Volodymyr Zelensky trekt deze week in de VS alles uit de kast. De president van Oekraïne spreekt de Veiligheidsraad en Algemene Vergadering toe en houdt gesprekken met de leiders van India, Ghana, Turkije, en Slovenië – om maar een paar landen uit zijn balboekje te noemen. Een tv-interview op prime-time, samen met echtgenote Olena en, wellicht het belangrijkste, een ontvangst op het Witte Huis door Biden en presidentskandidaat Harris.
In de laatste periode van het presidentschap van zijn steun en toeverlaat Joe Biden lobbyt hij voor wat hij zijn „overwinningsplan” noemt. Het plan is nog niet officieel gepresenteerd, maar een paar onderdelen zijn wel uitgelekt.
Bovenaan de verlanglijst van Zelensky staat al lang toestemming om westerse kruisraketten in te zetten tegen doelen in Rusland. Westerse wapens mogen nu vrijwel alleen in Oekraïne ingezet worden. Biden aarzelt over het opheffen van die restrictie. Daarnaast wil Zelensky meer luchtafweer en de garantie dat het Westen Oekraïne ook in de toekomst militair terzijde zal staan. Ook zouden scherpere sancties tegen Rusland deel uitmaken van het plan. Zelensky zoekt de middelen om op korte termijn, tussen oktober en december, harder toe te kunnen slaan.
Poetin, zei Zelensky dinsdag in de Veiligheidsraad, heeft geen belang bij vredesonderhandelingen, „Rusland kan alleen gedwongen worden tot vrede”. Om Rusland naar die onderhandelingstafel te dwingen, moet Oekraïne zo sterk mogelijk worden.
Trump wil snel een einde maken
Zelensky heeft gloeiende haast met zijn diplomatieke offensief en niet alleen omdat elke dag oorlog er één te veel is. De kans dat Donald Trump in november de verkiezingen wint, is aanzienlijk en dat is geen prettig vooruitzicht voor Kyiv, zoals Trump zelf dinsdag nog maar eens duidelijk maakte.
Trump suggereerde dat het onzinnig is om de strijd aan te binden met een volk dat eerder won van Hitler en Napoleon. Trump wil dan ook dat de VS hun handen aftrekken van het conflict. Hij claimde herhaaldelijk dat hij snel een einde zal maken aan de oorlog als hij de verkiezingen wint – zonder te zeggen hoe.
Het is niet alleen Trump die Zelensky zorgen baart. In Europa verzet de Hongaarse premier Viktor Orbán zich al maanden tegen EU-steun voor Oekraïne. Hij kan die steun weliswaar niet blokkeren, maar vertolkt wel een pro-Russisch sentiment dat in rechts-populistische kringen in Europa erg populair is.
De Tsjechische president Petr Pavel, voormalig voorzitter van het militair comité van de NAVO, is een uitgesproken bondgenoot van Oekraïne en kijkt neer op de machinaties van Orbán. Het was dan ook opzienbarend dat juist hij deze week in de New York Times stelde dat Oekraïne onder ogen moet zien dat een deel van het Oekraïense grondgebied dat Rusland heeft veroverd, tijdelijk onder Russisch gezag zal blijven. En met tijdelijk bedoelde hij dan „jaren”.
Pavel gaat ervan uit dat noch Oekraïne, noch Rusland de oorlog zal winnen. „Dus zal het einde ergens in het midden liggen.” Het Oekraïense ministerie van Buitenlandse Zaken kwam prompt met een verklaring waarin het afstand neemt van suggesties dat een deel van Oekraïne onder Russisch gezag blijft – overigens zonder Pavel te noemen.
Imperialisme
In de VN stonden intussen andere Oekraïne-getrouwen van het eerste uur deze week weer schouder aan schouder met Oekraïne. De vurigste pleitbezorger van de Oekraïense zaak was David Lammy, de Britse minister van Buitenlandse Zaken, die in de Veiligheidsraad en passant ook de Russische ambassadeur op zijn nummer zette.
Lammy: „Vladimir Poetin, als je raketten afvuurt op Oekraïense ziekenhuizen, dan weten we wie je bent. Als je huurlingen naar Afrikaanse landen stuurt, weten we wie je bent. Als je tegenstanders in Europese steden vermoordt, weten we wie je bent. Jouw invasie dient alleen maar jouw belangen. Jouw belangen.”
,,Ik spreek niet alleen als een Brit, als een man uit London, als minister van Buitenlandse Zaken, maar ik zeg tegen de Russische afgevaardigde – die op zijn telefoon zit terwijl ik spreek – dat ik hier ook sta als een zwarte man, wiens voorouders onder dreiging van een geweer in Afrika geketend werden en tot slaaf gemaakt werden. Imperialisme – ik herken het als ik het zie.”
Lees ook
Oekraïne laat VS zien welke impact langeafstandswapens kunnen hebben in de oorlog tegen Rusland
