Wie projecteerde de racistische teksten op de Erasmusbrug?

Terwijl mensen elkaar om de hals vlogen omdat er weer een nieuw jaar was aangebroken, en vuurwerk de lucht in knalde, werden er op de Erasmusbrug in Rotterdam teksten geprojecteerd. ‘Vrolijk blank 2023’, stond er, in letters die als in een lichtkrant over de pyloon gleden. En: ‘White lives matter’. Ook werd de Amerikaanse neonazi David Lane geciteerd. Hij riep op de toekomst voor witte kinderen te verzekeren.

Een deel van deze leuzen was ook live op televisie te zien. Tijdens het nationale aftelmoment werden beelden van de Erasmusburg getoond. Daar zou eigenlijk een vuurwerkshow te zien zijn, maar die was afgelast vanwege de harde wind. Locoburgemeester Ronald Buijt noemde de projectie van de teksten op de brug tegenover RTL Nieuws „onbeschoft en polariserend”.

Maar is het ook strafbaar? Het zou mogelijk opruiing kunnen zijn, stelt een woordvoerder van de Rotterdamse politie. De beoordeling daarover ligt bij het OM. Het OM laat weten inderdaad uit te zoeken of de teksten strafbaar zijn, maar kon maandag nog niet vertellen of dat daadwerkelijk het geval is.

Boot of gebouw

Achterhalen wie de teksten op de brug projecteerde, blijkt nog niet eenvoudig. De politie heeft Rotterdammers opgeroepen informatie over de teksten te delen. Daaruit kwamen verschillende mogelijke locaties voor een projector of laser naar voren, stelt de woordvoerder. De teksten zouden vanuit een boot op de brug kunnen zijn geprojecteerd, maar ook projectie vanuit een gebouw is een mogelijkheid.

Mark Rouwenhorst, die het afgelaste Nationaal Vuurwerk organiseerde dat op de brug zou plaatsvinden, kreeg een naar gevoel, toen hij op Nieuwjaarsdag beelden van de teksten zag. „Ik herinnerde me dat we eerder die avond op precies dezelfde plek ook teksten hadden gezien. Maar dat waren vrolijke, lieve teksten.” Het ging onder meer om ‘gelukkig nieuwjaar’, zegt Rouwenhorst. „Ik denk nu: dat was iemand die aan het oefenen was voor de nare teksten later die avond.” Hij vermoedt ook gezien te hebben waar de teksten mogelijk vandaan kwamen: hij dacht een lichtbron te zien in een van de woontorens op de Wilhelminapier op de Kop van Zuid.

Twee torens lijken als locatie het meest in aanmerking te komen voor de plek van een projector of laser: De Rotterdam of de Montevideo. In de torens zijn naast woningen ook kantoren en horeca gevestigd.

De geprojecteerde teksten zijn deze maandag een gespreksthema op de pier in Rotterdam. Bewoners vinden het erg verontrustend dat dit soort zinnen gedeeld worden, de meeste mensen willen niet met hun naam in de krant. Breed gedeelde opvatting: de projector moet ergens buiten hebben gestaan, bijvoorbeeld op een balkon.

Lees ookEerherstel voor klokkenluiders van racisme bij de politie

Antisemitische site

Marion van Dam stond in de nacht van Oud en Nieuw te filmen vanuit haar woontoren. Ze stuurde de filmpjes door naar allerlei bekenden, en kwam er pas een dag later achter dat er racistische teksten op de brug waren verschenen. Toen ze inzoomde op de filmpjes zag ze wat er op stond.

Een filmpje van Van Dam, dat nog niet naar buiten kwam, vertelt wellicht wat meer over de ideologie achter de teksten. Op de brug werd namelijk ook een verwijzing naar de antisemitische website ‘Europa: The Last Battle’ geprojecteerd. Op die site wordt gesproken over ‘het joodse probleem’ en worden Joodse mensen parasieten genoemd. Met de projectie op de Erasmusbrug werd de website aangeprezen. „Word actief”, zo stond er.

„Ik vind het wel echt erg”, zegt Van Dam. „Nu was het vuurwerk afgelast en kwam er op televisie maar af en toe een shot van de brug in beeld. Maar stel je voor dat het gewoon was doorgegaan. Dan had je de hele tijd van dit soort teksten in beeld gehad.”