N.B. Het kan zijn dat elementen ontbreken aan deze printversie.
Familiehuis De tiende Jan Six op rij die het beroemde familiehuis met de grote kunstcollectie bewoonde, verhuist naar de Achterhoek. Nu gaat er een niet-Jan wonen.
:format(webp)/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data101312966-800cb3.jpg)
Na tien Jannen zal een Bas het familiehuis bewonen van het patriciërsgeslacht Six. Daarmee komt een einde aan een bijna vier eeuwen oude traditie.
Dat bevestigt de 76-jarige jonkheer Jan Six van Hillegom, ‘Six X’. Hij was decennialang de beheerder van het monumentale familiepand Amstel 218 in Amsterdam. De in een stichting ondergebrachte Collectie Six is daar gehuisvest. De collectie telt drieduizend kunstwerken, onder meer het befaamde, door Rembrandt geschilderde portret van Jan Six I. Sinds 1957 is de staat eigenaar van het pand. In ruil voor de onderhoudskosten en de kosten van het beheer van de kunstverzameling stelt de familie Six het pand op afspraak open voor belangstellenden.
Six X, die in de Achterhoek gaat wonen, bevestigt dat niet zijn oudste zoon Jan (Six XI) de bewoner van het familiehuis wordt, maar diens twee jaar jongere broer Bas, officieel Hendrik Sebastiaan Six. Twintig jaar geleden heeft de familie al laten vastleggen, zegt vader Six, dat het huis niet langer meer per definitie bewoond zal worden door de oudste zoon, die traditiegetrouw Jan heet. „Het huis gaat over op degene die het meest geschikt is, die er zin in heeft en voor wie het ook het meest praktisch is om ervoor te zorgen. Die gaat er wonen.”
Bedrog
De 44-jarige kunsthistoricus Jan Six XI sprak in interviews regelmatig over het wenkend perspectief de bewoner van het familiepand te worden. In de zomer van 2018 noemde hij de kans daarop nog „vrij groot”. Hij groeide dat jaar uit tot een BN’er met zijn claim een onbekend, door Rembrandt geschilderd portret te hebben ontdekt. In september 2018 beschuldigde een collega-kunsthandelaar hem van bedrog bij de aankoop van dat schilderij, nieuws dat minstens zoveel ophef veroorzaakte als de ontdekking van de Rembrandt. Een andere kunsthandelaar beschuldigde Six in april 2021 ook van bedrog, ditmaal bij de gezamenlijke aankoop van een door Jan Asselijn geschilderde kameel.
Historicus Geert Mak publiceerde in 2016 De levens van Jan Six, een familiegeschiedenis waarvoor hij drie jaar grasduinde in het honderdduizend documenten tellende archief van de familie. In een vraaggesprek met NRC zei Mak over de rol van de oudste zonen: „Jan-zijn is een voorrecht en tegelijk een plicht. Veel Jannen hebben moeite gehad met die zware taak. De arme Jan de Vijfde werd vanwege zijn bochel door de familie afgekeurd en vervangen door zijn broer Hendrik.”
Vrienden en bekenden van de familie Six prijzen de oude Six om de beslissing zijn jongste zoon het familiepand te laten beheren. „Beter om het huis over te doen aan een zoon die daar ook echt belang in stelt, dan vasthouden aan een oude traditie”, zegt een van hen.
