Welkom in de AI-bubbel: ‘Deze technologie kan ons het eeuwige leven geven’

Woensdag 6 augustus, 11.30 uurTaxi op Second Street

Derek Daniels heeft zijn stad het afgelopen jaar aanzienlijk zien veranderen. De directeur onderzoek van vastgoedbedrijf Colliers zit op de achterbank van een taxi in het centrum van San Francisco. „Door corona was het zwaar op de kantoormarkt”, zegt hij. „Maar dankzij AI zien we het licht weer.”

De taxi is onderweg van het Financial District met banken en advocatenkantoren naar wat Daniels ‘Area AI’ noemt, een groep stratenblokken in het zuiden van het stadscentrum. Bedrijven in artificiële intelligentie vinden hier de kantoorruimte en appartementen die nodig zijn voor hun snel groeiende personeelsbestand.

Techhoofdstad San Francisco bestaat uit twee werelden. Enerzijds zijn er de techbedrijven van een vorige generatie – Uber, Airbnb, Slack, Reddit – die sinds de coronapandemie hun kantoren sluiten. Ze zijn overgeschakeld op thuiswerken of hebben door ontslagrondes minder personeel in dienst. Zelfs Salesforce, San Francisco’s grootste werkgever, is te klein geworden voor zijn beroemde obeliskvormige toren, met 326 meter en 61 verdiepingen volgens Daniels een „trofeegebouw” in de stad. Meerdere verdiepingen ervan worden sinds kort verhuurd aan andere ondernemingen.

Voor de nieuwste generatie AI-bedrijven, gericht op snelle groei, is de realiteit compleet anders. Vorig jaar ging de helft van het mondiale investeringsgeld voor start-ups in AI naar ondernemingen in San Francisco. Bedrijven als OpenAI, Antropic, Inflection AI en Scale AI haalden ieder minimaal een miljard dollar op. Geld dat voor een groot deel wordt geïnvesteerd in meer personeel – en daarmee in meer kantoorruimte.

Een testmodel van de zelfrijdende wagen Zoox bij de kantoren van Open AI.
Foto Jason Henry

„Kun je naar het zuiden rijden?”, vraagt Daniels de chauffeur. Hij wijst door het geopende taxiraam naar buiten. „Let op hoe de sfeer verandert.” De taxi passeert Oracle Park, het stadion van honkbalteam San Francisco Giants. Hier geen pakken op straat, maar hoodies. Minder statige, glazen kantoren, meer koffiebarretjes, restaurants en co-working spaces. Het markeert de overgang naar de wijk Mission Bay, de plek waar AI-bedrijven de dienst uitmaken.

Die bedrijven nemen daarbij letterlijk de ruimte in van de vorige generatie techbedrijven. „Zoals hier”, zegt Daniels, als hij de taxichauffeur vraagt te stoppen voor 650 Townsend Street. Op dit gebouw prijkt sinds kort het logo van Scale AI, mede opgericht door ’s wereld jongste selfmade miljardair Alexandr Wang (25). Het bedrijf nam een deel van het enorme kantoor – dat zes verdiepingen telt – over van Airbnb, dat zijn vijf kantoren in San Francisco de laatste jaren terugbracht tot één.

De taxi rijdt verder, naar 550 Terry Francois, een absolute toplocatie. Het gerucht gaat dat dit statige gebouw – zes verdiepingen, uitzicht op de haven – de nieuwste prooi wordt van OpenAI, belangrijk aanstichter van al die kantoorwisselingen sinds het met chatbot ChatGPT in november 2022 de AI-hype inluidde. Het bedrijf van topman Sam Altman nam eerder al een nog groter gebouw in de buurt over, van Uber.

Het aantal werknemers van OpenAI verdubbelde afgelopen jaar tot ruim tweeduizend, en dat trekt andere bedrijven mee. Daniels: „In dit deel van de stad waren ook voor ChatGPT heus al AI-bedrijven aanwezig. Maar OpenAI heeft die groei enorm versneld. Start-ups hopen op een overname door een groter AI-bedrijf. Dan is het belangrijk daar ook fysiek in de buurt te zitten.”

De AI-bedrijven weten dat snelle groei ook tijdelijk kan zijn. Alle gebouwen worden daarom niet gekocht maar gehuurd, zegt Daniels. Zodat ze, als het even minder gaat, ook weer snel van de ruimtes af kunnen. „Het blijven techbedrijven, weet je”, zegt Daniels. „Ze groeien, ze krimpen.”

Woensdag 6 augustus, 13.30 uurBusinessclub in Ferry Building 1

San Francisco voelt tegenwoordig als „Parijs tijdens de renaissance”, zegt Melanie McDougall. De mede-oprichter van AI-bedrijf Goodly Labs zit op een beige, suède bank in Shack15, een businessclub voor ondernemers en investeerders in het oosten van San Francisco met uitzicht op de Bay Bridge. „Je kunt moeilijk ontkennen dat hier een revolutie gaande is.”

McDougall, een dertiger, kwam na de nodige omzwervingen in 2017 in San Francisco terecht. Ze is „neurodivergent [haar brein functioneert ‘anders’], zoals veel mensen hier”, zegt ze. „Ik voelde me nergens thuis, maar heb hier mijn stam gevonden.”

Ze zit in een grote open ruimte, omringd door leeftijdgenoten, op banken en aan hoge tafels achter Apple-laptops. Een vrouw in wit mantelpak loopt, hond aan de lijn, bellend door de ruimte. Aan de muur hangen tekeningen van de in Silicon Valley populaire Pools-Amerikaanse kunstenaar Agnieszka Pilat, bekend van haar kleurige schilderijen van robots. Op een loungebank doet een vrouw in foetushouding een dutje. Een geopende laptop ligt naast haar.

Gepraat wordt hier vooral tijdens tea time – om 3 uur, met gratis brownies – of tijdens de wine down – een glas wijn op vrijdag om 5 uur. Dan worden in Shack15 de kaarsen aangestoken en speelt een pianist op de eikenhouten vleugel in het midden van de ruimte, terwijl ondernemers discussiëren over taalmodellen en financiële waarderingen. Of over de nieuwste hype in de stad: AI-gadget Friend, een rond kastje om je nek dat alles opneemt en dat je kunt bevragen over je leven.

In Shack15 heeft niemand het meer over de vorige hypes: crypto, de metaverse of NFT’s, de eigendomscertificaten van digitale producties. Het gaat uitsluitend over AI, volgens McDougall een „nieuwe technologische infrastructuur” die elk aspect van onze levens gaat veranderen. „Crypto was niet bruikbaar voor de massa”, zegt ze. „Taalmodellen zijn dat wel.”

Bezoekers van Shack15, businessclub voor ondernemers in AI.

Foto’s: Jason Henry

Aan de tech bros – weinig inclusieve, seksistische machomannen – hebben ze in Shack15 geen behoefte, zegt McDougall. „Die mogen geen lid worden.” Dat geldt ook voor bedrijven die „de AI-trend melken”; start-ups die zichzelf AI-bedrijf noemen, maar niet in staat zijn iets te programmeren. Dit zijn de bedrijven die de echte AI-bubbel vormen, zeggen ze in Shack15.

Nicholas Brigham ziet ze regelmatig voorbijkomen, vertelt hij nadat hij naast McDougall op de suède bank heeft plaatsgenomen. „Ik ken AI-ondernemers die zichzelf vorig jaar nog NFT-ondernemer noemden.”

Brigham – giletje, halflang haar, gouden ring met leeuwenkop – werkt al decennia in Silicon Valley en richtte meerdere AI-start-ups op. Investeerders vallen nu massaal voor AI-bedrijven, uit angst de boot te missen. „Als je als ondernemer niks met AI doet, maar dat wel zou kunnen, heb je hier echt een probleem”, zegt hij. „Dan gaat niemand in je investeren.”

Toen twijfel over de vraag of AI wel ooit geld zou opleveren Wall Street vorige maand een enorme tik gaf, was dat volgens Brigham best even zweten. „Het gevoel was toch even: oh no, the party is over.”

Dat sentiment verdween al na een dag toen de koersen herstelden en de vrees voor een knappende AI-bubbel voorbarig bleek. Nu overheerst weer optimisme. De krachtige modellen van OpenAI, Google en Meta geven start-ups de kans nieuwe apps, platformen en chatbots te maken. Zoals Brigham, die (gratis beschikbare) software bouwde waarmee lezers in nieuwsartikelen stereotyperingen of onbewezen stellingen kunnen herkennen.

Dat er miljarden naar technologie gaan die zich nog moet bewijzen, is normaal in Silicon Valley. En dat zwaar verliesgevende AI-bedrijven veel te hoog gewaardeerd zijn omdat investeerders bang zijn de boot te missen, is „waarschijnlijk waar”, zegt Brigham ook.

Een correctie zou voor grote, beursgenoteerde AI-bedrijven helemaal niet zo slecht zijn, zegt hij. „Als Big Tech onderuitgaat, is er meer geld voor start-ups zoals wij. Hier is genoeg ruimte voor meer dan één winnaar.”

Zaterdag 10 augustus, 11.00 uurVilla op St Germaine Avenue

Jeremy Nixon (31) loopt, de slaap nog in zijn ogen, de trap af in een villa bovenop de heuvels van San Francisco. Hij draagt een zwart colbert, volgeschreven met wiskundige formules.

Huisgenoot Dev Garg is al een tijdje wakker, maar heeft het te druk om te praten. De oprichter van AI-bedrijf MultiOn, dat digitale assistenten bouwt, zit in zijn grijze badjas aan de keukentafel achter een laptop te programmeren.

Garg en Nixon zijn, met zes anderen, de bewoners van het AGI House. Ondernemers die proberen met hun bedrijven AGI (Artificial General Intelligence) dichterbij te brengen. AGI is het moment waarop de computer de mens in intelligentie voorbij is gestreefd, ofwel: beter is in alle taken die nu door mensen worden gedaan.

De keuken van het AGI House is bezaaid met king size pakken onaangebroken waterflessen. Her en der liggen lege pizzadozen, Starbucks-koffiebekers en vellen papier met wetenschappelijke artikelen. Van de rijen boekenkasten vol klassiekers uit de computerwetenschap is er één kast compleet gevuld met boeken die niet door mensen, maar door een AI-programma zijn geschreven. Een kamer in het AGI House kost 2.500 tot 3.500 dollar per maand.

Hackers in het AGI House tijdens een hackaton.
Jeremy Nixon in zijn kamer in het AGI house.

Foto’s: Jason Henry

„Waarom zou je alleen wonen in deze stad als je ook met elkaar in dit paleis kunt leven”, vraagt Nixon retorisch tijdens een rondleiding, nadat hij de verslaggever heeft gevraagd z’n schoenen uit te doen. Al tijdens het ontbijt wordt het hier „hypertechnisch”, zegt Nixon, die oprichter is van databedrijf Omniscience. „Elk gesprek kan zomaar een nieuw idee opleveren met een fenomenale uitkomst.”

Zijn huis is „het centrum van het centrum van de revolutie” – zoals Nixon de opmars van kunstmatige intelligentie omschrijft. En bij een revolutie horen oorlog en veldslagen. Met kunstenaars, schrijvers en muzikanten die nog geloven dat wat zij maken „een diepe, persoonlijke, menselijke ervaring is”, zegt hij. „Die fase zijn we voorbij. Computers gaan de beste mensen overtreffen.”

Nixon trekt de schuifdeur van een slaapkamer open, stapt de tuin in en snuift de frisse lucht diep op. De ochtendmist die het uitzicht op de Golden Gate Bridge belemmert is bijna opgetrokken.

Leeft deze stad in een bubbel die op barsten staat? „Dat beweren is onredelijk. AI heeft duidelijk enorme waarde”, zegt hij. Al geeft hij toe dat er „een zeker overenthousiasme” is voor een technologie die vooralsnog honderden miljarden kost, nauwelijks geld oplevert en allesbehalve perfect functioneert. Een technologie bovendien waarvan allerminst duidelijk is in hoeverre de hele wereld er echt van kan profiteren.

Die bubbel zit vooral bij de investeerders, denkt Nixon – durfkapitalisten die de technologie nauwelijks begrijpen, maar wel miljarden steken in bedrijven die pretenderen de toekomst van de wereld in handen te hebben. Een belangrijke kwaliteit van ondernemers is „de psyche van deze mensen te manipuleren”, zegt Nixon. „Je wil bij investeerders een gevoel van FOMO creëren [Fear Of Missing Out, de angst iets te missen], met gelikte presentaties en door ze bang te maken dat een concurrent ermee vandoor gaat.”

Hun geld is nodig om te kunnen blijven bouwen aan een toekomst die Nixon al voor zich ziet. Hij denkt dertig jaar vooruit: „Een computer in je brein, waarmee je altijd elk antwoord hebt op elke vraag omdat je elk boek dat ooit is geschreven hebt gelezen. Denk je eens in wat dat betekent.”

Het grootste risico is volgens hem dat we ons laten tegenhouden door angst voor technologie. „Dit heeft de potentie om ons het eeuwige leven te geven. Ongelofelijke innovaties, zoals we die nooit eerder hebben gezien.”

San Francisco
miljardeninvesteringen en ‘startup-energie’

Kentering voor de stad
De lancering van chatbot ChatGPT in november 2022 heeft veel veranderd in Silicon Valley, het gebied rond de baai van San Francisco. De techregio kampte sinds de coronapandemie met een dalend aantal bewoners en lege kantoren. Maar de ontwikkelingen rondom kunstmatige intelligentie brachten een kentering teweeg.
Vloed aan kapitaal
Vorig jaar staken investeerders 27 miljard dollar in jonge AI-bedrijven in San Francisco, meer dan de helft van al het investeringsgeld voor AI-start-ups wereldwijd. De helft van de bedrijven die in april begonnen bij Y Combinator – een beroemd start-upprogramma in San Francisco dat onder meer Airbnb voortbracht – was actief in AI. De vloed aan kapitaal leidt ertoe dat ondernemers terugkeren naar San Francisco, dat nog altijd gebukt gaat onder hoge huizenprijzen en veel daklozen.
Het geloof is enorm
Het geloof van investeerders en ondernemers in kunstmatige intelligentie is enorm. Ze verwachten dat de technologie in vrijwel alle beroepen gaat leiden tot een sprong in productiviteit; werknemers zullen steeds meer taken uit handen geven aan computers. Om die reden steken techgiganten Microsoft, Alphabet, Amazon en Meta dit jaar meer dan 100 miljard dollar in AI, vooral om nieuwe datacenters te bouwen.
Instroom van AI-talent
„Tijdens de pandemie werd er veel gepraat over mensen die San Francisco verlieten voor steden als Miami en Austin”, zegt Yoeri Dassen, actief als investeerder in San Francisco. „Maar sinds de opkomst van ChatGTP stroomt al het AI-talent terug naar de stad.”
Startup-energie
San Francisco is tegenwoordig „een stad waar AI de meeste gesprekken domineert”, zegt Dassen. „Werknemers van OpenAI en Antrophic werken altijd op kantoor, soms tot diep in de nacht. Het bruist hier weer van de startup-energie”, zegt hij. „En het lijkt voorlopig niet te vertragen.

Straatbeeld in San Francisco.
Foto Jason Henry