N.B. Het kan zijn dat elementen ontbreken aan deze printversie.
:format(webp)/s3/static.nrc.nl/bvhw/wp-content/blogs.dir/114/files/2021/12/venhuizen-gemma-2021-12-700-01-web.png)
‘Ook tijdens de Kerst gaat de oorlog gewoon door”, zei de presentatrice van het achtuurjournaal maandagavond. Ze klonk verbaasd, alsof ze had gerekend op de kerstbestanden van ruim een eeuw geleden – in december 1914 legden soldaten aan de Belgische grens immers tijdelijk hun wapens neer om gebroederlijk te voetballen in het niemandsland tussen de loopgraven. Ik probeerde me voor te stellen hoe Zelensky en Poetin samen aan een christmas cracker trokken, maar zag alleen presidentsvrouw Olena Zelenska voor me. „Mijn woede tegen de Russen zal, vrees ik, eeuwig zijn”, zei ze dit weekend in NRC.
Naast de televisie stond de recycle-kerstboom, last minute vanuit de achtertuin naar binnengehaald, met kluit en al. Tussen de takken zat een slakje verborgen. Op internet deden de jaarlijkse huiverberichten weer de ronde, over de duizenden kriebelbeesten die zich schuilhouden in het sparrengroen. Motten en mijten in het engelenhaar, bloeddorstige teken die vanuit de piek op de hond neerploffen. Die beestjes zijn vooral zelf de dupe: binnenshuis is het vaak veel te droog en te warm. Zelfs als de cv dit jaar een paar graden lager staat dan gewoonlijk.
De babyslak mocht naar buiten, pas later zag ik het glinsterende slijmspoor dat hij op de naalden had achtergelaten. Als in het Oekraïense volksverhaal dat ik tijdens het gourmetten hoorde, over een weduwe die geen geld had om kerstversiering te kopen. Op kerstavond was ze in tranen, wetend dat haar kinderen teleurgesteld zouden zijn vanwege de kale boom. Enkele spinnen hoorden haar huilen, en besloten als verrassing sierlijke webben te weven. De volgende ochtend scheen de opkomende zon door de ramen en liet het ragfijne spindraad fonkelen als zilver. Het gezin prees zichzelf gelukkig met de mooiste boom ter wereld.
Nog altijd is het in Oekraïne traditie om de kerstboom te versieren met kunstige spinnen. De spin als ode aan leven in het moment. Ik dacht aan de Twitter-hashtag #warcoffee, van de in Kiev woonachtige Yaroslava Antipina die ondanks de bommenregen tóch elke dag koffie gaat afhalen. Ook Zelenska zei in NRC hoe ze, met moeite, probeert het alledaagse te koesteren. „We hadden in Oekraïne een heel mooie zomer. Dan keek ik omhoog en dacht: hoe kan in zo’n prachtige lucht zoiets gruwelijks als een raket vliegen?”
Op Oudejaarsavond 2018 verkondigde Volodymyr Zelensky live op televisie dat hij president van Oekraïne wilde worden. Zijn vrouw wist nog van niets. Nu, krap vier jaar later, kent de hele wereld zijn naam.
Deze zomer vernoemden Poolse paleontologen zelfs een 150 miljoen jaar oud zeeleliefossiel naar hem. Ausichicrinites zelenskyyi heeft tien lange armen en een krans van klauwen om stevig grip mee uit te oefenen. Dat geeft hoopt voor 2023.
