Wie wil een elektrische, fluisterstille Ferrari?

Posted on July 19, 2024 by admin

Enorme witte hallen, nog ruimtelijker ogend door het vele glas, sobere trappenhuizen van post-materiële eenvoud. Wat een prachtig gebouw, 42.500 vierkante meter strakke schoonheid. Opvallend is het vele groen. Meterslange plantenbakken, binnentuintje bij de ingang, reusachtige planten in navenant royale potten.

Wat is het? De aanstaande kantoortuin van een techbedrijf? Een elite-hub voor de Zuidas? Een premium evenementenhal?

Fout. Een autofabriek. Laat je rondleiden. Overal auto’s in aanbouw. Achter een glazen omheining lijmen en plaatsen robots met onmenselijke precisie een voorruit. In de productiehallen glijden via dakrails carrosserieën van het ene montagestadium naar het volgende. In een laboratoriumachtige hoek met klinisch witte vloeren en muren werken monteurs in rode overalls aan cockpits. Daar nadert, met groene knipperlichten, een spookachtig autonoom rijdend plateau, onderweg naar een vracht.

Dit is duidelijk geen gewone autofabriek, blijkt tijdens de officiële opening op 21 juni. Daar is de atmosfeer te sereen en elegant voor. De auto’s zijn dan ook nogal speciaal. Dit is de nieuwe fabriek van Ferrari in het nabij Modena gelegen Maranello, sinds 1943 thuishaven van het Italiaanse sportwagenmerk.

De auto gaat pas eind 2025 in productie, maar dan zijn ze er alvast klaar voor.

Het door de Italiaanse architect Mario Cucinella ontworpen gebouw heet e-building. Dat is omdat ze er, hou je vast, een elektrische Ferrari willen bouwen. De auto gaat pas eind 2025 in productie, maar dan zijn ze er alvast klaar voor. In de tussentijd kan Ferrari er al naar gelang de vraag alle modellen produceren, waarvan een deel al is geëlektrificeerd. Ferrari levert inmiddels twee plug-in hybride sportwagens, de SF90 Stradale en de 296 GTB.

Schoner bouwen

Hybridisering is niets nieuws voor het merk. De eerste hybride, de toen anderhalf miljoen euro kostende LaFerrari, kwam al in 2013. Er was niets Prius-achtigs aan. De techniek kwam rechtstreeks uit de Formule 1 en het ding leverde bijna 1000 pk, niks om je voor te schamen. Toen was zo’n auto nog een vingeroefening, een spectaculair experiment.

Inmiddels ontkomt ook een prestigieus sportwagenmerk niet aan de energietransitie. De tijd waarin supercars straffeloos 500 gram CO₂ per kilometer konden uitstoten is voorbij – hoewel Ferrari met een productie van nog geen 14.000 auto’s per jaar in de branche statistisch gezien een marginale vervuiler is.

Voor een substantiële emissiereductie moet een fabrikant ook schoner bouwen. In 2030 wil Ferrari CO₂-neutraal produceren, en daar moet de nieuwe fabriek een forse bijdrage aan leveren. Op het dak van het e-building liggen ruim drieduizend zonnepanelen, goed voor een piekvermogen van 1,3 megawatt. De overige stroomleveranciers leveren groene stroom, bezweert Ferrari-topman Benedetto Vigna. Regenwater wordt verzameld en hergebruikt.

Fabrieksmedewerkers testen de productielijnen.

Het is nog afwachten of de klanten ze slikken, Ferrari’s op stroom. Ze missen één eigenschap waar de Ferrari-klant, haast altijd man, nogal aan hecht; hysterisch brullende motoren. Anderzijds bleek hij niet terug te schrikken voor hybrides. De plug-in Ferrari’s lopen als een trein. In het derde kwartaal van vorig jaar was al 51 procent van de verkochte Ferrari’s een hybride.

Prestige is een rijk bezit. Als iedereen voor je modellen in de rij staat, kan de fabrikant zich qua prijs een hoop veroorloven. Vorig jaar steeg de winst naar 1,26 miljard euro en verkocht Ferrari 13.663 auto’s. Het goedkoopste model in Nederland kost al 275.000 euro.

Bij de hybrides heeft elektrificatie voor de typische Ferrari-hardrijder ook positieve kanten. Elektromotoren maken de auto’s alleen maar sneller en het akoestische leed blijft vrij beperkt: boven de twintig kilometer per uur beginnen ze weer de vertrouwde, kostelijk infernale herrie uit te braken, want er zit natuurlijk nog gewoon een echte stoeremannenmotor in.

Nepgeluiden

Wat als er straks niks meer brult en schreeuwt zodra de geliefde zes-, acht- en twaalfcilinders echt hun laatste rookgordijnen hebben uitgeblazen? Je zou de rijbeleving kunnen ondersteunen met elektronische nepgeluiden, zoals BMW doet met de aanzwellende synthesizersoundscapes van Hans Zimmer en Hyundai met de felrealistische nepschakel- en motorgeluiden in de elektrische 5N.

Over de stekker-Ferrari wil Vigna weinig kwijt, maar hij relativeert het geluidsprobleem. „Elektrische auto’s zijn ook niet stil.” Ook waar. Wind- en bandengeluid voorzien bij supersnelle auto’s al ruimschoots in vurige akoestische sensaties.

En waar zou Ferrari zich zorgen over maken? Porsche, het andere merk dat voorheen de geluidsorgie als unique selling point hanteerde, heeft succesvol de kastanjes uit het vuur gehaald. Het ging Ferrari voor met plug-ins en het eerste volledig elektrische model, de Taycan, die bij optrekken alleen een donkerbruin sciencefiction-gonzen produceert. Daar had de Porsche-mens ook best schik in, zodat een volgend hoofdstuk niet kon uitblijven. Een elektrische versie van de nieuwe Macan is op komst. Beide zijn meer sportieve gezinsauto’s met vier deuren en een achterbank dan volwaardige sportwagens, maar ook met de echte sportmodellen gaat Porsche nu stappen zetten. In de maak is een kleine elektrische sportwagen met het formaat van de huidige Porsche 718.

De Italiaanse president **Sergio Mattarella** bezoekt de fabriek tijdens de opening.

Anderzijds stelt Porsche ook grenzen. Aan een volledig elektrische 911 zal het niet beginnen. Die is als merkicoon te heilig om op stroom te laten lopen. Porsche hoopt door de mazen van de wet te kruipen als in 2035 in de EU alle auto’s met verbrandingsmotor worden verboden. Europa maakt een uitzondering voor motoren die lopen op CO₂-neutrale synthetische brandstoffen, waar Porsche fors in heeft geïnvesteerd.

E-fuels zouden ook voor Ferrari de deus ex machina kunnen zijn. Productie is duur en complex, maar een exorbitante literprijs hoeft voor de clièntele geen probleem te zijn. Die telt nu ook drie tot zeven ton voor een Ferrari neer, voor speciale versies of oldtimers zelfs miljoenen. En veel kilometers maken Ferrari’s zelden.

Selfies in een showmodel

Op de dag van de opening heeft Ferrari in de hal op de tweede verdieping zijn modellengamma als in een showroom opgesteld; de open en dichte 296 en Roma, een goed verkopende suv met de verschrikkelijke naam Purosangue en de schitterende 12 Cilindri met de van de klassieke Ferrari Daytona afgekeken neus. De auto’s zijn ontgrendeld; je mag gewoon instappen om in stilte het interieur en de atmosfeer te bewonderen. En ik ben er getuige van een in al zijn trivialiteit veelzeggend tafereel.

Het **modellengamma** van Ferrari. Iedereen mag instappen om het interieur en de atmosfeer te bewonderen.

In de gele SF90 Spider zit een man van misschien dertig – modieus gekleed, sportschoollijf, strak shirt, het opgeschoren haar van voetballers en rappers. Hij is niet uit de auto weg te slaan. Hij maakt selfies en fotografeert alle details van het dashboard, zelfs de sleutel. Een uur later zit hij er nog, of weer. Hij legt zijn handen op het stuur en droomt. De motor loopt niet eens, dus van die kick hoeven de fans het blijkbaar niet te hebben. Voor deze mensen zijn Ferrari’s, denk ik.

Wil je het Ferrari-logo in de hoofdsteunen in wit, rood, groen, zwart of pimpelpaars?

Als dat zo is, hoeft Ferrari-baas Vigna zich geen zorgen te maken over de toekomst. Als de geluidloze stekker-boreling maar hard genoeg accelereert, wil half Monaco hem evengoed. Tien tegen één dat de man in de SF90 er zodra hij geld heeft een bestelt. Ferrari zal binnenlopen op de personalisatiemogelijkheden die hij, als hij rijk genoeg is, allemaal zal aanvinken. Wil hij remklauwen in geel, rood of blauw, de motorafdekking in zwart of carbon? Wil hij Standard Seats, Style Seats, Daytona Seats of Daytona Racing Carbon Seats? Wil hij het Ferrari-logo in de hoofdsteunen in wit, rood, groen, zwart of pimpelpaars?

Prijzen staan er niet bij, de koper kan ze toch betalen. Alleen kiezen tussen een uitlaat van titanium of keramiek zit er bij de elektrische Ferrari niet meer in. Dan koop je daar gewoon een andere Ferrari voor, of trek je je oude even uit de loods. De meeste Ferrari-rijders hebben toch vijf auto’s. Die staan van Doha tot in Monte Carlo bijna altijd stil, en rijden er uitsluitend om gezien te worden. Het komt helemaal goed met de elektrische Ferrari.

Leven
NIEUWS

Kookboekschrijver Meera Sodha: ‘Als je bij mij thuis komt eten, krijg je deze gerechten’

admin
November 14, 2024
0

Na drie succesvolle kookboeken, Made in India, Puur India, Azië en een veganistische receptenrubriek in de Britse krant The Guardian verloor Meera Sodha het plezier in koken. Ze schrijft openhartig over die donkere periode in haar nieuwste boek Bij Meera aan tafel. „Ik heb heel lang in bed gelegen en maanden en maanden niet gekookt”, vertelt ze tijdens een videogesprek vanuit haar huis in Londen. De oorzaak noemt ze complex, maar de vele deadlines, een jonge baby en de coronapandemie hielpen niet. „Het was een opeenstapeling van alles in mijn leven waardoor ik mijn hoofd niet meer boven water kon houden en mijn weerstand volledig verdween.”

Het omslagpunt kwam toen ze zag dat haar man, die naast zijn baan alle zorg voor hun dochters en het huishouden op zich had genomen, brak. „Ik was zo met mezelf bezig dat ik me niet had afgevraagd hoe het met hem ging.”

Ze ging naar de keuken, pakte intuïtief wat ingrediënten, linzen, curryblad, citroengras en chilipepers, en maakte dahl. „Ik voelde een nieuwe energie in mijn vingertoppen, kon mijn longen voelen en weer ademhalen. Voor het eerst in lange tijd voelde koken anders, niet als een opgave.”

Ik was zo met mezelf bezig dat ik me niet had afgevraagd hoe het met hem ging

Sodha besefte toen dat dit was hoe ze wilde koken, eenvoudige gerechten voor haar man, dochters en zichzelf. En ze realiseerde zich hoe belangrijk ze de avondmaaltijd vindt. „Niet het ontbijt, niet de lunch, ik wilde alleen nog maar het avondeten maken.”

Het vermogen om een lekkere avondmaaltijd – de Engelse titel van haar boek is Dinner – op tafel te zetten noemt ze een ‘superkracht’. Ze kreeg weer plezier in koken; het voelde als een prestatie om iedere dag een maaltijd voor te bereiden en ’s avonds met haar gezin aan tafel te zitten. „Ik weet niet of dit voor iedereen geldt die mentaal door een diep dal is gegaan, maar ik was verdoofd, ik voelde niks meer. Door het klaarmaken van het avondeten voelde ik me geaard, ik had weer een doel.”

Bij moeder nog vlees

De recepten die ze in deze periode maakte vormden de basis van Bij Meera aan tafel. Ze noemt het haar meest persoonlijke boek. „Ik kookte altijd, maar het was nooit echt het soort eten waar ik van houd.” En dan aarzelt ze even. „Ik twijfel of ik dit woord moet gebruiken, maar het ging erom andere mensen te imponeren. Heel veel in deze wereld draait om indruk maken, waarom zou je anders nieuwe recepten verzinnen? Maar ik hou juist van eenvoudig eten. Als je bij mij thuis komt eten, krijg je de gerechten in dit boek.”

Door het avondeten voelde ik me geaard, ik had weer een doel

Die zijn allemaal vegetarisch. Alleen als ze bij haar moeder eet, eet ze nog weleens vlees. „Eten is niet alleen brandstof, maar ook nostalgie, plezier, geschiedenis en traditie, dus ik hou wat ruimte vrij voor mijn moeders kip curry of kip pilav, waar ik dol op ben.”

Sodha is de dochter van Indiase ouders uit Oeganda, die in 1972 het land moesten ontvluchten, omdat dictator Idi Amin de bevolking tegen de Indiase minderheid ophitste. „Ik heb geen plek om naar terug te gaan, ik kan niet naar het huis waar mijn ouders geboren zijn, de gemeenschap van toen is er niet meer. Daarom hou ik me vast aan de verhalen en de spullen die me verbinden met dat verleden.”

Ze staat op en komt terug met een houten lepel die haar dierbaar is, die ze van haar moeder kreeg en waar ze in haar boek over schrijft, net over als het koperen pannetje van haar oma en de beelden van de Hindoegoden Ganesha, Lakshmi en Annapurna in haar keuken. Ze staat weer op, pakt haar telefoon en laat ze zien. Ze is niet religieus, schrijft ze in haar boek, maar ‘door verbinding, traditie of rituelen’, geven ze haar ‘troost en het geluk dat ze nooit in haar eentje staat te koken’.

Haar ouders kwamen op het Engelse platteland van Lincolnshire terecht. „Wat mijn moeder aan mij heeft doorgegeven is dat koken je verbindt met tradities en in mijn geval was dat de Indiase Gujarati-keuken.” Gujarat is een deelstaat van India die aan Pakistan grenst.

De Indiase en Aziatische keuken zijn belangrijk voor Sodha, maar in Bij Meera aan tafel is de stijl veel uiteenlopender met invloeden uit bijvoorbeeld de Italiaanse en Egyptische keuken. De 120 recepten ademen de Londense diversiteit waar ze deel van uitmaakt. „Eten verandert met de omgeving en de mensen mee en dat omarm ik. Als ik iets van een andere cultuur gebruik, doe ik dat met respect en begrip voor de oorsprong, maar eten is ook een geweldig creatief medium.”

En eten is leuk, benadrukt ze. „Het moet leuk zijn. Hoewel de aanleiding voor dit boek verdrietig was, is het boek vrolijk geworden. Ik hou nu van mijn leven en als ik niet was ingestort, was ik zonder nadenken op oude voet door blijven gaan. Nu leef ik bewust en weet ik wat me gelukkig maakt.”

Dat zijn kleine dingen als zonlicht op haar gezicht, yogalessen, om drie uur klaar zijn met werken – en eenvoudige gerechten. „Ik heb aan dit boek echt met mijn hart en buik gewerkt. Wat ik er zo fijn aan vind is dat het me weer bij mezelf heeft gebracht.”

Leven
NIEUWS

In de Westelijke Tuinsteden zouden functioneel ingerichte woningen leiden tot ‘een gelukkiger gezinsleven en een vitale samenleving’

admin
November 13, 2024
0

Een halve eeuw geleden geleden verdween de verzuiling stilletjes uit Nederland. Maar in Slotermeer, de oudste van de Westelijke Tuinsteden van Amsterdam, zijn de restanten ervan nog zichtbaar. Daar staan in de Dobbebuurt ‘katholieke’ woningblokken van vijf verdiepingen tegenover ‘algemene’. De bewoners van de algemene, rechttoe-rechtaan-blokken moeten een trappetje op naar de entree van hun woningen. De katholieke blokken hebben daarentegen op de begane grond een soort kerkportalen als ingangen, met gemetselde bogen en eenvoudige tympanen. Boven de bogen zitten veelkleurige, half abstracte mozaïeken van de kunstenaar Theo Forrer. Met enige moeite vallen hierin onder meer ploegende boeren, zwoegende werklui en de hand van god te herkennen.

De door Nielsen Spruit en Van der Kuilen ontworpen algemene blokken zijn begin jaren vijftig gebouwd voor de algemene woningbouwvereniging Rochdale. De blokken die een katholieke woningbouwvereniging liet neerzetten zijn van Aat Evers en Geert Sarlemijn, twee traditionalistische architecten die omstreeks 1950 de cursus kerkelijke architectuur van pater-architect Dom Hans van der Laan volgden. Evers en Sarlemijn gaven hun bakstenen woondozen, waarvan enkele in de jaren tachtig helaas vaal wit zijn gestuct, niet alleen stichtelijke entrees maar ook natuurstenen lateien en vier dikke, bakstenen zuilen op de kopse kanten. Een naburig, ook door hen ontworpen blok met winkels en woningen heeft zelfs rijen witte zuilen met rare ionische kapitelen aan weerszijden van een boogvormige poort.

De stedenbouwkundige Cornelis van Eesteren, hoofd stadsontwikkeling in Amsterdam, zag de architectonische gevolgen van de verzuiling in Slotermeer met lede ogen aan. De hoofdontwerper van de Westelijke Tuinsteden hield niet van diversiteit. Het liefst had hij de enorme Amsterdamse uitbreidingswijken helemaal volgezet met radicaal modernistische architectuur. Van Eesteren en Sarlemijn en andere architecten die in Slotermeer hadden gebouwd vond Van Eesteren „kwalitatief op een laag peil” staan, schrijft Ineke Teijmant in het boekje De Dobbebuurt. Ze hadden er gezorgd voor een weerzinwekkende „kakofonie”, meende hij. De bewoners dachten hier anders over: zij vonden Slotermeer juist „gezellig gevarieerd”.

Goede smaak

Om de kloof tussen de smaak van Van Eesteren en die van de toekomstige bewoners van de Westelijke Tuinsteden te dichten, was in 1946 de stichting Goed Wonen opgericht. Uitgangspunt van Goed Wonen was dat smaak een kwestie van opvoeding is en de meeste Amsterdammers onopgevoed waren. „Slechts zelden treft men een interieur aan, waarin zuivere vormgeving, innerlijk evenwicht en harmonische kleurencombinatie ons het gevoel geven van werkelijke sfeer”, schreef de voorzitter van Goed Wonen (en Amsterdamse PvdA-wethouder van Volkshuisvesting) Jan Bommer in 1948 in het eerste nummer van het gelijknamige tijdschrift.

Om de lezers bij te brengen hoe ze hun interieurs konden zuiveren van zware balpootmeubelen en andere foute huisraad, schreef Goed Wonen niet alleen over „doelmatige” woninginrichting maar ook over kitsch en de vraag of massaproductie „een gevaar was voor onze persoonlijkheid”. Ook deed het tijdschrift de lezers een proefje aan de hand om vast te stellen of hun interieur ‘zuiver’ genoeg was: de melkflestest. De dikke, onelegante melkfles was „typerend voor onze tijd en voor de stand van onze natuur- en scheikunde” en past in elk „modern” interieur, zo legde de bedenker van de melkflestest uit. „Als u het beslist nodig vindt om de melk eerst over te gieten in een ‘mooi’ kannetje, dan is er ergens iets fout òf bij u òf bij uw interieur, want de fles is goed.”

In de jaren vijftig en zestig liet Goed Wonen twaalf modelwoningen inrichten in de Westelijke Tuinsteden. Wat de toekomstige tuinstedelingen daar toen zoal aantroffen, is te zien in de Van Eesteren Museumwoning, gevestigd in een woning in een algemeen blok in de Dobbebuurt. Hier staan de woon-, eet- en slaapkamer vol met huisraad die Goed Wonen had goedgekeurd, zoals de nog altijd populaire slaapbank van Mart Visser en een fauteuil van gebogen rotan. Aan de knalrode wand van de woonkamer hangen metalen wandrekken van het merk Pilastro, de keuken heeft een modulaire Bruynzeelkeuken van Piet Zwart en in de slaapkamer staan bedden van Auping met ‘hygiënische’ metalen spiraalbodems. Boven de eettafel hangt de beroemde en nog altijd geproduceerde PH 5-lamp van de Deense ontwerper Poul Henningsen.

De eerste modelwoning van de Westelijke Tuinsteden stond in Slotermeer en was in 1955 ingericht door Johan Niegeman, die in de jaren dertig in Stalins Sovjet-Unie had gewerkt. Daar werkte hij onder meer aan ‘sotsgorods’ als Magnitogorsk, nieuwe socialistische steden waar de Nieuwe Mens gestalte moest krijgen. De sotsgorods werden een faliekante mislukking en Niegeman moest in 1937, net als eerder de communistische architect Mart Stam, de Sovjet-Unie verlaten.

Betere mensen

Ook de Westelijke Tuinsteden waren bedoeld als een soort sotsgorods. Ontwerpers als Niegeman geloofden dat ‘zuiver’ ingerichte woningen betere mensen zouden maken van de bewoners. Mensen die zich omringen met melkflessen en andere ‘neutrale’ industrieel vervaardigde voorwerpen en meubels getuigen van een sterke persoonlijkheid, schreef Goed Wonen: „Zij hebben geen opvallende meubelen nodig in hun interieur om zichzelf tot recht te laten komen. Hoe eenvoudiger de meubelen, hoe beter de mens uitkomt.” Ook zouden functioneel ingerichte en hygiënische woningen leiden tot „een gelukkiger gezinsleven, een harmonieuze opvoeding van de kinderen en een vitale samenleving”.

De modelwoningen vielen lang niet bij alle bezoekers in de smaak. Velen vonden ze ‘kaal’ en ‘ongezellig’. En de degenen die er wel in iets zagen, konden de eenvoudige, maar desondanks dure huisraad meestal niet aanschaffen. Zo bleef het zuiver vormgegeven interieur alleen weggelegd voor een elite die ermee kon getuigen van hun goede smaak.

Museumwoning Van Eesteren. Freek Oxstraat 27, Amsterdam. Info: www.vaneesterenmuseum.nl/museumwoning

Leven
NIEUWS

Column | De oppaskat van Jan

admin
November 13, 2024
0

Mijn vriend Jan kwam bij ons eten. Van tevoren zei Willem: „Ik heb echt zin in vanavond. Jan gaat in ieder geval niet zo verschrikkelijk lopen jeremiëren over de toestanden in de wereld.” Daar verheugde ik me ook op, want ik kan er alleen tegen als ik zelf jeremieer.

Jan kwam bij het vallen van de avond binnen, een en al benen en glanzend kaal hoofd. Kaas klom als een kapucijnaapje tegen hem op, nestelde zich op zijn schoot en lispelde dat hij spaghetti carbonara wilde. Die kreeg hij, in een handomdraai door Jan bereid, maar vol en vet en bevredigend. De kaarsen brandden, er werd gegeten, buiten was het zacht novemberweer.

Jan woont in Leeuwarden, maar past in Amsterdam op een kat van achttien jaar oud, die allerlei medicijnen nodig heeft om door de dag te komen. Ik had weinig begrip voor de hele situatie. Een bejaarde kat in het licht van deze tijd vraagt te veel van iedereen, zeker op een avond als deze, die eindeloos moest duren. Ook heb ik mijn vader weleens een ongelukkig kuikentje, wiens hoofd verkeerd om aan zijn lijf zat, bij geboorte de nek om zien draaien. Toen zat het hoofd weer goed, maar daar was dan ook alles mee gezegd.

De kinderen gingen slapen. Willem bracht ze naar boven, aan tafel werd het even stil. Ik begon maar weer eens over het lot van vrouwen over de hele wereld. „Het is de alsof de wapens in je handen van suiker zijn, in een heel stroperige zich eeuwig herhalende droom”, fluisterde Jan en daarna, schel: „We kunnen er helemaal niks aan doen, vergeet die linkse lente.” We deden de gordijnen dicht. Willem kwam naar beneden, we moesten het er toch nog iets langer over hebben, je komt er niet onderuit. Dus vroegen we ons af waarom er zoveel stemmen zich laven aan de steeds grotere chaos, hoe die stemmen iedereen nog verder opdrijven, de waanzin willen laten heersen, de hoofdstad vol geweld en zij, juichend achter hun schermpjes verontwaardiging fingerend. „Het is nu wachten op Gavrilo Princip, en ondertussen verdringen ze elkaar om hem te mogen zijn”, zei ik en was geheel niet ontevreden met mezelf.

Toen begon Jan nonchalant The Waste Land te citeren en daarmee keerden we terug naar onze eigen, voor velen onuitstaanbare, veiligheid van oude teksten, liedjes, luisterend, in stille bewondering. Drie sukkels aan een keukentafel, met een stapel boeken, Medea en Cavalleria Rusticana. Een grote troost, maar één die moeilijk te vinden is, en daarom in het dagelijkse leven steeds verder uit zicht leek te verdwijnen.

De kat moest haar pillen, Jan vertrok even plots als hij gekomen was. Wij zaten nog even. Ik dacht aan Antigone die haar broer wilde begraven tegen de wens van de staat in. Daarna dacht ik aan mijn vader, die weigerde onze dode hond aan de dierenarts af te geven en hem achter in de tuin onder een appelboom begroef.

De volgende dag fietste ik met Kaas en Cléo katerig door onze straat. Op de hoek stond een verwarde man naar duiven te trappen. „Rot op, tyfusbeesten” schreeuwde hij. Toen kreeg hij er eentje onder zijn laars en stond met zijn volle gewicht op het beestje. Ik fietste met kloppend hart door en dacht aan de oppaskat van Jan. Moge het lieve dier voor eeuwig leven.