N.B. Het kan zijn dat elementen ontbreken aan deze printversie.
Reportage
Campagne in Lagos Na de onrustige presidentsverkiezingen van eind februari gaat Nigeria zaterdag naar de stembus voor de deelstaten. Het succes van nieuwkomer Peter Obi inspireert jongeren zich kandidaat te stellen.
‘LP, LP! Olumide, Olumide!” Het toegestroomde publiek scandeert zijn naam door het trappenhuis van de gordijnenmarkt van Tejuosho. Olumide Oworu staat halverwege de trap en kijkt glunderend naar de menigte onder hem. De 28-jarige is het gewend te worden toegejuicht. Sinds zijn zesde staat de Nigeriaanse acteur voor de camera’s en wordt hij herkend op straat. Maar dezer dagen heeft Oworu een andere rol: die van Labour-kandidaat voor het deelstaatparlement van Lagos op verkiezingscampagne. Zijn boodschap roept hij in de microfoon: „Verandering is mogelijk!”
Nigeria beleefde drie weken geleden een politieke aardverschuiving. Bij de presidentsverkiezingen rees de Labourpartij uit het niets naar de derde positie. Vier jaar eerder kreeg Labour (LP) bij de presidentsverkiezingen nauwelijks vijfduizend stemmen, dit keer waren het er volgens verkiezingscommissie INEC zes miljoen: een kwart van het totaal. In Nigeria’s economische hoofdstad Lagos stemde zelfs een meerderheid voor Labour. Dat laatste had niet iedereen zien aankomen.
Lees ook: Jonge Nigerianen zien hoop op revolutie vervliegen
Met name jongeren kozen voor Labourkandidaat Peter Obi, die met zijn 61 jaar jong is in vergelijking met de zeventigers van de andere partijen. Zijn belofte van transparantie in het door en door corrupte politieke systeem en zijn oog voor de belangen van jongeren brachten een generatie Nigerianen op de been die de politiek voorheen links liet liggen.
Nieuw model politicus
Het inspireerde sommigen zelfs zich kandidaat ook te stellen, zoals Olumide Oworu. De acteur is bekend van zijn tv-rol als jongste zoon van The Johnsons, een langlopende Nigeriaanse soap, en heeft op Instagram 371 duizend volgers. Hij staat model voor een nieuw type politicus in Nigeria dat zijn electoraat online bereikt, een kanaal dat de gevestigde politieke orde nauwelijks serieus neemt.
Terwijl hij handenschuddend verder loopt over de gordijnmarkt, zegt hij dat hij wel speelde met het idee ooit de politiek in te gaan, maar pas op veel latere leeftijd. „Op mijn veertigste of zo.” De opkomst van Peter Obi deed hem van gedachten veranderen. „Dit zijn historische tijden. Daarvan wil ik deel uitmaken.”
Zaterdag gaat Nigeria weer naar de stembus, ditmaal voor de deelstaatverkiezingen. Behalve de deelstaatgouverneurs, naast het presidentschap de machtigste politieke posities in Afrika’s grootste economie, kiezen de Nigerianen ook de leden van het deelstaatparlement. En Oworu kandideerde zich als vertegenwoordiger van kiesdistrict Surulere 1, de wijk op het vasteland van Lagos waar hij opgroeide.
Een microfoon met draagbare geluidsbox, een krachtpatser die het zware ding moeiteloos door de straten zeult, en negen andere jonge volgelingen met een lading flyers en armbandjes met Labour erop: uit veel meer bestaat Oworu’s straatcampagne niet. In de achterhoede deelt Titi Oworu, Olumide’s moeder en manager sinds zijn zesde, petjes uit met haar zoons naam erop.
„Wat een jochie”, mompelt een stoffenverkoopster als de luidruchtige karavaan voorbijtrekt. Maar vanaf het balkon een verdieping hoger begint een grijzende vrouw in gebatikte jurk voor hem te bidden in het Yoruba, de taal van een van Nigeria’s grootse etnische groepen: dat hij zaterdag mag winnen. Met gevouwen handen omhoog blikkend dankt Oworu de vrouw met een respectvol „Amen”.
„LP, top to bottom!” roept ondertussen de MC door de microfoon. De slogan ‘Labour van boven tot onder’ is dezer dagen door heel Nigeria te horen. De partij grijpt het electorale momentum aan om haar kandidaten ook op lagere posities verkozen te krijgen. Labour hoopt op een Peter Obi-effect: dat de kiezers zo genoeg hebben van de gevestigde politieke partijen dat zij voor alle posities hun vingerafdruk plaatsen in het hokje ‘LP’.
Waarnemers en oppositie verwerpen uitslag
Zeker in Lagos is de inzet gigantisch. Al sinds de herinvoering van de Nigeriaanse democratie in 1999 is de stad het territorium van politieke godfather Bola Tinubu. Aanvankelijk was hij zelf deelstaatgouverneur, nadien waren alle zijn opvolgers handlangers. Zo vanzelfsprekend vond hij zijn politieke macht, dat hij dit keer meedong naar het presidentschap met de leus ‘Nu is het mijn beurt’.
En Tinubu won inderdaad deze presidentsverkiezingen namens regeringspartij APC, maar wijdverbreid geweld en beschuldigingen van stembusfraude vertroebelden zijn zege. Volgens EU-waarnemers maakten zittende politici misbruik van hun positie. Vierduizend Nigeriaanse waarnemers van de ngo Yiaga Africa verwierpen de verkiezingsresultaten, net als de grootste oppositiepartij PDP en Obi’s Labour. Die laatste partijen stapten naar de rechter.
Daarnaast verloor Tinubu in ‘zijn’ Lagos van Peter Obi, wat het politieke speelveld voor de tweede ronde totaal veranderde. Ineens werd het denkbaar dat een kandidaat-gouverneur van Labour in Lagos een kans maakt, net als de veertig LP-kandidaten voor het deelstaatparlement, onder wie Oworu. Dat maakt de sfeer in de aanloop naar de verkiezingen hooggespannen, en de vrees voor geweld groot.
Ook die dreiging wordt van boven tot onder gevoeld. Labour neemt doodsbedreigingen aan het adres van zijn gouverneurskandidaat Gbadebo Rhodes-Vivour serieus: de veertigjarige architect mijdt grootschalige publieke optredens.
Lees ook: Ingevulde stembriefjes liggen in Lagos vertrapt in de goot
En zelfs Olumide Oworu past op zijn tellen, blijkt als hij na zijn rondje Tejuosho in de auto stapt, op weg naar het zoveelste radiointerview. Vlak voor het viaduct bij het Nationale Stadion gooit hij het stuur om en maakt een omweg. „De jongens onder de brug”, zegt hij verontschuldigend. „Ik moet voorzichtig zijn. Ik weet niet welke partij zij aanhangen.” Oworu refereert aan de zogenaamde area boys die van oudsher door de gevestigde politieke partijen worden ingezet als knokploeg tegen de oppositie. Ook bij de afgelopen presidentsverkiezingen werden stembureaus in stadsdeel Surulere overvallen en stembussen vernietigd. Oworu hoopt dat de kiezer zich er niet door uit het veld laat slaan: „Labour moedigt mensen aan toch te gaan stemmen. Deel twee van de strijd rest nog.”
De wieg van Nollywood
Ondertussen multitaskt Oworu verder achter het stuur van zijn Toyota Corolla. Terwijl de smartphone de snelste weg toont naar de radiostudio staat hij telefonisch een journalist te woord en overlegt vervolgens over de volgende post op de sociale media. Desmond Elliot, de grootste tegenstander van Owuru, is met 1,4 miljoen volgers op Instagram nog veel groter. Ook hij is een bekend acteur, van een oudere generatie dan Oworu. Dat ze beide een entertainmentachtergrond hebben, is geen toeval in Surulere, de wijk die aan de wieg stond van de Nigeriaanse filmindustrie Nollywood.
Elliot echter gaat voor herverkiezing: hij vertegenwoordigt het kiesdistrict al acht jaar voor regeringspartij APC. Het is afwachten of de kiezer die ervaring en populariteit op het scherm zwaarder zal laten wegen dan de perceptie dat alle oude politiek aan vervanging toe is, van boven tot onder.
Mocht Oworu verliezen, zet hij dan een punt achter zijn politieke carrière? De nieuwbakken politicus schudt resoluut zijn hoofd. „Het tijdperk voor jongeren is aangebroken. Dat geven we niet na één poging op. Er liggen vier jaar tussen nu en de volgende verkiezingen. Genoeg tijd om overal de boodschap te laten doordringen dat Nigeria aan verandering toe is.”