Martin tijdens de eerste seizoenshelft regelmatig het podium haalt. Alonso, dan 41, wordt ondanks zijn leeftijd door collega’s en kenners gezien als een coureur van absoluut wereldniveau – vergelijkbaar met Verstappen en Lewis Hamilton. De Spanjaard is in topvorm. En op het relatief langzame parcours in Monaco gaat het minder dan elders om wie de beste auto heeft. Rijderskwaliteit is doorslaggevend.

Tijdens de kwalificatie op zaterdagmiddag vliegt Alonso met zijn Aston Martin door het mondaine prinsdom. In de ruimte tussen de vangrails en zijn wielen kan je nauwelijks een A4’tje kwijt. De concentratie is totaal, het circuit verandert voor coureurs in een 3 kilometer en 337 meter lange tunnel, waar ze de auto puur op instinct, spiergeheugen en reflexen doorheen jagen.

Hier en nu moet het gebeuren, weten Alonso en de andere coureurs. In Monaco is inhalen praktisch onmogelijk. Wie bij de kwalificatie de eerste startplek verovert, heeft de overwinning al voor de helft binnen.

Alonso komt over de finish. 1.11,449 – eerste plaats. In de pits vallen zijn monteurs elkaar om de nek, ze klappen en juichen. Alleen Verstappen is nog onderweg. Maar in de eerste twee van de drie sectoren waarin het circuit is onderverdeeld, komt hij niet aan Alonso’s tijd. Het scheelt twee tienden van een seconde. Een oogwenk – maar in Monaco het verschil tussen de eerste en pakweg de vijfde startplek.

In de laatste sector moet Verstappen het gat dichtrijden. Het is een gedeelte van nog geen twintig seconden, waar het asfalt zich in twee angstaanjagend snelle chicanes om het plaatselijke zwembad heen slingert.

Met 250 kilometer per uur rijdt Verstappen de eerste chicane in. Zijn rechtervoet blijft vol op het gas. Een reclamespandoek wordt bijna losgetrokken van de vangrail. Hij stampt op de rem, het linker voorwiel stuitert over de kerbstone in chicane nummer twee. Nu alleen nog de twee scherpe bochten naar rechts langs La Rascasse – een chique bar waar je voor 2.000 euro per persoon vanaf het terras de race kunt bekijken – en dan is de finish in zicht.

Verstappen stuurt de Red Bull de laatste bocht om. De auto hangt naar buiten toe in de vering, de banden doen hun uiterste best om de 870 kilo auto en coureur op de weg te houden. Dan trapt Verstappen het gas in. 1.080 pk’s duwen hem naar de finish. De weg loopt licht gebogen, maar Verstappen kiest de kortste route – recht vooruit. Zo recht, dat een voorwiel langs de betonnen pitmuur schampt. Hij voelt de schok in het stuur. Maar de auto kan het hebben.

Eindtijd: 1.11,365. Precies 0,084 seconde sneller dan Alonso.

In die laatste paar bochten heeft Verstappen met enorme precisie en volledig vertrouwen in zichzelf en zijn auto drie tienden van een seconden gewonnen, en daarmee de poleposition.

Collega-coureurs in de pits zien de Red Bull op tv-schermen langs de vangrails schrapen en weten niet wat ze beleven. Alexander Albon lacht het uit, Nyck de Vries applaudisseert. De teambaas van Verstappen, Christian Horner, heeft het over „een van zijn beste ronden ooit”.

Op het ogenblik dat de concurrentie dichterbij is dan op enig ander moment in 2023, blijft Verstappen koel en stijgt hij boven zichzelf uit. De volgende dag komt hij ondanks regen later in de race niet in de problemen en wint hij voor de tweede keer de grand prix in zijn woonplaats.

Zandvoort, 27 augustus

Glibberen op het natte asfalt

Terwijl de startlichten één voor één aangaan, tikken de eerste regendruppels op het carbon van de F1-wagens die klaarstaan voor de Grote Prijs van Nederland. Het veld is na het doven van de vijf rode lampen nog niet weggereden, of het gedruppel culmineert in een hoosbui. De van poleposition gestarte Max Verstappen wacht één ronde langer dan zijn concurrenten met een wissel naar regenbanden. Dat kost hem veel tijd. De tienduizenden fans op de tribunes zien hem na zijn pitstop slechts als dertiende terugkomen op het circuit.

Al te veel zorgen hoeft Verstappen zich niet te maken, want op dat moment heeft hij de wereldtitel al zo goed als binnen. Sergio Pérez is na Monaco in een enorme vormdip beland. Ondanks dat hij de beste auto heeft, wordt hij vijf keer achter elkaar vroegtijdig uitgeschakeld in de kwalificatie, zodat hij in de races telkens op achterstand begint. „Ik reed zonder zelfvertrouwen. Op een gegeven moment kwam ik er gewoon niet meer uit”, zei Pérez vorige maand tegen De Limburger. Intussen zag hij zijn teamgenoot alle races winnen. „Verstappen kan zich heel snel aanpassen. Het lukte hem daardoor om meer uit de auto te halen en ook nog eens om het ieder weekend te doen. Max presteert altijd en overal op de toppen van z’n kunnen en is altijd weer 100 procent.”

Maar ook een coureur die zo ongenaakbaar is als Verstappen, belandt wel eens in een race die anders is dan de andere. Waar chaos het wedstrijdbeeld bepaalt. Regenbuien, crashes, de safetycar die de wedstrijd neutraliseert – op allerlei manieren kan een rustig ritje op kop zomaar ineens omslaan in een inhaalrace.

Echte grootheden blijven rustig te midden van zulke heisa. Lewis Hamilton finishte in zijn dominante jaren bijvoorbeeld niet één keer buiten de punten. Zelfs als alles tegenzat, wist hij er op z’n minst nog een toptienklassering uit te slepen. Als hun snelheid coureurs van dat kaliber al niet onverslaanbaar maakt, dan doet hun onverstoorbare constantheid dat wel.

In Zandvoort glibbert Verstappen na zijn bandenwissel over het natte asfalt. Hij moet opletten dat hij niet op veel langzamere voorgangers knalt die nog op profielloze droogweerbanden rijden. Behoedzaam haalt hij de ene na de andere auto in. Daarna dicht hij het gat van veertien seconden naar koploper Pérez. Tien ronden nadat hij de koppositie had verloren, pakt hij hem weer terug. Een nieuw wolkenfront komt dan al langzaam maar zeker aangedreven vanaf de Noordzee. Ruim een uur later bereikt de bui het circuit in de duinen, en komt er een hoeveelheid water uit de lucht die de regen tijdens de start een miezerbuitje doet lijken. Opnieuw chaos. Zhou Guanyou crasht hard in de Tarzanbocht – zijn Alfa Romeo is letterlijk van het circuit gedreven. De wedstrijdleiding legt de race stil.

Een paar centimeter over een gladde kerbstone rijden kan onder deze omstandigheden genoeg zijn voor een enkeltje grindbak. Maar Verstappen houdt zijn auto op de baan. Tijdens de onderbreking staat hij in de pitbox ontspannen te kletsen met teambaas Christian Horner en race engineer Gianpiero Lambiase. Dan klimt hij weer in zijn Red Bull, om na de herstart met een comfortabele voorsprong naar de overwinning te rijden. Verstappen is in 2023 niet van zijn stuk te brengen.

Drijfnat van het zweet – het is ruim 30 graden in Qatar – klimt Verstappen zaterdagavond uit zijn auto. Oud-kampioen Nico Rosberg interviewt hem voor de tv-uitzending. „Heb je een doel, een vierde of vijfde titel op rij winnen?”, vraagt hij. Verstappen reageert onderkoeld als altijd. „We zien wel wat er gebeurt. Ik geniet van het moment. Hopelijk kunnen we dit momentum nog een poosje volhouden.”

Op een led-scherm achter Verstappen speelt tijdens het interview een video waarop hijzelf als kleuter te zien is. De kleine Max wordt op het filmpje over zijn bol geaaid door Michael Schumacher, in het rood van Ferrari waarmee hij wereldtitel na wereldtitel won. Bij Schumacher bleef de teller op zeven steken, nog altijd een record. Verstappen is daar voorlopig nog niet. Maar dat hij het niveau heeft om er te komen, daar twijfelt niemand na 2023 nog aan.