Ik wil de politici van dit land bedanken die zich bijna unaniem verenigden achter een belangrijke boodschap aan het Nederlandse volk: ‘Sta op tegen Jodenhaat’. Toen ik die verklaring voor het eerst las, overviel me een overweldigend gevoel van dankbaarheid. Ik deelde de verklaring onmiddellijk op elk platform dat ik kon bereiken. Joden worden regelmatig gegaslight over antisemitisme, alsof het iets is dat alleen maar in ons hoofd plaatsvindt. Het voelde goed – en tegelijkertijd ongelooflijk treurig – om me zo gezien en herkend te voelen.
En toen las ik de verklaring opnieuw.
Hoe meer ik erover nadenk, hoe absurder ik hem vind. Hoezo is er nu pas een grens overschreden? Joden zijn nooit veilig geweest in Nederland. Maar daar zijn we kennelijk allemaal aan gewend geraakt.
Laat me dus iets vertellen over de realiteit van het Joods-zijn in Nederland.
Bij elke Joodse school of onderwijsinstelling in Nederland is al tientallen jaren gewapende beveiliging vereist. Joodse kinderen zijn niet veilig op school tenzij er een getrainde beveiligingsprofessional aanwezig is – en dat zijn we normaal gaan vinden. Het is niet ongebruikelijk dat een school een paar dagen dicht gaat als er geen bewaking is wegens personeelstekort.
In de afgelopen maanden zijn Joodse kinderen op openbare Nederlandse scholen herhaaldelijk aangevallen vanwege hun identiteit en achtergrond. Dit is mijn eigen 9-jarige kind twee keer overkomen op het schoolplein.
Elke synagoge heeft een beveiligingspersoon in dienst. Elk Joods feest vereist beveiliging. Geen enkel Joods cultureel evenement kan zonder beveiliging. De locatie van evenementen is nooit openbaar en wordt alleen bekendgemaakt aan kaarthouders. Toen ik onlangs online een ticket boekte voor een Poerim-feest, vulde ik een formulier in met mijn persoonlijke gegevens. Voordat de locatie van het feest met mij werd gedeeld, belde een vertegenwoordiger van de feestorganisatoren me om mijn identiteit te verifiëren.
Joodse kenmerken
Op 12 oktober 2023, enkele dagen na het gruwelijke sadistische bloedbad in Israël, werd een manifestatie voor solidariteit met Israël georganiseerd op de Dam in Amsterdam. Dit vereiste enorme aanwezigheid van politie, aangevuld met geheime nationale en particuliere beveiliging. Aan het slot van het evenement verzocht de politie de aanwezigen hun vlaggen terug in hun tassen te stoppen en eventuele Joodse kenmerken te verbergen als ze naar huis gingen, omdat hun veiligheid anders niet gegarandeerd kon worden.
Dat was onthutsend, net als de verstoring van het concert van Lenny Kuhr, maar de lijn werd al veel eerder overschreden. Terugkijkend zal die lijn niets anders zijn dan een puntje aan de horizon. En dus las ik nogmaals de verklaring ‘Sta op tegen Jodenhaat’ en vroeg me af waarom de politiek nu pas die denkbeeldige lijn heeft getrokken om de veiligheid van de Joodse gemeenschap in Nederland te verdedigen.
Wat was er zo bijzonder aan dit incident, tijdens een concert met deze artieste? Was het omdat ze een BN’er is? Is het daardoor makkelijker voor politici om zich met haar te identificeren? Weten die politici niet dat er al jarenlang overal en te allen tijde zware beveiliging nodig is om Joden veiligheid te bieden? Of weten ze het wél maar hebben ze het inmiddels geaccepteerd als de normale situatie? Terwijl ik deze mogelijkheden overdenk en hun waarschijnlijkheid overweeg, kan ik niet beslissen welke ik het minst ontmoedigend vind.
En dan nog, beter laat dan nooit…
Gen Cohen organisatiepsycholoog
