Wat vindt NRC | Het gesprek over demografie moet zuiver gevoerd worden

Posted on September 5, 2024 by admin

De HJ Schoo-lezing van Pieter Omtzigt is niet onopgemerkt voorbij gegaan. De titel van zijn voordracht luidde Denken in oplossingen, maar de NSC-leider gebruikte zijn spreekbeurt vooral om nog eens te analyseren wat er mis is met Nederland. Hij sprak over de dalende kwaliteit van het onderwijs, woningnood en een gebrek aan grip op migratie. Zijn opmerkingen over dit laatste onderwerp zorgden voor beroering.

Omtzigt signaleerde dat de Nederlandse vruchtbaarheid het afgelopen jaar is gedaald naar 1,43 kinderen per vrouw. Dat is ruim onder de vervangingswaarde van net boven de 2, waardoor de Nederlandse bevolking sterk kan gaan krimpen. Hierna verlegde hij de aandacht naar Afrika. Zowel in Ethiopië als in de Democratische Republiek Congo werden in 2023 meer kinderen geboren dan in alle 27 landen van de EU samen, wist de NSC-voorman. Hij vervolgde: „Ik laat u raden wat dat betekent over twintig, dertig jaar” – een opmerking die in de geschreven tekst van de lezing overigens ontbrak.

En raden deed men: op sociale media, bij talkshows en op opiniepagina’s. Wilde Omtzigt van de Nederlandse vrouw soms een broedmachine maken, zoals in Margaret Atwoods roman The Handmaid’s Tale, of schetste hij een schrikbeeld van een Europees continent dat door Afrikaanse migranten overspoeld zou worden? Dat was niet wat hij zei, en Omtzigt lichtte later toe dat hij slechts wilde wijzen op de geopolitieke implicaties van het feit dat sommige landen een laag en andere landen een hoog geboortecijfer hebben.

Allicht, maar de keus om wel of geen kinderen te krijgen is een bijzonder persoonlijke. Het is dus niet vreemd dat mensen hun oren spitsen als een politicus zich uitspreekt over de tekortschietende reproductie van de Nederlandse vrouw. En het debat over migratie en asiel is de meest brisante politieke kwestie van het moment. Onlangs nog moesten PVV-bewindspersonen zich verantwoorden voor het gebruik van de term ‘omvolking’. Een politicus die speecht over migratie, moet zich realiseren dat deze context ertoe doet. Dan is het beter om mensen niet te laten raden, maar eenduidig te formuleren.

Over demografie en migratie mag én moet gediscussieerd worden. Het klopt dat Europa te maken heeft met een krimp van de natuurlijke bevolkingsaanwas. De vergrijzing die hieruit voortkomt, leidt tot serieuze maatschappelijke en economische uitdagingen. Wie gaat straks voor de groeiende groep ouderen zorgen; wie houdt de economie draaiende? Een stijging van het geboortecijfer biedt hier geen soelaas. Zo’n babyboom zal zelfs voor nog grotere arbeidstekorten zorgen, benadrukte de Staatscommissie Demografische Ontwikkelingen 2050 in januari in haar rapport.

Zolang er werk is in Europa zullen migranten willen blijven komen om dat werk te doen. Extreem- en radicaal-rechtse partijen die maatschappelijk ongenoegen hierover mobiliseren, hebben de afgelopen tijd in meerdere Europese landen verkiezingswinst geboekt. Dat maakt migratie voor middenpartijen een heikel onderwerp. Hoe adresseer je de angst voor de vreemdeling – zeker geen exclusief Europees fenomeen, zoals geweld tegen migranten in Tunesië en Zuid-Afrika laat zien – zonder daarbij te vervallen in een verwaterde versie van de retoriek van extreem-rechts?

De demografische transitie in Nederland vraagt om een zuiver gesprek. Omdat demografie over mensen gaat, zijn emoties in dit debat echter nooit ver weg. Het is daarom belangrijk dat politici geen verwarring over hun woorden laten ontstaan.

Cartoonist Hajo wint Inktspotprijs met middelvingers van Wilders

admin
September 24, 2024
0

Cartoonist Hajo heeft de Inktspotprijs gewonnen voor de beste politieke tekening van het afgelopen parlementaire jaar. Hajo de Reijger, zoals hij volledig heet, won de dertigste editie van de prijs met zijn in NRC verschenen tekening ‘Wilders Wint’, waarop Wilders getransformeerd tot het gebouw van de Staten-Generaal zijn middelvingers hoog in de lucht opsteekt. De prijs werd deze dinsdag door Stichting Pers & Prent uitgereikt in Perscentrum Nieuwspoort in Den Haag.

De vijfkoppige jury, onder leiding van scenarist en regisseur Niek Barendsen, koos de winnende tekening uit 123 inzendingen van 41 tekenaars. Vier tekeningen kregen daarnaast een eervolle vermelding: ‘Strijd om het torentje’ van Gijs Kast, ‘Vergroenen’ van Kamagurka, ‘Rookvrije generatie’ van Kwennie Cheng en ‘Aleksej Navalny’ van Siegfried Woldhek. Behalve de tekening van Gijs Kast werd elk van deze cartoons gepubliceerd in NRC.

De winnende tekening werd vorig jaar twee dagen na de Tweede Kamerverkiezingen gepubliceerd bij een opinieartikel van Bas Heijne. De jury omschrijft de tekening als „een spotprent zoals de spotprent bedoeld is: hard, satirisch, geestig en glashelder”. Volgens de jury legt de tekening als geen ander „het belangrijkste nieuwsfeit van het politieke jaar 2023” vast en noemt deze zelfs „iconisch en onvergetelijk”.

Spotprenttraditie

Hajo’s prent, getekend in de Nederlandse 19e-eeuwse spotprenttraditie, toont Wilders vlak na de verkiezingswinst van de PVV. De eeuwige buitenstaander heeft het Binnenhof in bezit genomen en steekt nu zijn middelvingers hoog in de lucht op naar de oude partijen, het systeem en de politiek. Voortaan gaat alles wat de Staten-Generaal in- en uitgaat alleen nog via de mond van Wilders. De jury vindt dat de tekening maanden later nog niets aan actualiteitswaarde heeft verloren.

Hajo, al sinds 2009 vaste illustrator en cartoonist van NRC, staat bekend om zijn scherpe cartoons met een opvallende invalshoek, waarin de metafoor, de grap en het esthetische strijden om de eerste plaats. Al eerder vielen zijn tekeningen in de prijzen: hij won hij de Inktspotbattle met een cartoon over Hillary Clinton en Donald Trump en in 2016 bemachtigde hij de Junior Inktspotprijs, maar dit jaar is de eerste keer dat hij de Inktspotprijs heeft gewonnen.

Het dertigste jubileum van de prijs wordt op 17 oktober gevierd tijdens de Cartoons Day in de Centrale Bibliotheek Den Haag.

Deze tekeningen kregen een eervolle vermelding

1 september 2023 in Het Financieele Dagblad‘Strijd om het Torentje’
Gijs Kast

De jury: „In een kleurrijk beeld zien we Rutte doodgemoedereerd wegfietsen terwijl zijn torentje van alle kanten wordt belegerd, en hij ons laat zitten met de puinhopen. Een geestig beeld van het einde van een tijdperk.”

6 april 2024 in NRC‘Vergroenen’
Kamagurka

„Giftige groene dampen komen uit de fabriek: een geestige aanklacht tegen ‘green washing’, gemaakt door de meester van de absurde humor.”

Kamagurka won de inktspotprijs in 2021.

6 oktober 2023 in NRC ‘Rookvrije generatie’
Kwennie Cheng

„In een hoogst originele vorm stelt de tekenaar de hypocrisie van de accijnzen op sigaretten aan de kaak. De stijl en toon is uniek en vernieuwend binnen het genre.”

30 september 2023 in NRC ‘Aleksej Navalny’
Siegfried Woldhek

„Een adembenemend en spookachtig portret van een van de grote tragische helden van onze tijd.”

Siegfried Woldhek won de inktspotprijs in 2011 met een portret van de toenmalige staatssecretaris Henk Bleker van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie.

Arrestaties in Zwitserland na zelfdoding in capsule

admin
September 24, 2024
0

Het is een surreëel beeld: een afgesloten bak, die nog het meest weg heeft van een manshoge, futuristische paars-witte klaptelefoon, in een Zwitsers naaldbos. Maandagmiddag iets voor 16.00 uur klom een 64-jarige Amerikaanse vrouw de volledig gestoffeerde capsule in, legde haar hoofd op het daarin gemonteerde U-vormig reiskussentje en drukte op een knop.

Het stikstofgas dat daarmee vrijkwam, maakte van haar de eerste persoon ter wereld die in ‘de Sarco’, een uitvinding van een Australische arts die zo’n tien jaar in Nederland woont, haar leven beëindigde. Het prijskaartje: 18 Zwitserse franc, zo’n 19 euro. De prijs van een beetje stikstof.

The Last Resort, de organisatie die de zelfdoding in de 3D-geprinte Sarco (kort voor sarcofaag) begeleidde, had alles jarenlang goed juridisch laten uitzoeken, dacht ze. In Zwitserland, dáár stond de wetgeving het gebruik toe van de capsule die de gebruiker de zuurstof ontneemt, buiten bewustzijn brengt en pijnloos zou doden. Maar, is de vraag nu, klopt die juridische inschatting wel?

‘Medeplichtigheid aan zelfmoord’

Dinsdagochtend maakte de Volkskrant, die als eerste berichtte over de zelfdoding, bekend dat haar fotograaf, die in Zwitserland de voorbereidingen vastlegde, is vastgezet. De politie van het kanton waar de suïcide plaatsvond, bevestigde dinsdag de arrestatie van „meerdere personen”. Zij worden verdacht van „het aanzetten tot en medeplichtigheid aan zelfmoord”. Fiona Stewart van The Last Resort zegt tegen NRC dat het behalve de fotograaf gaat om haar mede-directeur en „twee anderen uit het team”. De Volkskrant wil inhoudelijk niet op vragen reageren.

Stewart en haar man, de 77-jarige Australische arts en Sarco-uitvinder Philip Nitschke, waren tot enkele uren voordat de Amerikaanse vrouw de knop indrukte bij haar. Ze volgden de zelfdoding via een videoverbinding op advies van hun juristen, die een aanklacht voor ‘samenzwering’ wilden voorkomen. Verder mocht er geen sprake zijn van zelfverrijking (vandaar slechts de stikstofvergoeding), was de knop van belang om de zelfbeschikking te onderstrepen en had de Amerikaanse voor haar dood een mondelinge verklaring opgenomen. Volgens Stewart leed de vrouw aan meerdere kwalen „die verband houden met een ernstig verzwakt immuunsysteem”.

Politiek debat

In Zwitserland speelt al langer een politiek debat over de Sarco. Meerdere kantons kondigden vervolging aan als The Last Resort de capsule in hun gebied zou inzetten en de Zwitserse minister van Volksgezondheid – op dat moment niet op de hoogte van de dood van de Amerikaanse vrouw – zei maandagmiddag nog dat de capsule illegaal is, onder meer omdat die niet aan de veiligheidsvoorschriften voldoet en het gebruik van stikstof in strijd is met de wet op het gebruik van chemische producten.

De Nederlandse Coöperatie Laatste Wil, die zich inzet voor zelfbeschikking, volgt de Zwitserse ontwikkelingen op de voet. Ze staat wekelijks in contact met Nitschke, zegt voorzitter Rob van Doorn, en wil als de Zwitserse zaak met een sisser afloopt, proberen de Sarco op termijn ook in Nederland in te zetten. Die zou gebruikers een „gereguleerd, bewaakt en gecontroleerd” einde bieden.

‘The Penguin’ mist Batman in een sleets maffiadrama

admin
September 24, 2024
0

Het zit de inwoners van Gotham City nooit mee. De criminaliteit blijft maar stijgen, ondanks verwoede pogingen van de getormenteerde superheld Batman om de schurken die de stad teisteren aan te pakken.

Ook in The Penguin, een spin-off van de speelfilm The Batman uit 2022, krijgt de stad het weer zwaar te verduren als er een bendeoorlog losbarst. De caped crusader is echter in geen velden of wegen te bekennen: in deze rauwe misdaadserie gaat alle aandacht naar een van zijn beroemdste vijanden.

In The Batman speelde Robert Pattinson de hoofdrol en was Colin Farrell te zien in een vermakelijk bijrol als Oswald ‘Oz’ Cobb, ook wel The Penguin genoemd. In die film was hij een nachtclubeigenaar en luitenant van maffiabaas Carmine Falcone.

Machtsvacuüm

Aan het begin van de serie is er een machtsvacuüm ontstaan in de onderwereld van Gotham: Falcone is dood en meerdere partijen proberen de drugshandel over te nemen. Ook Oswald ziet mogelijkheden: zijn geheime wapen is een nieuwe drug, genaamd Bliss. Hij moet het onder meer opnemen tegen Sofia Falcone (Cristin Milioti), de dochter van de overleden baas. Zij komt net uit de gevangenis en kiest niet voor de meest subtiele methodes om de oorlog te winnen. Oswald neemt tegelijk een jongeman onder zijn hoede: Victor, een soms stotterende jongeman uit een achterstandswijk van Gotham.

Net als de film kiest The Penguin voor een rauwe en uiterst serieuze aanpak: niemand heeft superkrachten, voor humor is amper ruimte, het geweld is bruut – een martelscène in de eerste aflevering zoekt de randjes al op. De serie heeft dan ook meer weg van een maffiadrama dan van een superheldenverhaal.

Showrunner Lauren LeFranc leent daarbij elementen uit allerlei klassiekers uit dat genre. The Godfather en Goodfellas lijken inspiratiebronnen, maar vooral de vergelijking met de serie The Sopranos (ook van kwaliteitsplatform HBO) valt niet te vermijden. Oswald ziet eruit als een verknipte versie van Tony Soprano. De menselijkheid en de gelaagdheid van The Sopranos ontbreken evenwel in The Penguin.

**Cristin Milioti** en **Colin Farrell** in ‘The Penguin’.

Farrell is wederom onherkenbaar: het gezicht van de Ierse acteur zit verstopt onder lagen make-up en protheses. Hij doet zijn best om een gedenkwaardig figuur neer te zetten met een typisch New Yorks maffia-accent. Het is een rol waarin hij niet kan terugvallen op zijn filmsterren-charme, en dat vond Farrell ongetwijfeld een leuke uitdaging. Als bijrol in de film werkte zijn personage ook prima, maar voor een serie blijft zijn Penguin te oppervlakkig. Pogingen om hem diepgang te geven slagen niet echt. Hij werd door zijn klompvoet vroeger al gepest en ‘pinguïn’ genoemd, heeft ingewikkelde band met zijn dementerende moeder en schreeuwt om erkenning.

De serie begint meer te leven als Cristin Milioti tegenover Farrell staat als grootste rivaal in de onderwereld. Ook zij zoekt erkenning en pakt en jaagt zonder wroeging kogels door de hoofden van machtige mannen. Sofia lijkt het ene moment zelfverzekerd en snoeihard, het andere moment staat ze op het randje van een zenuwinzinking. Milioti geeft de serie een speelse energie die de serie verder node mist. Toch is ook haar personage ook niet interessant genoeg voor de acht afleveringen die vaak een uur of meer duren. Het tempo ligt te laag, de verwikkelingen zagen we al veel vaker in andere, en betere, maffiadrama’s.

Duisternis en lol

Hoewel de serie de sfeer van The Batman leent, missen de afleveringen de visuele flair van de regisseur van die film, Matt Reeves – hij is alleen als producent bij The Penguin betrokken. Iets meer lol en verwijzingen naar de geschiedenis van de Batman-verhalen zou de serie verder goed gedaan hebben. Nu lijken de makers zich bijna te schamen voor connectie met kleurrijke over the top-elementen. Een recente animatieserie, Batman: Caped Crusader, wist de balans tussen duisternis en lol beter te vinden.

De grootste handicap van The Penguin is het ontbreken van Batman. De afwezigheid van Gothams misdaadbestrijder wordt niet benoemd – voor hem zijn de ontwikkelingen in deze serie blijkbaar niet belangrijk genoeg. Waarom kijkers er dan wél tijd in moeten steken wordt niet geheel duidelijk.