Wat kunnen we verwachten van de Tour de France, die zaterdag begint in Spaans Baskenland?

Het podium voor de ploegenpresentatie is gereed, pal aan de voet van het Guggenheim-museum aan de oever van de Nervíon. Aan de gevel van het stadhuis wapperen gele banieren en de plantenbakken aan de hoofdstraat zijn versierd met wikkels in het groen, geel en wit-met-rode-stippen. Bilbao is klaar voor ‘Le Grand Départ’, de start van de Ronde van Frankrijk. Na ruim dertig jaar krijgt Baskenland weer de gelegenheid om de beste wielrenners ter wereld te mogen aanschouwen, tijdens drie etappes die vanaf zaterdag leiden door de noordelijke Spaanse provincie waar geen weg recht of vlak is; zelfs de metro slingert van stadsdeel naar stadsdeel.

Vijf vragen aan de vooravond van de 110de editie van de Tour de France.

1 Wat kunnen we verwachten van het openingsweekend in Baskenland?

Dat het een gekkenhuis wordt, in de goede zin van het woord, maar mogelijk ook in negatieve zin. De Baskische fans, altijd te herkennen aan de rode vlag met een groen-wit kruis, behoren tot de fanatiekste wielersupporters ter wereld. Ze zullen voor iedereen juichen, maar vooral voor de zeven Basken die deze Tour aan de start staan.

De eerste twee etappes door de Baskische heuvels zijn klassiekers in het klein, met op zaterdag als scherprechter de Côte de Pike, een heuvel met een vergelijkbaar profiel als de Muur van Hoei waarop de Waalse Pijl jaarlijks wordt beslist. Op zondag volgt een mini-versie van de Clásica San Sebastián, inclusief de beklimming van de Jaizkibel op het eind.

Op die beslissende klimmetjes zal het overvol staan met enthousiaste fans die voor een geweldige sfeer gaan zorgen. Maar gecombineerd met de vele renners die kansen zien op een etappezege en de gele trui, plus de zenuwen die het peloton in de eerste dagen van een nieuwe grote ronde altijd parten spelen, kan het ook een recept zijn voor (grote) valpartijen.

2 Hoe ziet de rest van het parcours eruit?

Het wordt een loodzware Tour. Officieel zijn er acht bergetappes en 71 gecategoriseerde beklimmingen, waaronder een recordaantal van dertig van de tweede, eerste of buitencategorie. Ter compensatie zijn slechts twee ritten langer dan 200 kilometer. In de eerste week staan er twee zware etappes in de Pyreneeën gepland, in week twee een drieluik in de Alpen. Uiteindelijk worden alle vijf gebergten in Frankrijk – ook het Centraal Massief, de Vogezen en de Jura – aangedaan. Hoogtepunt moet de beklimming van de Puy de Dôme worden, een vulkaan met een beroemde Tourhistorie, in het hart van Frankrijk, die voor het eerst sinds 35 jaar wordt beklommen.

Daarnaast zijn er flink wat kansen voor de sprinters. Zeker zes etappes moeten in theorie uitmonden in een massasprint, en dat aantal zou kunnen oplopen tot acht als de sprintersploegen er hun best voor doen. De vluchters komen er bekaaid van af met vier heuvelritten en de pure tijdrijders hebben al helemaal weinig te zoeken in deze Tour. Er staat maar één tijdrit gepland, over 22 kilometer met een flinke klim in het tweede deel van het parcours.

3 Hoe is het met Tadej Pogacar?

Tadej Pogacar is normaal gesproken samen met de Deen Jonas Vingegaard favoriet voor de eindzege. Maar na de val van de Sloveen in Luik-Bastenaken-Luik, waarbij hij een gecompliceerde polsbreuk opliep, bleef het lang stil rond Pogacar. Pas vorige week liet hij zich weer zien: hij won twee titels bij de Sloveense kampioenschappen. Pogacar versloeg in die wedstrijden vooral zichzelf. Op de klimtijdrit was hij anderhalve minuut sneller dan drie jaar geleden op hetzelfde parcours. In dat coronajaar 2020 won hij zijn eerste Tour.

De Sloveen en zijn ploeg houden zelf een slag om de arm. UAE-teammanager Mauro Gianetti zorgde woensdag voor een verrassing met de mededeling dat Pogacar het kopmanschap zal delen met de Brit Adam Yates, die in de Dauphiné goede vorm toonde. Het is moeilijk voor te stellen dat het in de praktijk ook zo zal uitpakken – Team UAE Emirates is al jaren volledig om Pogacar heen gebouwd.

Zelf erkende de tweevoudig Tourwinnaar donderdag op een persconferentie dat zijn voorbereiding anders is geweest dan normaal en dat zijn pols nog niet zo beweeglijk is als normaal. „Maar het voelt goed, ik heb er geen last meer van in de trainingen, dus het ziet er goed uit.”

4 Wat kunnen we verwachten van de Nederlandse renners en teams?

Er doen veertien Nederlanders mee, verdeeld over elf ploegen. De meesten hebben een rol als knecht (zoals Wilco Kelderman, Dylan van Baarle en Wout Poels) of als sprintaantrekker (Danny van Poppel, Cees Bol, Mike Teunissen). Er zijn drie debutanten: Pascal Eenkhoorn (26), Lars van den Berg (24) en Elmar Reinders (31).

Fabio Jakobsen en Dylan Groenewegen gaan elkaar weer tegenkomen in de sprintetappes. Zij zijn de onbetwiste kopmannen van hun ploegen en moeten gaan spurten om ritzeges. Voor Nederlands succes in de strijd om het klassement moet we naar de teams kijken: zowel Jumbo-Visma als Team DSM mikken op een goed klassement met buitenlandse kopmannen, respectievelijk titelverdediger Jonas Vingegaard uit Denemarken en Romain Bardet uit Frankrijk.

En dan is er nog Mathieu van der Poel. Hij is naar eigen zeggen in de vorm van zijn leven en imponeerde twee weken terug in de Ronde van België, die hij won. Van der Poel geldt als een van de favorieten voor een etappezege en de gele trui in het openingsweekend. De enige vraag is of de Baskische heuvels niet te steil voor hem zijn. Zelf zei hij donderdag dat zijn kansen zullen afhangen van andere renners, onder wie de klassementsmannen en erkende puncheurs als Julian Alaphilippe.

5 Gaat het nog over veiligheid rond de Tourstart?

Na het ongeluk met Gino Mäder, de 26-jarige Zwitser die na een val in een afdaling van de Ronde van Zwitserland overleed, wordt er over de veiligheid van het wielrennen weer hevig gediscussieerd. De meeste renners houden zich op de vlakte: zij erkennen dat het veiliger kan, maar zeggen ook dat de sport altijd een risicofactor zal blijven hebben.

Een enkeling spreekt zich steviger uit. Zo pleitte Jonathan Vaughters, de teammanager van het Amerikaanse EF Education-EasyPost, voor het ophangen van netten in gevaarlijke afdalingen. Ook anderen hebben zich supporter van dat plan getoond. „Ik vind het een goed idee”, zei DSM-kopman Bardet donderdag.

Woensdag kwamen de teams, wielerbond UCI, rennersvakbond CPA en Tourorganisator ASO bij elkaar om te praten over de veiligheid van het parcours. Daar werd gesproken over aanpassingen van etappes 14 en 17, die net als de fatale rit in Zwitserland direct na een afdaling eindigen, waardoor renners worden aangemoedigd veel risico te nemen. Een dag later werd bekend dat de parcoursen niet zullen veranderen, maar dat er nieuw asfalt zal worden gelegd in de laatste afdalingen, bochten worden aangekondigd met audiosignalen en in de gevaarlijkste bochten extra boarding zal worden geplaatst.