Wim (78) zit bijna elke dag in het Ikea-restaurant, al zeventien jaar lang

‘Gisterochtend at een Belg aan de tafel hiernaast acht broodjes”, zegt Annie Vergouwen. „Ácht?” Wim Houtepen lacht. „Echt”, zegt Annie. Haar man Ad Broere en tafelgenoot Jos Poppelaars knikken, zij waren ook getuige. „Croissaints en kaiserbroodjes en omeletten, het ging er allemaal in.”

Pinkstermaandag in de Ikea van Breda. De winkel is net open maar de tafeltjes in het grote zelfbedieningsrestaurant raken vlug bezet. Dagjesmensen die zich op hun vrije dag opmaken voor de zoektocht langs driezitsbanken, woonkeukens, deurmatten en opbergkasten.

Wim (78), Jos (76), Annie (77) en Ad (74) kopen zelden iets. Ja, batterijen en lampen en een paar werkhandschoenen. Ze komen voor het restaurant. Niet alleen vandaag en gisteren. Ad en Annie uit Sint Willebrord („ja, tutoyeren mag”) komen wekelijks vier keer, Jos uit Breda haalt dat ook met gemak en Wim Houtepen (78) spant de kroon: hij sloeg bijna geen dag over sinds zijn pensionering in 2008. Geregeld komt hij tweemaal daags. Opgeteld zit hij vermoedelijk op een bezoek of tienduizend maar hij houdt de tel niet bij. ’s Zondags slaat hij wel eens over. Dan vindt hij het te druk en drinkt hij zijn cappuccino in de McDonald’s verderop langs de Bredase woonboulevard, samen met Jos en één of twee anderen.

Wim Houtepen woont van het Ikea-groepje het dichtst bij de winkel. Twee minuten met de fiets. „Kijk, daar woont-ie”, zegt Ad, wijzend uit het raam naar een rijtje appartementengebouwen aan de andere kant van de doorgaande weg. „Kan-ie zijn vrouw in de gaten houden.”

Hij zocht gewoon iets te doen. Hij had altijd fulltime gewerkt, als onderhoudstimmerman bij de woningbouwvereniging. De Ikea was vlakbij. Hij zag wat bekenden, er vormde zich een groepje.

Samenzijn

Ze zitten op hun favoriete plek. Wit tafeltje in de hoek, raam en radiator in de rug, vrij uitzicht op heel het restaurant. Links de afruimband (‘Zet hier je dienblad terug, tack!’), recht voor hen de koffieautomaten. Ja, Pinksteren, het is ietsje drukker vandaag dan normaal, zeggen ze. Net als op regenachtige dagen en als „de Belgen” een vrije dag blijken te hebben. Het maakt hen weinig uit: het woonwarenhuis en het winkelend publiek zijn decor, het draait om het samenzijn. „Soms vullen we hier drie tafeltjes”, zegt Annie. Jantje is er niet vandaag. Gerrit is naar Mallorca. Ze drinken de koffie gratis, met hun Ikea Family Card. Wim tovert het oranje pasje uit zijn kaartenhouder tevoorschijn. ‘Ikea Family, Wim Houtepen.’

Wim wordt zonder wekker om zes uur wakker, eet een paar sneetjes brood met kaas of aardbeien, drinkt twee „kommen” filterkoffie en zit om half tien in de Ikea. Nee, zijn vrouw komt niet mee. Die vindt het te tochtig hier. „Airco.” Ze is nu vermoedelijk aan het „poetsen en wassen”, zegt Wim. „Daar houdt ze van.” Annie knikt. „Heb ik ook een tic van. Vanochtend heb ik alle kamers boven al gedaan. Stofzuigen en afstoffen en alles.” Zij en haar man Ad zijn net terug van vakantie, vertelt ze. Turkije. Appartement in Marmaris. Komen ze al zestien jaar.

Annie was baliemedewerker in het gemeentehuis van Rucphen, haar echtgenoot Ad was stukadoor. Ze komen naar de Ikea om er „even tussenuit” te zijn. ’s Middags doen ze het restaurant geregeld een tweede keer aan, maar dan op de fiets en niet met de auto. „Dan brengt ze weleens een koekske voor ons mee”, zegt Wim. „Ja”, zegt Jos, „en voor mij een hele maaltijd. Nasi of macaroni of hachee, voor in de magnetron.” Jos is al jaren gescheiden, had latrelaties en is nu weer een tijdje alleen. „Laatst had je aardappelsoep gemaakt.”

„Kijk”, zegt Wim, „daar gaat Hanneke, die komt hier ook elke dag. Met de deeltaxi.” Hanneke is een kleine, oude vrouw op weg naar de afruimband. „Er zijn veel mensen hier die elke dag komen”, zegt Annie. De „Chinezen” zijn er ook vandaag, drie vrouwen en twee mannen op leeftijd aan een rond tafeltje midden in het restaurant. Verderop zit een vast groepje uit Dongen.

Dagje ouder

Een gebruinde man in bleekgeel overhemd loopt op het viertal af. „Héé Gerrit!” klinkt het. Terug uit Mallorca. „Ik landde om half vier vannacht.” Hij pakt een stoel van een ander tafeltje en dient een anekdote op. „Ik rijd naar huis, word ik onderweg aangehouden door de politie. Ik reed 84 waar ik 50 mocht, zeiden ze. Ik zei: je mag daar toch 70? Maar goed, ze streken de hand over het hart.” „Dan heb je geluk gehad”, zegt Ad. Gerrit vraagt naar de vakantie in Turkije, Annie vertelt dat ze de reis vermoeiend vond, het is allemaal via Düsseldorf tegenwoordig, eerst twee met de auto, dan drie uur wachten, plus drie uur vliegen en dan nog naar het appartement en je wordt nu eenmaal een dagje ouder. Gerrit knikt.

Daarna vertelt Jos aan Gerrit dat een Belg aan de tafel naast hen gisteren acht broodjes at en laat het gezelschap de tafel achter voor de dagjesmensen.