N.B. Het kan zijn dat elementen ontbreken aan deze printversie.
Tweede Kamerdebat De oppositiepartijen richten de pijlen vandaag gezamenlijk op de coalitie in het Tweede Kamerdebat over de verkiezingsuitslag. Na de nederlaag van de coalitiepartijen bij de Provinciale Statenverkiezingen is de vraag: hoe nu verder? „Premier Rutte, regeer of stap op.”
:format(webp)/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data98978309-8b6b6f.jpg)
Foto Bart Maat
De oppositie in de Tweede Kamer is uiterst kritisch over de nieuwe afspraken die het kabinet vrijdag had gemaakt in het stikstof-dossier, en de brief die het kabinet stuurde met ‘verbeterplannen’ om het vertrouwen van burgers terug te winnen. De oppositiepartijen vinden de plannen te weinig concreet. „Meneer Rutte, regeer of stap op”, zo begon Jesse Klaver (GroenLinks) het debat woensdagochtend.
De Kamer debatteert deze woensdag over de uitslag van de Provinciale Statenverkiezingen in maart. De BoerBurgerBeweging werd in één klap de grootste partij in alle provincies, de coalitiepartijen leden een gevoelige nederlaag. Die uitslag leidde tot een kabinetscrisis. Het CDA wilde de stikstofplannen van het kabinet aanpassen. Vrijdag werd daarover een akkoord bereikt. De oppositie was eensgezind in haar kritiek op de verbeterplannen die Rutte toen presenteerde. Het hete hangijzer van het stikstofbeleid, de vraag of de stikstofdoelen in 2030 moeten worden gehaald, is vooruitgeschoven tot er in alle provincies coalities zijn gevormd. Maar volgens premier Rutte is er geen sprake van vertraging, maar juist van een versnelling.
Vooraf overleg oppositiepartijen
Het merendeel van de fractieleiders van de oppositiepartijen kwam woensdagochtend voorafgaand aan het debat bijeen op de kamer van fractievoorzitter Attje Kuiken (PvdA). Niet aanwezig waren Nilüfer Gündoğan, Thierry Baudet (FvD), Wybren van Haga (Groep van Haga) en Lilian Marijnissen (SP).
Dat de oppositiepartijen samen optrekken, laat „zien hoe ernstig het nu is”, zei Kuiken na de bijeenkomst. De politici zijn „nu even niet bezig met elkaar, maar met wat er nodig is voor het land.” Er zijn „zoveel grote dossiers die het kabinet wel ziet, maar waar ze geen verantwoordelijkheid voor heeft. Dat kan Nederland nu echt niet lijden.”
In het debat blijkt die eensgezindheid. „De brief die de kabinet heeft gestuurd schiet tekort,” zei Jesse Klaver, fractievoorzitter van GroenLinks, die het debat over de uitslag van de Provinciale Statenverkiezingen had aangevraagd. Wat gaat er nu écht verbeterd worden, wilde hij weten. „Hoeveel bushaltes, huisartsen en basisscholen komen concreet terug?” Het kabinet moet met concrete plannen komen, vond Klaver, om het vertrouwen van de kiezer te herstellen.
Er is een „koerswijziging” nodig om het vertrouwen te herstellen, zei ook Attje Kuiken (PvdA). „De kiezer heeft gesproken en kiest voor verandering, voor een breuk met de afschuifpolitiek van Rutte IV.”
Onafhankelijk Kamerlid Pieter Omtzigt gaf aan dat hij weinig vertrouwen heeft in de ‘versnelling’ die premier Rutte vrijdag presenteerde. „Als je remt en tegelijkertijd gas geeft, weet je één ding zeker: dan eindig je in de vangrails.”
BBB-leider Caroline van der Plas, de grote winnaar van de Provinciale Statenverkiezingen, benadrukte dat het debat en het gebrek aan vertrouwen „niet alléén over stikstof gaat.” Als voorbeelden van onderwerpen waarover de kiezer zorgen heeft, noemde zij het toeslagenschandaal, de overstromingen in Zuid-Nederland, een vastlopende GGZ, asielzoekers die op een grasveld moeten slapen, onder andere. „De kiezer heeft woensdag 15 maart een streep in het zand gezet.”
Wat Lilian Marijnissen (SP) betreft moet het „niet gaan om versnellen of vertragen, maar om verdwijnen.”
Geen onderling debat oppositie
De oppositiepartijen hebben vooraf afgesproken zo min mogelijk met elkaar in debat te gaan, zoals dat vaak wel gebeurt bij debatten. Ze willen hun energie bewaren voor de bijdragen van de coalitiepartijen. Die staan vandaag onderaan de spreeklijst, omdat ze zich laat hebben opgegeven voor het debat. De afspraak van de oppositie leek in het begin van het debat goed te lukken: de eerste interruptie kwam pas nadat een paar sprekers hun bijdrage hadden kunnen doen, en kwam niet van een oppositiepartij maar van Sophie Hermans, fractievoorzitter van de VVD.
Het debat stond eigenlijk voor dinsdag op de planning, maar werd op verzoek van premier Rutte een dag uitgesteld: hij meldde zich ziek. Een dergelijk debat over de uitslag van de Provinciale Statenverkiezingen is niet gebruikelijk. Dat is wel gebruikelijk in de provincies: daar zijn de afgelopen weken zogeheten ‘duidingsdebatten’ gevoerd.
:format(webp)/s3/static.nrc.nl/bvhw/files/2023/04/data98867762-1b841b.jpg)
