Het Wereldvoedselprogramma (WFP) van de Verenigde Naties heeft dinsdag bekendgemaakt dat de 25 bakkerijen die het in Gaza ondersteunt, allemaal zijn gesloten. „Honderdduizenden mensen lopen opnieuw risico op ernstige honger en ondervoeding”, zegt het WFP. Vijf vragen.
1
Vanwaar de sluiting?
De bakkerijen zijn zowel door hun voorraden meel als brandstof voor de bakovens heen, stelt het WFP. Brood geldt als belangrijkste vorm van voedselhulp en wordt in vluchtelingenkampen over heel Gaza verdeeld.
Een deel van de bakkerijen moest al eerder dicht. Het WFP was de enige ondersteuning van de bakkerijen en voorzag in alle benodigdheden, zegt de Gazaanse bakkersassociatie tegen Al Jazeera. „De gevolgen van de sluiting zijn zwaar, burgers hebben geen alternatief om aan brood te komen.”
2
Welke rol speelden de bakkerijen?
Vanwege de voortdurende Israëlische bombardementen, het nieuwe grondoffensief en de gedwongen evacuatiebevelen die Israël uitvaardigt, zijn veel Gazanen de afgelopen weken opnieuw ontheemd geraakt. Bovendien zijn de prijzen voor levensmiddelen enorm gestegen. Zo kost een zak tarwemeel van 25 kilo ruim 46 euro; dat is 400 procent meer dan twee weken geleden. Voor gas om op te koken betalen Gazanen 300 procent meer dan in februari.
Dat maakt ontheemde Palestijnen extra afhankelijk van humanitaire goederen. Op de broodbedeling kwamen telkens zo veel Palestijnen af dat WFP-medewerkers „ernstige problemen” hadden om de menigte te beheersen. „De angst voor broodtekorten verspreidt zich over het hele gebied”, stelt de VN-organisatie.
Lees ook
‘Israël pleegt oorlogsmisdaad door hulp naar Gaza te blokkeren’
3
Welke voedselhulp biedt de VN nog wel in Gaza?
WFP-medewerkers koken een half miljoen warme maaltijden per dag. Ze hebben nog voorraden om dit twee weken vol te houden. Er wordt gekookt in 37 keukens, verspreid over Gaza. In zeker twee keukens kan vanwege Israëlische evacuatiebevelen en „algehele onveiligheid” niet langer worden gekookt.
Het WFP deelt ook voedselpakketten uit waarvan families ongeveer een week kunnen eten. Sinds enkele dagen stopt de VN-organisatie minder voedsel in de pakketten; de uitgedunde versies zouden genoeg moeten zijn voor een half miljoen Palestijnen. Woensdag en donderdag delen medewerkers de laatste pakketten uit.
Als „laatste redmiddel, wanneer alle andere voorraden zijn uitgeput”, heeft het WFP een lading koekjes liggen. In deze ‘fortified biscuits’ zitten extra vitaminen en proteïnen. Ze worden doorgaans gedistribueerd in situaties van uiterste nood.
4
Hoeveel voedselhulp is er nodig in Gaza?
Om in de basisbehoeften van ontheemde Gazanen te voorzien, heeft het Wereldvoedselprogramma maandelijks zo’n 30.000 ton voedsel nodig. Momenteel beschikt het WFP in Gaza over nog maar 5.700 ton. Aan de grens staan al weken vrachtwagens met hulp gereed. Daarin zit ruim 85.000 ton voedsel. Dit kan pas naar binnen als Israël de grens met Gaza openstelt.
„Gezien de recente toename van vijandelijkheden blijft in heel Gaza het risico op hongersnood bestaan”, stelden experts van de Integrated Food Security Phase Classification (IPC), een aan de VN gelieerde waakhond voor voedselzekerheid, afgelopen november, in een analyse die geldt tot april dit jaar. „Voedselsystemen zijn verlamd en landbouwvelden zijn vernietigd.”
Verschillende humanitaire organisaties beschuldigen Israël er al langer van honger als oorlogswapen in te zetten. Vorige maand noemde hongersnoodexpert Alex de Waal het in NRC „overduidelijk dat Israël voedsel- en andere hulp inzet als drukmiddel voor een politiek doel”. Het Statuut van Rome inzake het Internationaal Strafhof noemt het opzettelijk belemmeren van aanvoer van hulpgoederen aan burgers die door oorlog zijn getroffen een oorlogsmisdaad.
5
Wat zegt Israël?
„Er is genoeg eten [in Gaza] voor een lange periode, als Hamas toestaat dat burgers het krijgen”, zegt COGAT, de tak van het Israëlische ministerie van Defensie die verantwoordelijk is voor bezet Palestijns gebied. Tijdens de eerste fase van het bestand zouden er ruim 25.000 vrachtwagens zijn doorgelaten, met bijna 450.000 ton hulp.
Een VN-woordvoerder noemt de bewering van Israël „belachelijk”. „We zijn aan het einde van onze voorraden. Bakkerijen sluiten doen we niet voor de lol.”
