Google lanceert AI-chatbot in EU. Ethisch adviseur: âIk mis de nuance als het gaat over het risico van AIâ

Posted on July 13, 2023 by admin

Ethisch adviseur Ben Zevenbergen moet ervoor zorgen dat wat Googles technici ontwikkelen in lijn is met de AI-principes van het bedrijf.

Foto Roger Cremers

N.B. Het kan zijn dat elementen ontbreken aan deze printversie.

Interview

Ben Zevenbergen, ethisch adviseur Google Vanaf deze donderdag is Google’s chatbot Bard ook beschikbaar in Nederland en andere EU-landen. Ben Zevenbergen is sinds 2020 als ethisch adviseur betrokken bij alle belangrijke productlanceringen van het bedrijf. „Hele disciplines kunnen opnieuw uitgevonden worden door artificiële intelligentie.”

Stijn Bronzwaer

13 juli 2023 om 9:02

Leestijd 4 minuten

Het huidige tijdsgewricht is „zo’n moment waar iedereen bij wil zijn”, zegt Ben Zevenbergen, ethisch adviseur bij Google. En dus schoven Googles oprichters Larry Page en Sergey Brin – normaal alleen nog op de achtergrond actief bij Google – recent aan bij de belangrijke vergaderingen over Googles AI-strategie. „Hele disciplines kunnen opnieuw uitgevonden worden door artificiële intelligentie”, zegt Zevenbergen, tijdens een gesprek op het kantoor van Google in Amsterdam. „Het is zo’n interessant moment dat iedereen mee wil praten.”

Zevenbergen is sinds 2020 in zijn rol als adviseur betrokken bij alle belangrijke productlanceringen van het Amerikaanse techbedrijf. Daarbij is hij verantwoordelijk voor „het tegengeluid”, vertelt Zevenbergen. Hij moet ervoor zorgen dat wat Googles technici ontwikkelen ook in lijn is met de AI-principes die het bedrijf heeft opgesteld. Daarin zegt Google onder meer dat al zijn AI-producten „ten goede moeten komen aan de samenleving” en niet mogen leiden tot vooringenomenheid of privacyschendingen.

Zevenbergen was een van de auteurs van het LaMDA-paper, dat in februari vorig jaar verscheen en waarin Google voor het eerst zijn taalmodel presenteerde. Deze technologie vormt de basis onder de eerste versie van Googles chatbot Bard, die in maart in het Verenigd Koninkrijk en de Verenigde Staten werd uitgebracht. Vanaf deze donderdag is de chatbot ook beschikbaar in Nederland en andere EU-landen.

De Europese lancering van Bard werd uitgesteld na vragen van de Ierse toezichthouder Data Protection Commission (DPC), die toeziet op de handhaving van Europese privacyregels bij grote technologieconcerns. De DPC vond dat Google „onvoldoende documentatie” had aangeleverd die de privacy van gebruikers moest garanderen. Inmiddels heeft Google aan de voorwaarden van de EU voldaan. Gebruikers krijgen onder meer de mogelijkheid hun activiteit in Bard te bekijken of te verwijderen uit hun account.

‘Interne paniek’

Bard is het resultaat van jaren onderzoek en experimenteren in AI-technologie. Daarbij had Google lang een onbedreigde positie. Zijn onderzoekers ontwikkelden in 2017 de eerste transformers. Deze superslimme neurale netwerken zijn cruciaal voor spraakcomputers en chatbots. Computers waren tot dan vooral goed in letterlijk vertalen van teksten van de ene naar de andere taal. Met transformers konden computers ook de context van zinnen begrijpen en werden ze in staat gesprekken te voeren.

Het was uiteindelijk niet Google, maar OpenAI uit San Francisco dat in november vorig jaar met ChatGPT de eerste van een nieuwe generatie AI-chatbots uitbracht. ChatGPT – gebaseerd op de transformer-technologie van Google – kon als eerste toneelstukken schrijven, gedichten maken, teksten voor websites produceren en programmeren.

ChatGPT ontketende een wereldwijde hype. Het onderliggende neurale netwerk GPT-4 wordt nu door talloze bedrijven gebruikt om taken te automatiseren. Denk aan teksten schrijven of automatisch beantwoorden van e-mails, digitale assistenten of scannen en beoordelen van sollicitatiebrieven. De hype rond ChatGPT dwong andere techbedrijven tot herzien of versnellen van hun AI-strategie, om niet achterop te raken in de race om de nieuwste technologie.

Bij Google leidde de komst van ChatGPT tot interne paniek, al sprak Google-topman Sundar Pichai liever van „een gevoel van urgentie”. Teams binnen Google werden door de top aangespoord op te schieten met de ontwikkeling van Bard. Toen Bard in februari werd gepresenteerd, maakte de chatbot een pijnlijke feitelijke fout tijdens de demonstratie. Bard stelde in antwoord op een vraag ten onrechte dat de eerste foto van een planeet buiten ons zonnestelsel gemaakt werd door de James Webb-telescoop. Pichai zei later in een podcast van The New York Times dat de eerste versie van Bard voelde alsof Google „een opgevoerde Civic in een race stopte met krachtigere auto’s”. De nieuwste versie van Bard is aanmerkelijk beter, blijkt uit de eerste tests van Amerikaanse journalisten. Bard staat in directe verbinding met het internet en heeft zo de beschikking over de meest actuele informatie, terwijl ChatGPT geen data heeft van gebeurtenissen na 2021.

Beide programma’s leiden desondanks aan wat wetenschappers ‘hallucinaties’ noemen: chatbots die feiten verzinnen. Het is een van de moeilijkst oplosbare problemen bij chatbots, waarbij Google het voordeel heeft dat het via de zoekmachine permanent het complete internet tot zijn beschikking heeft. „Wij kunnen redelijk efficiënt testen of antwoorden zijn gebaseerd op bestaande bronnen en of ze inderdaad kloppen”, zegt Zevenbergen.

Google erkent dat Bard „soms onjuiste antwoorden geeft” of „beledigende uitspraken” kan doen. Het probeert een bepaalde vooringenomenheid (bias) te voorkomen door gebruikers meer perspectieven te bieden. En hoe meer Bard wordt gebruikt, hoe beter hij gaat worden in zijn antwoorden, zo is het idee.

Volgens Zevenbergen had Google Bard „twee of drie jaar geleden” al op de markt kunnen brengen, maar is de technologie pas nu betrouwbaar genoeg om er live mee te experimenteren. „We denken hard na over de ethische principes achter het soort systemen dat we de wereld in willen brengen. En snelheid is daar niet eentje van”, zegt Zevenbergen. „Ik zie dit niet als een race om als eerste een technisch snufje in de wereld te brengen. Google was ook niet de eerste zoekmachine, maar uiteindelijk wel de beste.”

Lees meer over hoe Europa AI wil reguleren: ‘Europarlement wil strenge regels voor AI – ook voor ChatGPT’

Nepnieuws en cybercriminaliteit

Toch klinkt er – ook binnen Google – bezorgdheid over de snelheid waarmee AI zich ontwikkelt. De angst is dat kwaadwillenden AI-systemen inzetten voor nepnieuws en cybercriminaliteit. Er is het risico dat de opkomst van AI leidt tot het verdwijnen van banen. De creatieve industrie maakt zich op voor een reeks rechtszaken, omdat AI-bedrijven auteursrecht schenden door teksten en beelden op het internet te gebruiken om hun modellen te trainen.

Via verschillende petities riepen prominente AI-wetenschappers de afgelopen maanden onder meer op tot een ‘ontwikkelpauze’ van de technologie. Voordat bedrijven met allerlei AI-systemen op de markt komen, moeten overheden volgens de ondertekenaars eerst regels opstellen voor hoe de samenleving AI wil inzetten.

Alle topbestuurders van techbedrijven hebben zich inmiddels uitgesproken voor meer overheidsregulering. Topbestuurders van OpenAI en Google trokken de afgelopen maanden naar Brussel om te tonen dat ze graag willen meedenken over de AI Act, Europa’s grote AI-wet waar op dit moment invulling aan wordt gegeven. De wet gaat bepalen hoe techbedrijven AI in Europa mogen inzetten.

De grote vraag: in hoeverre kan een bedrijf als Google zelf de verantwoordelijkheid dragen verantwoord om te springen met een technologie die in potentie een gigantische impact kan hebben op de mensheid? De helft van de AI-wetenschappers schat de kans dat AI leidt tot een „extreem slechte uitkomst” voor de mensheid op minimaal 10 procent, bleek vorig jaar uit een peiling. In mei vertrok de prominente AI-wetenschapper Geoffrey Hinton bij Google om zich over de gevaren van AI uit te spreken. Hij stelde dat AI nu vooral „geestdodende taken” van mensen overneemt, „maar straks misschien wel veel meer”.

Zevenbergen stelt dat hij „de nuance mist” als het gaat om dergelijke petities met begrippen als ‘existentieel risico’. „Natuurlijk, dit kan een risico vormen voor de mensheid. Dat het gebeurt is zeer onwaarschijnlijk, maar het is een scenario waar we rekening mee houden”, zegt hij. „Wij zitten nu in de situatie dat we dit alles in goede banen kunnen leiden. Bouwen aan scenario’s die wel wenselijk zijn.”

Chatbot Wat is Google Bard?

Bard is een gratis conversationele chatbot van Google, waarmee gebruikers in gesprek kunnen gaan door vragen te stellen. Bard maakt gebruik van een large language model, een taalmodel dat is gevoed met miljarden woorden op het internet en zo heeft geleerd te begrijpen hoe mensen converseren.

Bard is vergelijkbaar met ChatGPT, de taalrobot van OpenAI die in november vorig jaar werd gelanceerd. Het belangrijkste verschil is dat Bard voor zijn antwoorden gebruik maakt van Googles zoekmachine en daarmee continu de beschikking heeft over elke website op het internet. Vanaf deze donderdag is Bard ook in Nederland beschikbaar.

Bard moet, net als andere chatbots, gaan functioneren als een digitale assistent, die helpt bij het doorzoeken van het internet. De zoekmachine is uiterst geschikt voor simpele, feitelijke vragen of snel vinden van informatie. Chatbots kunnen, zo is het idee, gebruikers helpen met schrijven van teksten of om inspiratie op te doen. Denk aan een chatbot die raad geeft bij een opvoeddilemma, helpt bij het vinden van een verjaardagscadeau of adviseert bij een klus in huis.

VS laten 11 van de 26 gevangenen van Guantánamo Bay vrij

admin
January 6, 2025
0

De Amerikaanse krijgsmacht heeft maandag 11 van de 26 gedetineerden van de beruchte gevangenis Guantánamo Bay overgebracht naar Oman waar „zij hun levens opnieuw kunnen oppakken”. Dat meldt The New York Times. Alle mannen hebben de Jemenitische nationaliteit en tegen geen van hen was een formele aanklacht ingediend in de twee decennia dat zij gevangen zaten.

De gevangenenoverdracht vond in het geheim plaats maandagochtend plaatselijke tijd, enkele dagen voor de beruchtste gevangene van Guantánamo Bay, Khalid Sheikh Mohammed, schuld zal bekennen voor het medeplannen van de aanslagen van 11 september 2001. Daarbij vielen meer dan drieduizend doden. In ruil voor zijn schuldbekentenis zal hij een levenslange gevangenisstraf krijgen in plaats van de doodstraf.

De reducering van de gevangenenpopulatie van Guantánamo Bay is een van de laatste daden van Joe Biden als Amerikaans president. Barack Obama, president van 2009 tot 2017, probeerde het aan de Cubaanse kust gevestigde detentiecentrum te sluiten, maar slaagde daar niet in. Toen Biden in 2021 aantrad als president telde de gevangenis nog veertig ingezetenen, nu nog vijftien. Negen van hen zijn aangeklaagd voor of schuldig bevonden aan oorlogsmisdaden.

Drie jaar voorbereid

De vrijlating van de elf mannen werd drie jaar voorbereid. Zij zouden al in oktober 2023 vrijgelaten worden, maar het Congres maakte op het laatste moment bezwaar – terwijl het vliegtuig klaarstond en hun persoonlijke eigendommen ingepakt waren.

De gedetineerden konden niet naar Jemen gestuurd worden, vanwege de burgeroorlog in dat land. Oman is een bondgenoot van de Verenigde Staten en in het islamitische land krijgen de vrijgelaten verdachten een re-integratieprogramma aangeboden.

Onder Obama werden dertig gevangenen naar Oman gestuurd, van wie er 27 naar Jemen werden overgebracht en twee naar Afghanistan. Een van de mannen stierf in Oman.

Guantánamo Bay opende in januari 2002 en ontving toen de eerste twintig gevangenen, allen uit Afghanistan. Een jaar later verbleven er 660 mannen in de gevangenis, waar velen zonder proces werden vastgehouden en meerdere mannen gemarteld werden met de waterboard-methode. De militaire gevangenis richtte zich op verdachten in de door president George W. Bush afgekondigde ‘War on Terror’. Veel gevangenen bleken echter niets met terrorisme te maken te hebben.

Paus Franciscus benoemt eerste vrouwelijke ‘minister’ binnen het Vaticaan

admin
January 6, 2025
0

Voor het eerst in de geschiedenis van de Rooms-Katholieke Kerk wordt een vrouw hoofd van een van de ‘ministeries’ binnen het Vaticaan. De Italiaanse non Simona Brambilla is maandag door paus Franciscus benoemd tot eerste vrouwelijke prefect. Ze gaat leiding geven aan het dicasterie dat verantwoordelijk is voor religieuze gemeenschappen, meldt het Vaticaan.

Het Dicasterie voor Instituten van het Gewijde Leven en voor Gemeenschappen van Apostolisch Leven, zoals de officiële titel luidt, houdt zich bezig met katholieke kloosterordes, monniken en nonnen. Brambilla (59) vervangt kardinaal Joao Braz de Aviz, van wie ze ruim een jaar lang rechterhand was. Sinds 2022 is het officieel niet meer verplicht dat dicasteries worden geleid door bisschoppen, waarmee de deur openging voor vrouwen.

Onder paus Franciscus is de positie van de vrouw binnen de Rooms-Katholieke Kerk aan verandering onderhevig. Na zijn aantreden in 2013 kwam er voorzichtig meer ruimte voor vrouwen op prominente posities. Zo benoemde hij eerder Barbara Jatta tot directeur van de Vaticaanse Musea en werd Raffaella Petrini in 2022 secretaris-generaal van de stadstaat Vaticaanstad.

Een andere opzienbarende benoeming vanuit het Vaticaan was maandag die van Robert McElroy tot aartsbisschop van Washington. De huidige aartsbisschop van San Diego geldt binnen de kerk als progressief en liet zich eerder kritisch uit over aantredend president Donald Trump. Het op grote schaal deporteren van illegale migranten, waar Trump mee dreigt, noemde hij maandag „onverenigbaar met de katholieke leer”.

Het kabinet wil ‘robuuste’ en geen ‘versnipperde’ natuur, maar: ‘Dit zijn kraamkamers van biodiversiteit’

admin
January 6, 2025
0

Het scheelde niet veel of het moeras in natuurgebied De Bruuk had helemaal niet meer bestaan. „Landbouwers hebben hier sloten gegraven om het water af te voeren en het moeras droog te leggen”, zegt ecoloog Tim Termaat van Staatsbosbeheer, terwijl zijn laarzen bijna onder water staan. Dat De Bruuk nog altijd een moeras is, blijkt uit alles. Termaat wijst: „Dat is volgens mij een klimopwaterranonkel, een bijzondere waterplant.”

Het grootste deel van het moeras werd inderdaad drooggelegd om het geschikt te maken voor landbouw, maar in dit deel bleef het grondwater maar omhoogkomen. Het was veel te nat voor akkerbouw of om koeien op te laten grazen. Er kon alleen hooi worden gewonnen. Nu nog kun je op sommige stukken tot halverwege je schenen in het water staan.

Wat overbleef van het moeras, werd het beschermde natuurgebied De Bruuk. Het is een van de kleinste Natura 2000-gebieden van Nederland: zo’n honderd hectare groot. Toch is het soortenrijk: er kunnen dertig soorten planten per vierkante meter voorkomen, vergelijkbaar met tropisch regenwoud.

Kleine natuurgebieden liggen onder een vergrootglas. De vier coalitiepartijen (PVV, VVD, NSC en BBB) spraken afgelopen zomer af dat de Nederlandse natuur moet bestaan uit „robuuste natuurgebieden”. „Geen ‘snippernatuur’”, staat er in het Hoofdlijnenakkoord specifiek bij.

Maar die gebieden schrappen kan niet zomaar: het gaat om Natura 2000-gebieden, die Europees beschermd zijn en niet zomaar opgeheven kunnen worden. Staatssecretaris Jean Rummenie (Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur, BBB) houdt zich tot nu toe op de vlakte: hij schrijft in een Kamerbrief dat hij van plan is volgend jaar de “herindeling van natuurgebieden” met de Europese Commissie te bespreken.

Er wordt te veel gekeken naar de stippellijnen van Natura 2000, alsof daarbuiten geen natuur is

Allard van Leerdam
landschapsecoloog bij Staatsbosbeheer

In de tussentijd heeft het kabinet een ander plan: provincies worden gevraagd om in kaart te brengen „waar de natuurregels knellen”, specifiek voor kleine gebieden, schrijft een woordvoerder van het ministerie aan NRC. Provincies mogen gebieden aanwijzen waarvan de doelen, zoals het vergroten van een populatie van een bepaalde soort, mogelijk kunnen worden overgeheveld worden naar natuurgebieden waar dat „makkelijker” zou gaan.

De woordvoerder geeft een hypothetisch voorbeeld van een natuurgebied, waar de doelstelling is de populatie kamsalamanders met tien te vergroten. Als dat moeilijk blijkt, kunnen provincies bekijken of het doel van tien extra kamsalamanders misschien in een ander, nabijgelegen natuurgebied sneller gehaald kan worden. Het doel kan dan in het andere gebied worden geschrapt.

Een mogelijk gevolg is dat de kamsalamander in dat natuurgebied in gevaar komt: de populatie moest daar groeien om een goede kans te hebben om te overleven. Het ministerie benadrukt dat dit plan alleen kan worden uitgevoerd als het ook “beter voor de natuur” is. Provincies moeten dat goed onderbouwen.

‘Snippers’

NRC rekende uit hoeveel van dit soort ‘snippers’ natuur er zijn. Bij gebrek aan een duidelijke definitie – die heeft het ministerie ook niet – is een grens van 250 hectare gehanteerd (zie kader). Met die definitie zijn er in totaal 202 stukjes Natura 2000-gebied een ‘snipper’.

Soms gaat het om het complete natuurgebied, zoals bij De Bruuk in Gelderland, tegen de Duitse grens. Van de 202 ‘snippers’ zijn er 22 complete Natura 2000-gebieden. De rest bestaat uit stukjes die werden afgesneden van grotere natuurgebieden, door bijvoorbeeld een snelweg of bebouwing.

Bij elkaar opgeteld zijn die snippers ruim achtduizend hectare groot. Als al die stukjes samengevoegd zouden worden tot één natuurgebied, zou het gelijk tot de tien grootste Natura 2000-gebieden op land behoren – grofweg zo groot als het duingebied Kennemerland-Zuid, of zelfs vier keer zo groot als de Sallandse Heuvelrug.

Zouweboezem (zuid)

118 hectare

Coepelduynen

188 hectare

De Bruuk

99 hectare

NRC sprak acht beheerders van kleine natuurgebieden, verspreid gelegen over het hele land. Daaruit blijkt dat de grenzen van de Natura 2000-gebieden, die door de Nederlandse overheid werden vastgelegd, vaak wel erg krap werden getrokken. De natuurgebieden zijn meestal eigenlijk groter, zegt landschapsecoloog Allard van Leerdam van Staatsbosbeheer. „Vaak is alleen het stuk met de beste natuur aangewezen als Natura 2000-gebied”, aldus Van Leerdam. „Alsof daarbuiten geen natuur is.”

Soms ook moeten de natuurgebieden zelf worden aangepast om ze binnen de krappe grenzen te houden. Neem de Coepelduynen in Zuid-Holland. Dat natuurgebied stopt zo abrupt door bebouwing, dat noodgrepen moeten voorkomen dat de duinen de woonwijk inwaaien: de duinen worden beplant.

Een stuwtje in een sloot, dat voorkomt dat te veel water het gebied uitstroomt.

Haakveenmos (links) en glanzend veenmos.

Foto’s: Eric Brinkhorst

Boeren

De laarzen van ecoloog Termaat soppen in het hoge water van De Bruuk. Hij wijst. „Die heuvel daar is een stuwwal, ontstaan in de voorlaatste ijstijd.” Daarom is De Bruuk zo nat. Het water zakt van twee stuwwallen naar het laagste punt, waar De Bruuk ligt. Daar wordt het uit de grond omhooggestuwd, vol met mineralen zoals ijzer en calcium.

De stuwwallen, die zo belangrijk zijn voor het moeras, vormen geen onderdeel van het officiële Natura 2000-gebied. Sterker, tussen de wallen en het natuurgebied zitten aan alle kanten boeren. Die willen de waterstand graag zo laag mogelijk houden, zodat er met tractoren gereden kan worden en gewassen beter kunnen groeien. In de zomer, als het warm en droog is, pompen boeren grondwater op om gewassen nat te houden. „Aan alle kanten wordt hier aan het water getrokken”, stelt Termaat. „Er wordt óók drinkwater gewonnen.”

En dat merken ze in De Bruuk. Zeker in de droge zomers gaat de grondwaterstand flink omlaag, waardoor veenlagen afgebroken worden. Daarnaast kreeg regenwater meer invloed op het gebied – en dat water heeft een andere samenstelling dan grondwater. Daardoor kregen onder meer veenmossen de overhand, die andere soorten verdrongen.

Aan alle kanten wordt hier aan het water getrokken

Tim Termaat
ecoloog Staatsbosbeheer

Afgelopen jaren nam Staatsbosbeheer maatregelen om het gebied nat te houden, wat het soortenrijk maakt: sloten werden gedempt en stuwtjes geplaatst die het water in het gebied moeten houden. „Alles wat we binnen het gebied kunnen doen, is gedaan”, zegt Termaat. Er wordt nu onderzocht of dat de waterstanden hoog genoeg houdt om De Bruuk in stand te houden.

Termaat vreest van niet. „En dan moeten we gaan kijken naar maatregelen buiten het gebied.” Bijvoorbeeld met een ‘bufferzone’ van minder intensieve landbouw rond het gebied, waar de waterstanden hoger kunnen blijven.

NRC benaderde meerdere boeren rond De Bruuk. Eén wilde met zijn naam in de krant. „De natuur schuift steeds verder op. Het lijkt een beetje op een Rupsje Nooitgenoeg en daar heb ik wel moeite mee.”, zegt boer Martien Nillesen, die 180 melkkoeien heeft en akkerbouwer is. „We mogen al minder mest uitrijden in een strook van 250 meter rond het gebied.” Toch zou hij misschien wel willen meewerken aan zo’n bufferzone met hogere grondwaterstand. Al eerder ruilde hij grond, zodat een watergang kon worden verplaatst. „Daar ben ik niet slechter van geworden. Over alles valt te praten”, zegt hij.

Ook elders spelen boeren een cruciale rol. De Wilck (Zuid-Holland) is aangewezen als rust- en broedgebied voor vogels. Het officiële gebied bedraagt 116 hectare, maar het oorspronkelijke natuurgebied is zeker dubbel zo groot. „De andere helft is allemaal landbouwgebied”, vertelt landschapsecoloog Van Leerdam. „Daar proberen we met boeren samen te werken. Soms gaat dat heel goed, soms helemaal niet. Wij bewaren zo veel mogelijk rust in het voorjaar, tot 1 juni. Maar dan is het veld van een buurman bij wijze van spreken al drie keer gemaaid. Dat beïnvloedt het broedsucces van weidevogels in ons reservaat.”

De klimopwaterranonkel in De Bruuk.

Een van de natte velden van De Bruuk.

Foto’s: Eric Brinkhorst

Kraamkamers

Kleine gebieden bevatten vaak bijzondere natuur: heides, plantenrijk duinen, moerassen, bossen in natte en kalkrijke beekdalen. De biodiversiteit is hoog. De Zouweboezem (Zuid-Holland, doorsneden door een snelweg) kent de grootste populatie purperreigers van Noord-Europa; in het Bunder- en Elslooërbos (Limburg) komt de vuursalamander nog voor en in de Schaopedobbe (Friesland) groeit moeraswolfsklauw.

„In deze gebieden zitten soorten die vroeger in Nederland algemeen waren, maar nu op nog maar heel weinig plekken voorkomen”, zegt Termaat. „Dit soort natuurreservaatjes zijn de laatste strohalm voor bijvoorbeeld graslandvlinders, anders verdwijnen ze volledig. Het zijn kraamkamers van biodiversiteit.” Maar die bijzondere soorten zitten soms ook opgesloten in de natuurgebieden, die dan te ver liggen van andere gebieden. Zo heeft De Bruuk een populatie zilveren manen, een voor Nederland zeldzame vlindersoort. Maar de vlinders kunnen zich moeilijk verspreiden; het volgende gebied ligt kilometers verderop.

Dit soort natuurreservaatjes zijn de laatste strohalm voor bijvoorbeeld graslandvlinders, anders verdwijnen ze volledig

Tim Termaat
ecoloog Staatsbosbeheer

Andersom komen verdwenen soorten moeilijk terug. In de Coepelduynen verdween de aardbeivlinder, die nauwelijks meer in Nederland voorkomt. Inmiddels werden delen van het natuurgebied weer geschikt voor de vlinder, maar het ligt waarschijnlijk te afgezonderd om de oversteek te maken.

„Liever zou ik snippernatuur ook opheffen”, stelt Termaat. „Maar dan door die gebieden groter te maken.” Stel je voor, zegt Termaat, dat ze worden opgeheven. „Dan weet je helemaal zeker dat flink wat soorten uit Nederland verdwijnen.”

Luister naar