Het is geen makkelijke tijd om jong te zijn, vindt fotograaf Annabel Oosteweeghel (55). Ze leidt dat af uit de vele rapportages over mentale problemen van jongeren, en uit verhalen die ze om zich heen hoort. „Op school moeten jongeren het goed doen, ouders kijken mee, ze moeten er goed uitzien. Ze hebben het idee dat ze aan een perfect plaatje moeten voldoen.”
Dat wordt nog versterkt door hun „tweede leven” op sociale media. „Op hun leeftijd bladerde ik af en toe een tijdschrift door, of ik zag op tv een serie met mooie mensen. Zij zien de hele dag beelden van mensen die er perfect uitzien en alleen maar leuke dingen doen. Daar is niet tegenop te leven.”
Oosteweeghel besloot in een fotoserie „op filmische wijze” het mentale welzijn van tien jongeren (15-25 jaar) te verbeelden. Stylist Frank Visser verzorgde hun kleding en make-up, waar de jongeren zich allemaal goed bij bleken te voelen. „Dat is prettig, want ik wilde hen niet als slachtoffer fotograferen. Ze worstelen met hun identiteit, daar gaat het over, maar de serie laat ook zien dat ze daar weer uit kunnen komen.
„Met de foto’s probeer ik de sfeer te schetsen waarin jongeren zich bevinden. Ik noem het imaginary documentary, het is meer kunst dan sec documentair. Er is bijvoorbeeld een foto waarop een jongere op een paars tapijt ligt en melancholiek voor zich uit kijkt, gekleed in een supermanpak. Aan de ene kant is ze ingepakt, beschermd, aan de andere kant laat ze met de spierbundels van dat pak zien hoe krachtig ze is. Dat is voor mij een niet-letterlijke weergave van iemand die worstelt met haar identiteit.”
De jongeren kwamen „mega-veerkrachtig” op haar over, zegt Oosteweeghel. „De een kampt met eenzaamheid, de ander is depressief, maar ze vertellen ook over hulp die ze krijgen, of een opleiding die ze gevonden hebben waarin ze hun creativiteit kwijt kunnen. Ze willen het allemaal wel héél goed doen. Die druk lijkt me niet fijn. Maar ik ben blij dat ze een doel gevonden hebben, iets waarin ze zich willen ontwikkelen.”
De fotoserie kreeg als titel Pretty Dark. „Wegens het contrast tussen alles waar deze jongeren mee zitten en hun mooie buitenkant. Ze zijn prachtig, maar achter dat mooie zitten ze met donkere gedachten.”
Jiyun Nam (25), student grafische vormgeving in Den Haag, verhuisde twee jaar geleden uit Zuid-Korea naar Nederland.
‘Ik zou graag wat minder nadenken over wat mensen van me vinden. Mijn gedachten gaan vaak over mijn uiterlijk. Ik zie er anders uit dan veel anderen in Nederland, heb een andere huidskleur, haarkleur, kledingstijl, mijn taal is anders, misschien ook mijn houding. Ik voel een soort druk om niet lui of slordig te zijn.
„In Korea had ik nog veel meer last van die druk. Veel Koreanen zijn een soort supermensen. Ze werken veel, dragen mooie kleren, gaan naar leuke plekken en posten veel daarover op sociale media. Het schoolsysteem is erg competitief en we dragen uniformen: dezelfde kleren, dezelfde kapsels. Ik kon daar niet mijn eigenheid uitdrukken, voelde me niet vrij om te zeggen wat ik wilde.
„Nadat ik naar Nederland was verhuisd, ging ik beter begrijpen hoe ik mezelf kan respecteren. Iedereen heeft een andere achtergrond. Je stijl, je manier van praten, horen bij je. Andere mensen moeten daar niet over oordelen.
„Voorheen zat ik extreem veel op sociale media. Ik was bang om daar iets te posten. Ik vroeg me af: kan ik dit deel van mezelf wel laten zien, accepteren mensen dat? Het werd steeds erger, op het laatst postte ik bijna niets meer. En als ik het deed, keek ik de hele tijd wie het likete en wie niet. Als ik minder likes kreeg, was ik bang dat mensen dachten dat ik saai was. Eigenlijk ‘verzon’ ik allemaal mensen en oordelen.
„Als ik geen sociale media gebruik, voel ik me vrij. Ik post nu nog maar één keer per jaar iets. Maar dat is al eng. Ik weet dat mensen een oordeel gaan hebben, ik wil geen haat krijgen. Ik wil mensen een perfect beeld van mezelf laten zien.”
Hillary Koranteng (16)
Foto’s: Annabel Oosteweeghel
Hillary Koranteng (16) woont met haar twee katten bij haar oom in Amsterdam. Haar ouders zijn gescheiden, haar moeder woont in de Verenigde Staten.
‘De meeste mensen die ik ken zitten op TikTok. Dat heb ik ook, maar ik zit meer op Pinterest en Vinted. Lekker foto’s kijken vind ik het leukst, daar haal ik inspiratie uit voor kleding. Soms post ik foto’s op TikTok of Instagram van fotoshoots die ik heb gehad. Ik zit bij een klein modellenbureau in Rotterdam en ook bij een bureau in Londen. Over mijn uiterlijk ben ik best wel tevreden. Ik vind mijn huid mooi en mijn ogen. Ik zou wel wat langer willen zijn, ik ben nu 1,71. En ik heb mijn haar afgeknipt, maar kort haar vind ik toch niet zo leuk.
„Op de basisschool ben ik weleens gepest maar daar heb ik geen last meer van, ik heb dat helemaal geblokkeerd. Ik geloof heel erg in mezelf, dat is denk ik mijn sterkste punt. Ik ben net begonnen op een nieuwe school, mbo fashion designer. Eerst deed ik vwo. Uiteindelijk ging dat niet heel goed, waardoor ik naar de havo moest. Daar was geen fijne sfeer en de kinderen waren niet leuk tegen me. Ik ging bijna niet meer naar school, daardoor bleef ik zitten. Met hulp van mensen van de gemeente heb ik een nieuwe school gezocht. Het was niet makkelijk, veel scholen zaten vol.
„Ik hou van low-waisted broeken, laarzen, riemen. Met mijn kleding probeer ik niet altijd uit te drukken wie ik zelf ben. Ik heb bijvoorbeeld leuke jasjes waarin ik kan overkomen als iemand die volwassen is, maar dat ben ik nog niet. Ik vergelijk mezelf niet zo vaak met anderen. Ik weet dat we allemaal andere mensen zijn en anders denken.”
Saar Duine (15) uit Amersfoort ging naar een andere school omdat ze niet gelukkig was.
‘Op dagen dat ik vrij ben, zit ik drie of vier uur op sociale media. Misschien nog iets meer, ik weet het eigenlijk niet precies. Ik vergelijk mezelf vaak met anderen. Stel: ik zie iemand met een kledingstijl die ik heel leuk vind, dan denk ik: zo wil ik er ook uitzien. Maar als ik die kleren pas, vind ik vaak dat ze mij niet staan.
„Vorig jaar heb ik me een tijd heel somber gevoeld. Ik vond mezelf niet mooi en wou zijn zoals anderen. Er waren op school wel meer mensen die iets voller waren, maar het was niet de norm. Ik had altijd het gevoel dat ik eruit sprong. Dat als je mij in een rij zette met al mijn vriendinnen, ik de enige was die er zo uitzag.
„Ik werd niet gepest op school maar anderen wel. Je moest stoer en populair zijn, anders werd je gezien als raar. Of als je een tas of schoenen had die mensen niet mooi vonden. Dat komt ook wel door sociale media. Dan is er weer een nieuwe trend voor bepaalde schoenen en heeft iedereen die. Als jij die niet hebt, hoor je er automatisch niet bij.
„Een tijdlang ben ik niet naar school gegaan. Het reguliere onderwijs paste niet bij mij. Op mijn nieuwe school heb ik veel vrijheid, je bepaalt zelf wat je doet, dus leert wat je zelf interessant vindt. Er wordt ook niet gepest.
„Ik ben met therapie bezig om beter over mezelf te gaan denken. Ik hoef geen perfect leven te hebben, maar ik vind het wel belangrijk dat ik plezier heb, leuke vriendinnen en me een beetje op mijn plek ga voelen.”
Tobias Bodewitz (21) woont in een studentenhuis in Rotterdam en studeert muziektheater.
‘In principe ben ik blij met wie ik ben en wat ik doe. Maar ik twijfel soms ook. Voor wat voor muziek is mijn stem echt geschikt? Kan ik genoeg rollen vinden om rond te komen? Ik ben alles nog aan het leren. Soms kan ik iets heel goed wat ik de dag erna opeens weer heel moeilijk vind. Dat maakt me onzeker.
„Ergens vind ik het gezond dat ik een beetje stress ervaar. Voor mijn opleiding moet ik constant dingen doen die spannend zijn. Spreken voor een groep, zingen voor een groep, acteren, dansen, improviseren. Maar soms ervaar ik de stress ook als ik te vroeg wakker word, dan kan ik niet meer slapen. Dat is lastig.
„De wijnvlek op mijn voorhoofd is niet per se een gevoelig onderwerp. Zelf zie ik het niet eens als ik in de spiegel kijk. Ik heb die al sinds mijn geboorte, dus ik ken mijn gezicht alleen zo. Dat geldt ook voor iedereen die me kent. Ik krijg af en toe opmerkingen, maar ik zou niet zeggen dat ik er ooit mee gepest ben. Een docent noemde me een keer Boeddha, wat ik heel erg gek vond. Maar ik kan ook weer niet zeggen dat het me iets deed.
„Ik kan bezorgd zijn of ik wel sociaal genoeg ben, al heb ik dat veel minder dan eerst. Ik ben niet echt een groepsdier, en ook niet iemand die erg wil opvallen. Ik kijk weinig naar wat andere mensen op social media doen. Soms vraag ik me af of zij het vervelend vinden dat ik hun dingen niet zie en like. Maar eigenlijk vind ik het wel rustgevend. Je krijgt al zoveel informatie binnen.”
Tip Lammes (24) uit Utrecht is afgestudeerd aan de HKU en werkt in de horeca.
‘Ik denk dat mensen om me heen mij zouden beschrijven als zelfverzekerd en ik zie dat zelf ook wel zo. Ik zeg altijd eerlijk wat ik denk. Misschien komt het ook wel door mijn ADHD, maar ik flap alles eruit. Ik denk dat ik er wel trots op kan zijn dat ik geen blad voor de mond neem.
„Als ik dieper ga kijken ben ik toch nog wel veel bezig met de mening van anderen. Rond mijn zestiende was ik een tijd depressief. Veel mensen op school dachten dat ik me aanstelde, dat ik het verzon om aandacht te krijgen. Ik merk nu dat dat me wel een beetje geschaad heeft. Soms denk ik: voel ik dit nu echt of verzin ik het? Dan ga ik, hoe stom dat ook is, aan mezelf twijfelen.
„Over mijn uiterlijk ben ik tevreden. Ik kan bij dunne, lange, knappe meiden in bikini op Instagram wel denken: wat hebben zij een mooie platte buik, maar ik word daar niet meer heel onzeker van. Mijn scheve tanden heb ik soort van omarmd, ik weet dat ze veel karakter geven aan mijn gezicht. Maar op een foto lach ik nooit mijn tanden bloot.”
„Ik post niet heel veel, maar als je door mijn Instagram scrollt, denk je wel dat ik het perfecte leven heb, met veel vrienden en vakanties en nooit eens een kutgevoel. Terwijl ja, dat heb ik af en toe natuurlijk wel. Er zijn Instagramkanalen die daar open en eerlijk over zijn, zo van: ‘vandaag heb ik gewoon niet zo’n goede dag’. Het is goed dat dat gebeurt, en ik vind het fijn om daar bij anderen over te kunnen lezen, maar zelf hou ik het toch liever voor mezelf.”