De Zweedse journalist Joakim Medin is woensdag in Turkije veroordeeld tot een voorwaardelijke gevangenisstraf van elf maanden voor het beledigen van de Turkse president Recep Tayyip Erdogan. Dat schrijven internationale persbureaus. De uitspraak betekent niet dat Medin nu vrijkomt: hij wordt eveneens verdacht van lidmaatschap van een terroristische organisatie en moet de afloop van die zaak in gevangenschap afwachten.
Medin werd op 27 maart opgepakt toen hij naar Turkije reisde om verslag te doen van de demonstraties tegen de arrestatie van Ekrem Imamoglu, de geschorste burgemeester van Istanbul en belangrijkste politieke opponent van Erdogan. De Turkse aanklagers beschuldigden de journalist van deelname aan een demonstratie van de Koerdische PKK in 2023 in Stockholm, waarbij een pop van Erdogan aan zijn voeten werd opgehangen.
De 40 jarige Medin, verslaggever bij het Zweedse dagblad Dagens ETC, ontkent te hebben deelgenomen aan deze betoging. Ten tijde van de demonstratie werkte hij in Duitsland, vertelde hij de rechtbank in Ankara via een videoverbinding vanuit de zwaarbeveiligde Marmara-gevangenis waar hij vastzit.
De Zweedse journalist Joakim Medin werd op 27 maart gearresteerd. Foto AFP
‘Absurde’ uitkomst van proces
De hoofdredacteur van Dagens ETC, Andreas Gustavsson, zei woensdag tegen persbureau AP de uitkomst van het proces “absurd” te vinden. Toch beschouwt hij de voorwaardelijke celstraf ook als een „overwinning”, waardoor de journalist “sneller naar huis kan komen”.
In een tweede zaak wordt Medin beschuldigd van terroristische misdrijven en banden met de PKK, die Turkije als terroristisch beschouwt. Als hij schuldig wordt bevonden, hangt Medin een maximale gevangenisstraf van negen jaar boven het hoofd. Wanneer dat proces begint, is nog niet bekend.
Het waren maar vijf seconden afgelopen maandag, even na half één ’s middags, toen in Spanje 15 gigawatt aan zonnepanelen kort uitviel. Die vijf seconden waren de oorzaak van de grootste stroomstoring in Europa van de afgelopen tien jaar, waarbij minstens vijf doden vielen. Wat er precies is gebeurd, is nog niet helemaal duidelijk. Een cyberaanval was het niet, klonk het al snel. Van een ‘atmosferisch fenomeen’ of een overdaad aan zon voor de zonnepanelen lijkt eveneens geen sprake. Wat dan wel? Daarvoor wil de Spaanse regering een onafhankelijk onderzoek, en ook de Europese commissie benadrukt ‘lessen te willen trekken’ uit de stroomstoring.
Wat er gebeurde is niet alleen zeldzaam, maar hoort officieel ook niet te kunnen gebeuren: er zijn vaker storingen in het energienetwerk, maar dankzij standaard digitale beveiliging wordt normaal gesproken voorkomen dat er een domino-effect ontstaat, zoals nu het geval was. Dat systeem heeft kennelijk niet gewerkt en de eerste vraag is dan ook hoe dat kan.
De eerste ‘Europese’ lessen zijn al wel te trekken. Mensen blijken onvoldoende te zijn voorbereid als de stroom uitvalt. Zo kochten in Spanje en Portugal de meeste mensen hun transistorradio pas toen ze al in het donker zaten, en ontdekten velen thuis dat er te weinig water of voedsel aanwezig was om het eventueel meerdere dagen uit te houden. Niemand is onkwetsbaar, dat werd weer eens bewezen, maar weerbaarder worden als zoiets gebeurt, kan nog steeds.
De storing laat zien hoe belangrijk het is dat in Europa de systemen op elkaar zijn afgesteld. Veel landen en gebieden zijn met elkaar verbonden. Daardoor bleef een algehele stroomstoring in Frankrijk bijvoorbeeld uit (wel hadden enkele plekken korte tijd even last) omdat andere landen de storing opvingen. Spanje en Portugal zijn minder verbonden met het Europese netwerk, en voor de relatief nieuwe lidstaten geldt hetzelfde.
Voorstellen om systemen juist meer van elkaar los te koppelen, opdat Portugal geen last zou hebben gehad van wat er in Spanje was gebeurd, zijn kortzichtig voor wie bedenkt dat de gebieden die alleen op zichzelf zijn aangewezen juist vaker last hebben van grote en langdurige storingen.
In plaats van het vergroten van twijfels over Europese verbondenheid, ook als het om stroom gaat, laten de gebeurtenissen van maandag juist de noodzaak zien van betere verbinding en meer samenwerking. Wat dat betreft is de Amerikaanse staat Texas een afschrikwekkend voorbeeld. In Texas is de elektriciteitsvoorziening helemaal op staatsniveau geregeld, met als resultaat dat daar, als het daar opvallend warm is, maar ook bij strenge koude, de installaties het snel begeven.
Ook klinkt kritiek op groene energie: er is ten onrechte geopperd dat fossiele energie betrouwbaarder is, omdat de stroomvoorziening fluctueert bij zon of wind. Die kritiek is schadelijk voor het bestrijden van de klimaatcrisis. De storing in Spanje en Portugal moet geen rem zijn op de energietransitie, maar juist als een gaspedaal werken, waarbij Europa nu al drie ‘lessen’ kan leren.
Werk aan een breder energienetwerk voor alle landen in de Europese Unie, investeer in de techniek om ervoor te zorgen dat de digitale veiligheid goed is zodat een domino-effect kan worden voorkomen en investeer in het tegengaan van aanvallen van welke aard dan ook op energienetwerken. En de Europeaan zelf? Die mag investeren in de eigen weerbaarheid.
De NAVO-top in het World Forum werpt zijn schaduw vooruit. Laatste bericht: er mogen op 24 en 25 juni geen vliegtuigen boven Den Haag en omgeving vliegen. Eerder werd al bekend dat al onze agenten, alle veertigduizend, de regio afgrendelen, dat ons legertje dan paraat is, dat er geen of minder treinen rijden, dat er geen scheepvaart meer op de Noordzee is, dat helicoptervluchten dan zijn verboden, dat vliegveld Lelystad geheel en Schiphol gedeeltelijk is gesloten en dat er minimaal zeven voorstellingen van Soldaat van Oranje worden geschrapt.
Ik maak me geen zorgen om de regeringsleiders, maar begin te vrezen voor de rest van het land dat zonder ambtenaren zit. Wat kan onze regering nog meer doen? Scholen dicht, ambulances niet meer laten uitrukken, iedereen een verplichte vrije dag, terug naar de coronatijd: geen samenscholingen. Alle burgers verplicht binnen laten blijven, huisarrest en dan bij overtredingen wel keihard ingrijpen. Blokkeer alle straten in Den Haag, sluit de stranden de horeca, televisiezenders op zwart. Stop alle overbodige democratische uitingen: er is een NAVO-top om de democratie te beschermen.
Wiens idee was dit? Waarom is dit bij ons? Juist nu er vanwege onze regering niemand meer naar ons luistert. Nooit eerder waren we zo klein en machteloos. Het eerlijkste zou zijn om de boel maar af te blazen. Eerlijk zijn en zeggen dat we het ons al over de schoenen klotst, dat we deze klus er eigenlijk niet bij kunnen hebben. De laatste verjaardag die mijn moeder groots vierde stond vooral in het teken van het wel willen, maar niet meer kunnen organiseren. Achteraf zeiden alle betrokkenen dat ze samen wel een herinnering hadden gemaakt, maar ook dat het niet per se een mooie was.
Dit wordt onze lakmoesproef. De druk is hoog. Aan alles voel je: als we er niet in slagen om deze top probleemloos te laten verlopen zijn we ook niet in staat om oorlog te voeren. Ik stel bij deze voor om even geen stukjes te schrijven, de krant mag in grote delen van het land toch niet bezorgd worden. Misschien een overbodige tip voor het kabinet Schoof: als je het stroomnet en het internet zelf ontmantelt, hebben cyberaanvallen van de Russen geen zin. Heeft Minister Faber al voorgesteld om verdachte buitenlanders vanwege de gelegenheid het land uit te zetten?
Achteraf zal niemand zich herinneren wat er is besloten, als er al wat besloten wordt. Nee, de nabeschouwingen zullen gaan over het organiseren zelf. Over de enorme logistieke operatie. We aten zelf niet mee, maar mochten wel de tafel dekken en afruimen. Zo’n land zijn we geworden.
Marcel van Roosmalen schrijft op maandag en donderdag een column.
Onlangs was ik in een Zuid-Frans toeristenstadje en ik wou een bezienswaardigheid even buiten de stad bezoeken. Een dame in het plaatselijke VVV-kantoor raadde me een route met de auto aan.
„Ik heb geen auto”, zei ik.
„Hoeft ook niet”, antwoordde ze, „u kunt ook te voet. Met de navigatie op uw mobiel…” „Ik heb geen mobiel”, onderbrak ik haar.
Verbijsterd keek ze me aan. „Geen auto, geen mobiel… Maar dan bent u een vrij mens”, stamelde ze. Zo voel ik me ook.
Piet Vermeer
Lezers zijn de auteurs van deze rubriek. Een Ikje is een persoonlijke ervaring of anekdote in maximaal 120 woorden. Insturen via [email protected]
:format(webp)/s3/static.nrc.nl/wp-content/uploads/2025/04/30192314/web-3004BUIMedin.jpg)
