Zo’n 18.000 Syriërs keerden sinds val Assad vanuit Jordanië terug naar Syrië

100 euro willen Stijn de Vries (19) en Johan van Dorsten (18) ongeveer uitgeven bij verkooppunt CNB Vuurwerk in Alkmaar. Aan een statafel buigen ze zich zaterdagmiddag over een bestellijst. Om hen heen staan de cakes en compounds – dozen waaruit na het afsteken een complete vuurwerkshow komt – uitgestald, met namen zoals El Gigante, Hexenkraut en Casa de Papel. Wie dat niets zegt, kan op een scherm in de hoek filmpjes bekijken van de beloofde effecten.

De twee hebben met een groepje vrienden geld bij elkaar gelegd en willen daar nu vooral siercakes van kopen. „Het is eigenlijk wel geldverspilling”, zegt Van Dorsten, terwijl hij met de rekenmachine van zijn telefoon uitrekent welke opties binnen het budget passen. „Maar ja, je mag maar één keer per jaar”, zegt De Vries.

Of nou ja, eigenlijk niet. Dit jaar is afsteken voor het eerst niet toegestaan binnen de Alkmaarse gemeentegrenzen. In totaal hebben negentien gemeenten in Nederland dit jaar een afsteekverbod ingesteld. Het verbieden van de verkoop kunnen gemeenten niet, dus is het voor Alkmaarders sinds zaterdag gewoon mogelijk hun sierpotten en fonteinen te kopen bij CNB Vuurwerk. In het verkooppunt hangt naast het scherm met vuurwerkfilmpjes een klein briefje dat kopers op het afsteekverbod wijst.

De burgemeester heeft al aangegeven dat het eigenlijk niet te handhaven is zolang er geen landelijk verbod is

Het verbod weerhoudt het duo niet van het kopen van vuurwerk. „De burgemeester heeft al aangegeven dat het eigenlijk niet te handhaven is zolang er geen landelijk verbod is”, zegt De Vries. „En ik woon twee minuten van Sint Pancras vandaan, daar mag het wel weer. Dat is een beetje tegenstrijdig natuurlijk.” En mochten er op oudejaarsavond toch handhavers langskomen? „Dan nemen we het mee”, zegt Van Dorsten lachend: de gemeentegrenzen zijn zo overgestoken.

Betuttelend

Robert den Brink (40) heeft net zijn keuze gemaakt en neemt dit jaar een Twilight mee. Daarvan heeft hij een filmpje bekeken. „Deze sprak me aan. Ik ben niet zo’n grootverbruiker, maar het is gewoon traditie.” Voor zijn sierpot moet Den Brink 115 euro betalen. „Best een prijs voor twee minuten, maar goed. Je moet wat.”

In zijn omgeving hoort hij dat veel mensen het afsteekverbod betuttelend vinden. „Het is gewoon weer een mooie traditie die om zeep geholpen wordt.” De gevaren zitten volgens hem vooral bij illegaal vuurwerk, niet het type producten dat bij legale vuurwerkwinkels te koop is. Sinds een aantal jaar zijn knalvuurwerk zoals rotjes en vuurpijlen al niet meer toegestaan. „Dat is een prima ontwikkeling, je moet gevaren natuurlijk zoveel mogelijk beperken. Maar verder moet je er niet veel meer aan tornen.”

Referendum

Het afsteekverbod in Alkmaar werd ingesteld nadat de gemeente deze zomer een referendum hield. Daarbij stemde 65,6 procent voor een verbod. . Geen verrassende uitslag, vindt Fabian Klinkenberg van CNB Vuurwerk. Het referendum werd gelijktijdig gehouden met de verkiezingen voor het Europees Parlement. „De groep die daarvoor komt stemmen, is meer links. En de linkerkant van de politiek is altijd wel voor een vuurwerkverbod.”

Op zaterdagmiddag komen er tijdens de eerste verkoopdag doorlopend mensen binnengestapt in de winkel van Klinkenberg. Toch merkt hij de gevolgen van het verbod wel in de online voorbestellingen, die goed zijn voor driekwart van zijn omzet. „Normaal komt de helft daarvan uit Alkmaar. Dat is echt gehalveerd. Gelukkig hebben we ook heel veel klandizie uit Heerhugowaard.” In totaal verwacht hij dit jaar 30 procent minder omzet uit de vuurwerkverkoop te halen.

Uit onderzoek van Achmea blijkt dat er veel onduidelijkheid is. De helft van de inwoners van gemeenten met een afsteekverbod is daar niet van op de hoogte.

41 procent afgekeurd

Bij haar jaarlijkse test keurde de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) dit jaar 41 procent van het gecontroleerde consumentenvuurwerk af. Dat is fors meer dan vorig jaar, toen 21 procent werd afgekeurd. De afgekeurde producten mogen niet worden verkocht en moeten door de importeurs worden vernietigd.

Volgens Klinkenberg zijn bij zijn leverancier maar een paar producten afgekeurd. Hij ziet wel wat in een strengere keuring. „Keur desnoods de helft af, maar laat mensen dat siervuurwerk houden. Anders ga je een hele hoop liefhebbers iets afnemen.”

Hoe jammer hij het Alkmaarse verbod ook vindt, Klinkenberg heeft zich erbij neergelegd. „We zijn gelukkig niet afhankelijk van de vuurwerkverkoop”, zegt hij. Het bedrijf van zijn familie heeft een groothandel en webwinkel in Japans keukengerei en serviesgoed. De jaarlijkse vuurwerkverkoop, die in een hoek van zijn magazijn wordt gehouden, is bijzaak. „We vinden het heel leuk om te doen en we houden er heus wel wat aan over. Maar voor ons is het nihil.”

Onduidelijkheid over verbod

Burgemeester Anja Schouten vindt de vuurwerkregels „heel overzichtelijk”, zo staat op de site van de gemeente Alkmaar. „Je mag geen vuurwerk afsteken, nooit.” Maar volgens Achmea is er door de verschillen tussen gemeenten juist onduidelijkheid onder inwoners. Het verzekeringsconcern liet onderzoek doen waaruit bleek dat de helft van de inwoners van gemeenten met een afsteekverbod daar niet van op de hoogte is. Ook is er een groep mensen die denkt dat er in hun gemeente een verbod geldt zonder dat dat het geval is.

Schouten roept op om „samen nieuwe tradities te maken”. In Alkmaar worden lichtshows gehouden om het nieuwe jaar in te luiden. Daar heeft vuurwerkkoper Den Brink niet zoveel mee. „Er zijn dit jaar nog geen knappe alternatieven. Ik hoop dat er gewoon veel en mooi vuurwerk afgestoken wordt.”

Toch zal het op de lange termijn veranderen, denkt ook verkoper Klinkenberg. Hij heeft de publieke opinie zien verschuiven. „Toen wij vijftien jaar geleden begonnen met het vuurwerk, had het nog niet de negatieve lading die het nu wel heeft. Ik geloof dat inmiddels een meerderheid voor een algeheel verbod is. Ik ben natuurlijk niet helemaal objectief, maar ik vind het ook een beetje de eigen verantwoordelijkheid van mensen om er veilig mee om te gaan.”

Delen

Mail de redactie