Foto Matthias Schrader/AP
N.B. Het kan zijn dat elementen ontbreken aan deze printversie.
In beeld Wekelijks een opmerkelijk beeld van een wetenschappelijke gebeurtenis
Een stoomtrein rijdt door een woud van kale stammen in het Harzgebergte in Duitsland. De sparrenbomen hebben er de laatste jaren al hun naalden en schors verloren. Vooral rondom het Brocken-massief en de hoger gelegen delen van het nationale park Harz zijn veel bomen afgestorven.
De oorzaak is een combinatie van aanhoudende droogte en vraat door schorskevers, in het Duits Borkenkäfer. Vooral de letterzetter (Ips typographus) richt veel schade aan. Het insect graaft kronkelige gangen tussen het hout en de schors, waardoor bomen als het ware „levend gevild” worden. Gezonde sparren kunnen de kevervraat effectief tegengaan door grote hoeveelheden hars aan te maken. Maar door de veranderde klimaatomstandigheden zijn de bomen daarvoor al te zeer verzwakt. In gezonde bossen zorgen schorskevers voor een snelle „recyling” van zieke en dode bomen, maar omdat nu zoveel bomen tegelijk het slecht hebben, kunnen de kevers zich massaal vermeerderen en worden zij een plaag.
De sparren in de Harz werden eeuwen geleden aangeplant ten behoeve van de mijnbouw. Na de Tweede Wereldoorlog werd het hout gebruikt voor de wederopbouw en als stookhout.
Ecologen die aanvankelijk geschrokken waren van het nieuwe Waldsterben, zien een kans om het monotone bos te vervangen voor een gevarieerder bos met loofbomen dat klimaatbestendiger is. Dat geldt ook voor aangetaste bossen in Nederland, waar steeds vaker kevervraat optreedt.
