N.B. Het kan zijn dat elementen ontbreken aan deze printversie.
Pentagon Leaks In de gelekte documenten wordt een gedetailleerde planning gegeven van de troepenopbouw – en waar welke wapens vandaan moeten komen. Nederland brengt rupswagentjes.
:format(webp)/s3/static.nrc.nl/bvhw/files/2023/04/data99275480-2605d0.jpg)
Een van de interessantste documenten uit wat inmiddels de Pentagon Leaks worden genoemd, is een slide uit een Power Pointpresentatie van het Joint Chiefs of Staff, het oppercommando van de Amerikaanse strijdkrachten.
Het geheime stuk vermeldt de vroegst mogelijke datum van het langverwachte Oekraïense voorjaarsoffensief: 30 april. Op die dag moeten negen Oekraïense brigades (eenheden van minstens 2.500 militairen) zijn getraind en uitgerust met zwaar westers materieel, waaronder moderne Challenger- en Leopardtanks.
In het document, gedateerd 26 februari, wordt een gedetailleerde planning gegeven van de Oekraïense troepenopbouw. „Gebaseerd op de bekende bijdragen, opleidingsprogramma en ramingen”, zo meldt het document, „kunnen er twaalf min of meer gevechtswaardige brigades worden geformeerd voor het aanstaande voorjaarsoffensief”.
Drie van deze de brigades zullen door Oekraïne zelf worden gevormd, negen eenheden zullen bestaan uit militairen die zijn getraind door de NAVO, en uitgerust met een bonte verzameling aan wapensystemen die het Westen bij elkaar heeft kunnen schrapen: van geavanceerde Leopard 2A6 tanks en Bradley infantieriegevechtsvoertuigen tot Poolse BMP’s van Sovjet-makelij.
De nieuw te formeren 117e Brigade trekt zelfs ten strijde met 28 Viking rupswagentjes die afkomstig zijn van het Nederlandse Korps Mariniers, zo blijkt uit het gelekte document. In een brief aan de Tweede Kamer, met een gedetailleerd overzicht van het materieel dat Nederland tot nu toe aan Oekraïne heeft geleverd, bevestigde minister van Defensie Ollongren (D66) donderdag de donatie van de Vikings.
Eind februari moesten de meeste Oekraïense militairen nog worden opgeleid. Ernstiger was dat er op dat moment nog niet volledig was voorzien in het benodigde zware materieel. Zo was de NAVO nog op zoek naar 53 van de in totaal 253 benodigde tanks. Uit het overzicht wordt nog eens pijnlijk duidelijk hoe klein de inventaris van de Europese NAVO-landen is geworden na dertig jaar bezuinigen op defensie. Zo levert Duitsland – het land dat de Leopard-tank produceert – niet meer dan veertien 2A6’s.
Doorslaggevend
Het is dus een merkwaardige strijdmacht van tussen de dertig- en vijftigduizend militairen die Oekraïne vanaf mei in het veld kan brengen, en de gevechtskracht van de uit de grond gestampte brigades is moeilijk in te schatten. Het feit dat veel eenheden kunnen beschikken over modern materieel – hoe divers ook – kan echter een doorslaggevende factor zijn.
Tijdens de Eerste en de Tweede Golfoorlog (1991 en 2003) maakten Iraakse tanks van Russische makelij geen schijn van kans tegen de Amerikaanse Abrams. De Leopards en Challengers die Oekraïne in kan zetten, zijn minstens zo goed.
:format(webp)/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data99273035-026a02.jpg)
Tegenover de groeiende Oekraïense gevechtskracht staat een gedecimeerde Russische troepenmacht, die aftandse T-55 tanks (ingevoerd in 1958) uit de opslag moet halen om de gigantische verliezen aan te vullen. Volgens een ander document hebben de Russen inmiddels ruim zesduizend voertuigen verloren: tanks, pantserwagens, gemechaniseerde artillerie.
De Russische verliezen aan militairen schat het Pentagon op maximaal 45.500 gesneuvelden en 180.000 gewonden, tegen 17.500 Oekraïense doden en 113.000 gewonden. Deze aantallen, zo meldt een ander document, moeten echter met grote korrel zout worden genomen. En opvallend: het Pentagon kwalificeert de verliezen van beide landen als moderate – gematigd. Westerse wapens of niet, Rusland zal zich niet zomaar gewonnen geven.
Uit de gelekte documenten blijkt pijnlijk genoeg ook dat de VS diverse bondgenoten van nabij bespioneren
Servië: ‘wapens aan Oekraïne geleverd’
Een document van 2 maart meldt dat Servië heeft ingestemd met de leverantie van wapens aan Oekraïne of die zelfs al heeft geleverd. Dit is opmerkelijk omdat het land zich in het openbaar steeds neutraal heeft getoond en historisch gezien doorgaans de kant van Rusland koos. De Servische regering ontkende het bericht naderhand en zei dat er ook in de toekomst geen leveranties zouden plaatsvinden. Vorige maand waren al berichten opgedoken dat Grad-raketten van Servische makelij in november waren geleverd aan Kyiv.
Zuid-Korea: ‘Toch gesproken over munitieleverantie aan Oekraïne’
De Zuid-Koreaanse regering raakte in verlegenheid door een afgeluisterd gesprek over mogelijke munitieleveranties aan Oekraïne. Dit is een gevoelig thema omdat Seoul in principe geen wapens levert aan landen die in oorlog zijn. Het ging om een onderschept gesprek tussen twee hoge adviseurs van president Yoon Sul Yeol, waarin onder meer werd gesuggereerd de munitie dan maar aan Polen te leveren in de wetenschap dat die via de Polen haar weg wel naar Oekraïne zou vinden. Tot ongemak van Zuid-Korea dringen de VS er al geruime tijd bij Seoul op aan om Oekraïne militaire steun te verlenen.
Egypte: ‘Bereid tot rakettenleverantie aan Rusland’
Egypte, een bondgenoot van de VS, had plannen om 40.000 raketten te produceren en te leveren aan Rusland. President Sisi gaf ondergeschikten uitdrukkelijk instructies deze transactie geheim te houden „om problemen met het Westen te voorkomen”. Egypte zou Rusland hiermee hebben willen helpen uit erkentelijkheid voor eerdere graanleveranties. Voor zover bekend werd het plan echter niet uitgevoerd en Egyptische woordvoerders bestreden deze week dat er zulke voornemens waren geweest.
Israël: ‘Mossad moedigde protesten tegen eigen regering aan’
De leiding van de Mossad zou volgens de CIA het personeel en Israëlische burgers hebben aangemoedigd deel te nemen aan de massale protesten tegen de omstreden juridische hervormingsplannen van de regering van premier Netanyahu. De regering ontkende zulke berichten deze week nadrukkelijk. Waarop de CIA deze opstelling van deMossad baseerde werd niet duidelijk.
VN: ‘Guterres was te vriendelijk voor Rusland’
De VS bleken ook op de hoogte van vertrouwelijke gesprekken van VN-secretaris-generaal Guterres met zijn plaatsvervanger. De Amerikanen concludeerden daaruit dat Guterres naar hun smaak te zeer bereid was tot concessies aan Rusland bij de uitvoering van een deal over de export van graan vanuit het Zwarte Zeegebied. Guterres zou Russische instanties en individuen hebben ontzien. VN-woordvoerders verdedigden Guterres’ opstelling. Volgens hen weegt voor de VN het verzachten van de gevolgen van de oorlog voor de armsten in de wereld het zwaarst. Toegang tot graan was voor die groep van levensbelang.
Floris van Straaten
