N.B. Het kan zijn dat elementen ontbreken aan deze printversie.
ZAP De kont van Yvon Jaspers en het hoofd van George Clooney („een afvalcontainer”) waren onderwerp van de quizzen over dit jaar. Afghanistan en Oekraïne niet. Gelukkig was er ook De laatste zoon van documentairemaker Sinan Can.
:format(webp)/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data95014155-9e4021.jpg)
Foto SBS6
‘Heeft Yvon Jaspers een dikke kont?” Zomaar een vraag die gesteld werd bij de quiz De tv-kijker van het jaar. Voor wie het antwoord op deze vraag daadwerkelijk weten wil: volgens 23 procent van de ondervraagden is het antwoord nee. Hoe de verhouding was tussen ‘ja’ en ‘geen mening/weet niet’, werd niet benoemd. Naast Yvon Jaspers ging het in deze quiz vooral om de vraag wie dit jaar het meest tv had gekeken en het meest had onthouden. Desgevraagd lieten sommige deelnemers aan de quiz weten ongeveer zes uur per dag tv te kijken. En dus werden er locaties van tv-programma’s geraden, programmalogo’s benoemd, wist iedereen hoe de vrouw heette voor wie boer Evert gekozen had (Maud in Boer zoekt vrouw), net als het antwoord op de vraag: ‘Wie zat er in het paardenpak?’ (Bridget Maasland in The Masked Singer). Een mogelijke vraag voor volgend jaar: welke quiz is megasuf?
Marginaal minder suf was De quiz van het jaar van SBS6. Onder leiding van Harm Edens moesten BN’ers Soy Kroon, Jaap Reesema, Lisa Loeb en Stefano Keizers zestig vragen over dit jaar beantwoorden. Gelukkig waren de meeste vragen gezellig. Over Oekraïne wilde Edens alleen weten wat de eerste letter van de voornaam van Zelensky was. „Iets met Voldemort?”, vroeg Kroon. Hij had de beginletter goed.
Ook hier ging het vaak over tv-programma’s, en zowaar, boer Evert kwam weer langs met zijn Maud (inclusief hetzelfde fragment). En ook hier werden bekende mensen langs de meetlat van een schoonheidsideaal gelegd: niet de kont van Yvon Jaspers, maar het hoofd van George Clooney was nu het onderwerp van gesprek. Die was toch verre van sexy, zei Edens naar aanleiding van de vraag: „Wie is door het blad People uitgeroepen tot meest sexy man ter wereld?” Clooney had langzamerhand het uiterlijk van een „uitlopende afvalcontainer”, meende Edens. Wat de kijker zich daar precies bij moest voorstellen, werd niet duidelijk, en welk percentage het ermee eens was evenmin.
De laatste jood in Afghanistan
In geen van beide quizzen kwam Afghanistan voorbij. Nieuws genoeg, maar wie deze quizzen als een soort opgewekt jaaroverzicht beschouwt, kan weinig met het land. Wie dat wel kon, is de empathische Sinan Can, die voor de documentaire De laatste zoon naar Kabul was gegaan om te spreken met Zabulon Simintov, naar eigen zeggen de laatste jood in Afghanistan. Can was in Kabul in het voorjaar van 2021 toen hij met Simintov sprak. Het was daags nadat Biden bekend had gemaakt dat het Amerikaanse leger zich terugtrok uit Afghanistan.
„Alle moslims zijn als broeders voor me”, vertelt de zeventig jarige Simintov, „maar o wee als de Taliban weer komen”. Tijdens het vorige Talibanbewind was hij vier keer opgepakt, was zijn Thora verscheurd en mocht hij niet meer bidden. Hij vreesde dat dit weer zou gebeuren. „God laat Amerika verbranden”, vervloekte hij Bidens besluit. Mocht de Taliban de macht grijpen: hij zou weer blijven en blijven bidden tot de dood erop volgde. De eeuwenoude Joodse geschiedenis kon niet zomaar ongedaan gemaakt worden, zelfs niet in Afghanistan. „Ik zal hier altijd blijven. Dit is mijn thuisland.”
Wat er in de zomer van 2021 in Afghanistan gebeurde, weten ook de mensen die niet aan jaarquizzen meedoen. Can houdt zo lang mogelijk contact, totdat hij niets meer hoort. Na maanden blijkt dat Simintov toch Kabul heeft verlaten en nu in Istanbul woont. Het was onmogelijk geworden om te blijven. „Ze vermoorden zelfs hun eigen broeders”, vertelt Simintov. Maar voor de joodse geschiedenis in Afghanistan hield hij hoop: zo lang hij leefde was de joodse geschiedenis in Afghanistan niet voorbij.
Hebben we meteen een quizvraag voor volgend jaar: hoeveel joden wonen er nu in Afghanistan?
