Zuid-Koreaanse president Yoon mag het land niet verlaten

Tegen de Zuid-Koreaanse president Yoon Suk-yeol loopt een strafrechtelijk onderzoek en hij mag het land niet meer verlaten. Toch blijft hij – in ieder geval formeel – voorlopig het staatshoofd, en opperbevelhebber van de strijdkrachten.

Het schetst de constitutionele crisis waarin Zuid-Korea verkeert sinds Yoon afgelopen dinsdag de militaire noodtoestand uitriep. Zijn couppoging werd binnen enkele uren verijdeld toen het parlement een militaire blokkade van de Nationale Assemblee trotseerde en Yoons besluit in een spoedvergadering herriep.

Maandag bevestigde de Zuid-Koreaanse justitie dat Yoon een reisverbod heeft gekregen. Hij is formeel als verdachte aangemerkt in een onderzoek naar „verraad” – een vergrijp waarop zijn presidentiële immuniteit niet van toepassing is.

‘Tweede coup’

Dit weekend blokkeerde Yoons eigen conservatieve People Power Party een stemming in het parlement om Yoon af te zetten. In plaats daarvan maakte partijleider Han Dong-hoon zondag zelf een afspraak met de president: die zal vervroegd aftreden, en zich in de tussentijd niet met staatszaken bemoeien. Zijn taken worden voorlopig waargenomen door premier Han Duck-soo, in nauw overleg met Han Dong-hoon.


Lees ook

Diep van binnen wisten de demonstranten in Seoul dat Yoon een troef zou uitspelen: ‘Maar zaterdag zijn we hier terug’

Demonstranten houden zaterdag in Seoul spandoeken vast waarin wordt opgeroepen tot de afzetting van de Zuid-Koreaanse president Yoon Suk-yeol.

Die afspraak leidde tot een storm van kritiek: de oppositie verwijt de PPP het presidentschap zo onderhands binnen de eigen partij door te geven, en spreekt van „een tweede coup”. Volgens de Zuid-Koreaanse grondwet wordt de premier waarnemend president als het staatshoofd niet meer in staat is zijn taken uit te voeren of aftreedt, maar daarvan is nog geen sprake. Het is onduidelijk op welke wettelijke grond Han Duck-soo de presidentiële taken dan wel overneemt, terwijl PPP-leider Han Dong-hoon geen enkele formele positie in de regering of het parlement bekleedt.

De oppositie, geleid door de Democratische Partij, blijft aandringen op afzetting van Yoon en brengt daartoe komend weekend een nieuwe motie in stemming. Ook in de straten van Seoul werd maandag opnieuw demonstreerd voor Yoons aftreden.

Om Yoon af te zetten, is een tweederde meerderheid nodig in de driehonderd zetels tellende volksvertegenwoordiging. Omdat de oppositie over 192 zetels beschikt, moeten daarvoor dus ten minste acht PPP’ers met de partijlijn breken. Die is tegen de afzetting van Yoon, omdat die het land „in chaos” zou storten.


Lees ook

Zuid-Koreaanse president Yoon bemoeit zich niet meer met staatszaken, oppositie spreekt van ‘tweede coup’

Zondag werd in Seoul opnieuw massaal gedemonstreerd voor het afzetten van president Yoon Suk-yeol, nadat zijn partij een stemming daarover een dag eerder met succes had gesaboteerd.

Opperbevelhebber

Hoewel Yoon volgens Han Dong-hoon heeft beloofd al zijn taken aan de premier over te dragen, bleef zondag onduidelijk wie het opperbevel voert over de ruim 500.000 actieve militairen tellende strijdkrachten. Maandag bevestigde een woordvoerder van het ministerie van Defensie dat Yoon formeel nog altijd de baas is over dat leger. De zegsman bevestigde op zijn persconferentie desgevraagd dat Yoon daardoor juridisch gezien nog altijd het recht heeft de staat van beleg af te kondigen.

De waarnemend minister van Defensie Kim Seon-ho liet eerder echter weten dat hij noch de legerleiding een bevel zou opvolgen om opnieuw de noodtoestand uit te roepen. Kim Seon-ho leidt het departement sinds het aftreden van minister Kim Yong-hyun, die Yoon op het idee van zijn mislukte staatsgreep zou hebben gebracht. Deze Kim werd afgelopen weekeinde na een urenlang politieverhoor als eerste betrokkene bij de couppoging gearresteerd.