N.B. Het kan zijn dat elementen ontbreken aan deze printversie.
Bedreiging leraar Op de cartoon was een onthoofde man te zien die treiterend zijn tong uitsteekt naar een jihadist die hem onthoofdde. De prent is een referentie naar de Charlie Hebdo-aanslagen van 2015.
Het Emmauscollege in Den Haag waar in 2020 ophef ontstond wegens een spotprent in een van de klaslokalen.
Foto Sem van der Wal/ANP
Twee vrouwen van 20 en 22 jaar worden vervolgd voor opruiing tegen een docent die een spotprent in zijn lokaal had hangen in het Haagse Emmauscollege. Dat maakte het Openbaar Ministerie dinsdag bekend. De leraar werd in 2020 ernstig bedreigd omdat hij aan godslastering zou hebben gedaan, waarna hij moest onderduiken. Of de twee verdachten leraren aan de school waren, is onbekend.
Op de cartoon was een onthoofde man te zien die treiterend zijn tong uitsteekt naar een jihadist die hem onthoofdde. De prent is een referentie naar de Charlie Hebdo-aanslagen van 2015. In 2020 ontstond er een verhitte discussie in de klas van de leraar vanwege de cartoon, die er al jaren hing; volgens een aantal leerlingen zou de jihadist de profeet Mohammed moeten voorstellen.
Er werden beelden van gemaakt. De leraar poogde tevergeefs uit te leggen dat de profeet niet was afgebeeld. Aan het einde van de schooldag gingen de beelden rond op sociale media. De docent en de school werden ernstig bedreigd, door leerlingen maar ook door mensen van buitenaf. In totaal werden negen mensen aangehouden tussen de 13 en de 24 jaar. Een aantal minderjarige verdachten kwamen al eerder bij de jeugdrechter vanwege het voorval.
De discussie over de spotprent werd ontketend vanwege de dood van de Franse docent Samuel Paty; hij werd in 2020 in het Franse Éragny onthoofd omdat hij een cartoon van Mohammed toonde in de klas. Op de dag dat de rel ontstond op het Emmauscollege werd Paty daar herdacht. De dood van Paty was één van de redenen dat de bedreigingen tegen de leraar op het Emmauscollege zeer serieus werden genomen.
“Een belangrijke handelsdeal met een groot en zeer gerespecteerd land.” Trump kondigde het zelf gisteren al aan op Truth Social. The New York Times schreef als eerste dat het om een verdrag met het Verenigd Koninkrijk zou gaan. Dat zou dan het eerste land zijn waarmee Trump een overeenkomst sluit. „DE EERSTE VAN VELE!!!”, riep Trump erbij. Een lawaaiig begin van de dag.
Wat verder deze ochtend opvalt:
Minder zzp’ers, meldt het Centraal Bureau voor de Statistiek. In het eerste kwartaal van dit jaar daalde het aantal zelfstandigen zonder personeel met 28.000 ten opzichte van vorig jaar, op een totaal van ongeveer 1,2 miljoen. Het is voor het eerst sinds 2013 dat minder mensen voor zichzelf werken. De sterkste daling zit bij mensen met een technisch beroep. De daling heeft te maken met de Belastingdienst die vanaf 1 januari de wet tegen schijnzelfstandigheid opnieuw handhaaft.
Meer CBS-nieuws: consumenten hebben in maart meer geld uitgegeven dan een jaar eerder. De totale consumptie lag 0,9 procent hoger dan in maart 2024. In februari gaven consumenten 2,2 procent meer uit.
Een waarschuwing aan beleggers van de grootste obligatiebelegger Pimco in de Financial Times: “Geloof Trump. Hij gelooft in heffingen”, dat zegt het hoofd beleggingen Dan Ivascyn van Pimco. Beleggers die denken dat Trump op zijn schreden zal terugkeren, vergissen zich. “De kans op een recessie is in jaren niet zo groot geweest.” Pimco gaat in elk geval alvast op zoek naar andere markten.
Weight Watchers staat op omvallen. Het afslankbedrijf uit 1963 legt het af tegen de medicijnen waarmee mensen gewicht verliezen, in plaats van door een dieetprogramma te volgen. In de VS heeft Weigth Watchers uitstel van betaling aangevraagd. Het moet bijna 1,2 dollar aan schulden kwijt om door te kunnen.
Mensen met een arbeidsongeschiktheidsuitkering komen slecht uit met de hervorming van de Wmo (Wet maatschappelijke ondersteuning), berekende budgetteringsorganisatie Nibud. Mensen die nu geld krijgen voor aanpassingen in huis, dagbesteding of andere ondersteuning moeten straks een eigen bijdrage betalen die kan oplopen tot meer dan 300 euro per maand – nu nog 21 euro. Ook mensen met een lager dan modaal of wisselend inkomen zullen dit voelen.
Wat zou de Fed doen? We hadden het er gisteren over op de redactie: hoe kan de Amerikaanse centrale bank het beste laten zien onafhankelijk te beslissen over de rente? De Fed bleek Trumps druk te weerstaan om de rente te verlagen en hield die ongewijzigd, schreef redacteur Mark Beunderman gisteravond. De beurs haalde opgelucht adem: graadmeter S&P 500 sloot 0,43 procent hoger.
Liveblog Economieblog
EU dreigt Amerika met 100 miljard aan nieuwe heffingen, onder meer op Boeing-toestellen
Na een week vol herdenkingen en kransleggingen bij monumenten, kan het geen kwaad eens preciezer te kijken naar wat en wie er op een monument terechtkomt. Zeker als dat inzicht biedt in wat een belangrijke grondtoon vormt in een cultuur (u herinnert zich nog dat ik vorige keer een lans brak voor meer geo-ideologische geletterdheid, welnu, dat begint met je verdiepen in de cultuur, geschiedenis en context van zo’n ideologische stroming).
De afgelopen tijd was ik in het zuidwesten van de VS. Dat was weer even een goede reality check: het is niet overal zo netjes aangeharkt als in voortuinen van uw stadswijk. Sterker nog, je kunt in staten als Californie, Utah, Arizona of Nevada gewoon verdwijnen als je wilt. Opgaan, ondergaan in de wildernis, eindeloos rijden zonder een ziel tegen te komen of iets bewoonds te zien (zoals een paar jaar geleden nog een echtpaar dat dacht dat ze met een extra flesje water in de rugzak wel eventjes op zoek konden gaan naar The Joshua Tree van de cover van U2, maar daarbij verdwaalden en door verdroging stierven).
Op een vooruitgesprongen rotspunt aan de rand van één van de diepste ravijnen ter wereld, de Grand Canyon in Arizona, is een gedenkteken opgericht. Op de plaquette staan de namen gespeld van de expeditie die in 1869 onder leiding van John Wesley Powell de wildernis van de ‘Black Canyon’ van de rivier de Colorado in kaart wilden brengen. Powell, een eenarmige veteraan uit de Amerikaanse Burgeroorlog, kon na de oorlog zijn draai niet vinden. Hij werd professor geologie maar bleef een thrill seeker. Samen met een groepje andere avonturiers en drifters voer hij op 24 mei 1869 de Green River in Wyoming op, in de richting van de kloof. Na een paar dagen waren er van de drie boten al twee kapotgeslagen op de onverwachte stroomversnellingen en watervallen. Drie van de 14 reisgenoten zagen het niet meer zitten. De broers Oramel en Seneca Howland en een vriend hadden er genoeg van (sommige historici menen dat ze Powells leiderschap ook zat waren), en sloegen een eigen route in. Het liep niet goed af. De groep van Powell werd door de rivier de Colorado op 30 augustus levend uit Grand Canyon gespuugd. Maar van de Howlands werd nooit meer iets vernomen.
Verbleekt plastic bordje
Een halve eeuw later zette het Amerikaanse Congres er een monument neer, om de expeditie te eren, maar hun namen ontbraken. (Veel later is er een plastic bordje bijgekomen, inmiddels verbleekt, waarop de geschiedenis van de expeditie kort wordt verteld, met bij de Howlands de kanttekening „and they were never heard of”.)
Dat was in 1915, amper drie jaar nadat de staat Arizona sowieso pas officieel tot de Verenigde Staten toetrad. In die nieuwe staat was geen ruimte voor losers. Mogelijk was het anders geweest als de Powell-groep was verdronken, en de Howlands de eindstreep hadden behaald. Want zo gaat het er aan toe aan de Frontier: the winner takes it all. De strijd, de oorlog, de competitie is pas ten einde als er een winnaar is. Die wordt dan vereeuwigd, de rest wordt vergeten of weggestopt. De goudzoeker dit het goud vindt, wint. Van de rest vind je hoogstens nog een botje ergens in zoutbodem van Death Valley.
In zijn nieuwe boek Lincoln’s Peace prikt de Brown historicus Michael Vorenberg in de nauwelijks geheelde wond die het jonge Amerika van na de Burgeroorlog is. Zijn stelling? De Amerikanen hebben hun eigen land en bevolking nog maar heel kort ontgonnen. De Amerikaanse Burgeroorlog is amper voorbij. En zelfs die vrede is een illusie. Amerikaanse kolonisten meenden zich eind 18de eeuw vrij te vechten van Europese vorsten en tirannen, maar kwamen nooit los van de wereldmarkt. Ze meenden in de loop van de 19de eeuw de wildernis in het Westen te ontginnen, maar moesten daarvoor duizenden indianen vermoorden en wegmoffelen. Lincoln probeerde in 1865 Noord en Zuid te verzoenen, maar werd doodgeschoten voordat hij ‘zijn’ vrede kon stichten.
Iedereen een eerlijke plek
Die vrede is er dus nooit echt gekomen, en de wildernis is nooit echt getemd.
Er kwam geen echte reckoning, geen high noon en geen settlement, waarna iedereen een eerlijke plek kreeg, de losers incluis. De manifest destiny kent immers alleen overwinning, exploitatie en uitbuiting. Trumps terugkeer naar de retoriek van Andrew Jackson (hij liet diens portret in het Oval Office hangen) en zijn omarming van de monroedoctrine grijpen terug op die grondtoon. Dat is overigens een toon van nog helemaal niet zo lang geleden, en eentje die in zijn eigen nabije familiegeschiedenis doortrilt. Opa Frederick Trump ontvluchtte de dienstplicht in Beieren, en profiteerde van de Goldrush eind 19de eeuw door hotels en bordelen te openen waar de ongelukkige goudzoekers hun laatste bezittingen vergokten en verdronken.
Het Westen van de VS boomt nog steeds. Los Angeles, Las Vegas, Phoenix zijn de snelst groeiende steden in de VS. Maar onder de vernis van neonreclames en het asfalt van de six lane highways liggen de oude wonden te broeien. Of het nu om wegkwijnende indianen in doelloze reservaten gaat, ronddolende fentanylverslaafden in de bermen van die highways, of diep gefrusteerde, racistische Confederates in het Zuiden.
We zijn soms weleens een beetje jaloers op het ‘can do-gevoel’ en de winnaarsmentaliteit van die Amerikaanse Frontiercultuur.
Maar bedenk dan: zalig het land waar slachtoffers, minderheden en zelfs losers niet worden weggemoffeld, wél monumenten krijgen, en waar tijdens herdenkingen eindeloos wordt gezeurd over wie we zijn vergeten.
Beatrice de Graaf is hoogleraar geschiedenis van de internationale betrekkingen in Utrecht.
Zowel de felgele bloemen als de pluizig witte zaadbollen tooien momenteel massaal de stoepen, de bermen en de tuinen. Het is dan ook een van de weinige plantensoorten die bijna iedereen in Nederland bij naam kan noemen: de paardenbloem. Toch is het geslacht Taraxacum binnen de botanie juist bijzonder ingewikkeld. Menig taraxacoloog heeft zich bijvoorbeeld al gebogen over de vraag hoeveel paardenbloemsoorten er nu eigenlijk zijn.
Een eeuw geleden stond er in schoolflora’s nog maar één soort vermeld, Taraxacum officinale, met hooguit enkele ondersoorten. In de net verschenen Veldgids Paardenbloemen van Karst Meijer en Erik van den Ham daarentegen staan meer dan honderdvijftig soorten beschreven – en wie ook de zeldzamere exemplaren meerekent komt in Nederland algauw op duizend soorten uit. Toegegeven, dat zijn officieel ‘microsoorten’: geen aparte taxonomische eenheid, maar wel van elkaar te onderscheiden op basis van hun uiterlijk. Maar toch: duizend! En daar worden de buitenlandse soorten nog niet eens bij meegerekend. In Japan komt bijvoorbeeld ook een roze paardenbloem voor.
Wacht niet te lang
Voor taraxacologen in spe (en voor iedereen die wat wil bijleren over de natuur in eigen achtertuin) staat de veldgids vol informatie. Meijer en Van den Ham behandelen in woord en beeld uitgebreid hoe je paardenbloemen kunt verzamelen voor een eigen herbarium. Tip: wacht niet te lang, want na eind mei verzamelen heeft geen zin meer. „De planten hebben dan totaal andere bladeren en er treden verschillende maaivormen op.”
Vervolgens volgen tips voor de determinatie: microsoorten zijn onder meer te onderscheiden op basis van de beharing van de steel, de vorm van de bladeren en de al dan niet gestreepte lintbloemen. Want ja, één paardenbloem bestaat in feite uit honderd verschillende bloemen: elk geel ‘lintje’ is een aparte bloem.
In de determinatiesleutel blijkt dat de microsoorten onder te verdelen zijn in verschillende secties. Net als bijvoorbeeld korstmossen en paddenstoelen blijken Taraxacum-secties ook prachtige namen te hebben. Wat te denken bijvoorbeeld van de groenstelige hoefijzerpaardenbloem, de schraallandpaardenbloem of de veellobbige helmpaardenbloem?
Dat paardenbloemen bestuderen een serieuze bezigheid is, blijkt uit de fraaie historische foto’s in het boek. We zien ‘nestor’ Johan van Soest in driedelig krijtstreeppak met gleufhoed op zitten in een knalgele wei; verderop doet de fameuze bioloog Piet Oosterveld zijn intrede. Hij overwinterde in de jaren zestig op Spitsbergen en overleefde er in de jaren tachtig de aanval van een ijsbeer. In Nederland, in zijn woonplaats Bovensmilde, legde hij zich toe op het kweken van paardenbloemen. Een minder gevaarlijk studieobject, al is een waarschuwing op z’n plaats: de taraxacologie kan verslavend werken.
:format(webp)/s3/static.nrc.nl/wp-content/uploads/2023/03/web-2103binemmauscollege.jpg)
