Rekenmodel Aerius blijft in stand bij aanvraag natuurvergunningen

Stikstof Volgens Stichting Stikstofclaim is Aerius niet betrouwbaar op kleine schaal, maar de voorzieningenrechter in Den Haag wees de vordering van de stichting om het meetinstrument tijdelijk buiten werking te stellen af.

Koeien staan met kalfjes in de stal bij biodynamische boerderij Bronkhorst.
Koeien staan met kalfjes in de stal bij biodynamische boerderij Bronkhorst.

Foto Emiel Muijderman

Rekenmodel Aerius blijft voorlopig in stand als instrument voor stikstofberekeningen bij de aanvraag van natuurvergunningen. De voorzieningenrechter in Den Haag heeft dinsdag een vordering afgewezen om Aerius tijdelijk buiten werking te stellen voor vergunningverlening.

Het kort geding, tegen het ministerie van Landbouw, was aangespannen door Stichting Stikstofclaim. Die stelt dat Aerius niet geschikt is voor de aanvraag van natuurvergunningen omdat de uitkomsten over stikstofdepositie op kleine schaal niet betrouwbaar genoeg zijn.

De stichting, die zegt honderden boeren te vertegenwoordigen die negatieve gevolgen ondervinden van het stikstofbeleid van het kabinet, trad op namens een varkenshouder uit Haaksbergen. De varkensboer, die eerder vergunning ontving onder het PAS-regime, kreeg daarna op basis van een Aerius-berekening een dwangsom van 30.000 euro per kwartaal omdat hij meer stikstof zou uitstoten dan toegestaan.

De rechter wijst de vordering van de stichting af omdat die is gericht aan de staat, terwijl de provincies het bevoegd gezag zijn als het gaat om natuurvergunningen. Ook ziet de voorzieningenrechter geen reden in te grijpen in de ministeriële regeling waarin Aerius is aangewezen als rekenmodel voor de aanvraag van vergunningen.

Rekenmodel

Met Aerius kan berekend worden of een bouwactiviteit of bedrijfsuitbreiding voor extra stikstofuitstoot zorgt, en waar de stikstof dan neerslaat. Wie in de buurt van stikstofgevoelige Natura 2000-gebieden wil bouwen, moet met zo’n berekening aantonen dat er geen sprake is van extra stikstofdepositie in beschermde natuur.

De kritiek van Stichting Stikstofclaim is dat de resultaten uit Aerius „betrouwbaar, reproduceerbaar en verifieerbaar” zouden moeten zijn – en dat dit met het huidige rekenmodel niet het geval is als je verder ‘inzoomt’ en niet kijkt naar grote gebieden maar naar losse bedrijven. De gevolgen van de Aerius-berekening kunnen voor individuele boeren groot zijn: sommige kunnen geen vergunning krijgen of komen in aanmerking voor een opkoopregeling – zoals het kabinet van plan is.


Lees het vragenstuk: Wat is Aerius, en wat gebeurt er als het sneuvelt?

Stichting Stikstofclaim kan via een bodemprocedure proberen de zaak opnieuw onder de rechter te brengen. De stichting heeft aan de rechtbank laten weten dit ook te zullen doen.

Daarnaast wordt de komende weken een uitspraak van de Raad van State verwacht, waarin Aerius eveneens ter discussie staat. In deze rechtszaak, rondom grote werkzaamheden aan de A15 bij Zevenaar, gaat het om de vraag hoever de stikstofdepositie gemeten moet worden.