VVD-fractievoorzitter die juridische dreigbrief stuurde naar linkse auteur en weblog heeft spijt – en wordt nu zelf bedreigd

Voor Bo Salomons is het even slikken. Een week geleden ontvangt hij een sommatiebrief waarin hem een rechtszaak in het vooruitzicht wordt gesteld vanwege het artikel ‘De uitsluiting van GL/PvdA’ dat hij eerder deze maand op het linkse weblog Doorbraak plaatste.

In het artikel vestigt hij de aandacht op een tweet van Mark Smits – de VVD-fractievoorzitter van de Provinciale Staten Gelderland. Die noemt Frans Timmermans „de grootste opruier van Nederland” en schrijft: „Extreem-links heeft een gezicht. Wat mij betreft mag de VVD nooit, maar dan ook nooit, in zee gaan met GL/PvdA.”

De VVD’er reageert met de tweet op een bericht van de linkse partijleider over „de stilstand in Nederland na decennia rechts beleid”. Volgens Timmermans groeien kinderen daardoor op in slechte huizen, wonen jongeren langer bij hun ouders en kunnen senioren geen geschikt appartement vinden.

Salomons gebruikt de tweet van Smits als aanleiding voor een breder verhaal waarin hij aan de hand van verschillende voorbeelden een campagne van rechtse partijen tegen GroenLinks-PvdA signaleert en de vrees uitspreekt dat er een cordon sanitaire rond de linkse partij wordt opgetrokken. Het artikel gaat vergezeld van een foto van VVD-fractievoorzitter Smits met het onderschrift: „Extreem-rechts heeft een gezicht.”

Intimiderend

Anderhalve week later ontvangen Salomons en weblog Doorbraak een sommatie. Per aangetekende post wordt namens Smits geëist dat het artikel binnen vijf dagen wordt verwijderd omdat sprake is van een onrechtmatige publicatie en aantasting van de eer en goede naam van de VVD-fractievoorzitter. Ook eist Smit 7.500 euro immateriële schadevergoeding.

Gaan Doorbraak.eu en Salomons niet over tot verwijdering, dan zal namens Smits een juridische procedure gestart worden waarin naast rectificatie en verwijdering een hogere schadevergoeding én de volledige vergoeding van de proceskosten worden gevorderd. De brief, die NRC heeft ingezien, is afgedrukt op het zakelijke briefpapier van Smits Legal Bedrijfsjuristen: het incasso- en adviesbureau van Smits zelf. Hij is geschreven door een van Smits’ medewerkers.

„In het begin schrik je even”, vertelt Salomons telefonisch. „Maar ik ben gespecialiseerd in vrijheid van meningsuiting en zag al snel dat dit eigenlijk een soort SLAPP-zaak was.” Salomons, in het dagelijks leven werkzaam bij de FNV, doelt op Strategic Lawsuits Against Public Participation: rechtszaken die worden gestart door kapitaalkrachtige private partijen om kritische journalisten en activisten het zwijgen op te leggen.


Lees ook

Lees ook: Journalisten en activisten krijgen vaker te maken met SLAPPs

Bloemen en spandoeken herdenken de vermoorde journalist Daphne Galizia.

Zo’n zaak kan intimiderend werken, zegt Salomons, ook al heb je juridisch gelijk. „Je hebt alsnog een advocaat nodig om je te verdedigen en moet er veel tijd in steken. Zelfs als je de rechtszaak wint, dekt een proceskostenvergoeding die de rechter oplegt, niet de daadwerkelijk gemaakte kosten van een advocaat.”

Filmpje

Salomons en Doorbraak lieten de sommatiedeadline van maandag verlopen. Wel pasten ze de foto van Smits bij het artikel aan. Bij het oorspronkelijke stuk stond een still uit een filmpje van Smits en zijn incassobureau en volgens de VVD’er is dat beeld auteursrechtelijk beschermd. Omdat Doorbaak en Salomons niet zeker wisten of ze het juridische recht hadden de afbeelding te gebruiken, is die vervangen door een afbeelding van Smits bij de Provinciale Staten.

Dat Smits in de sommatie vroeg om de volledige verwijdering van het artikel en een schadevergoeding van 7.500 euro, vindt hij in retrospect ongelukkig

In gesprek met NRC zegt de VVD-fractievoorzitter dat hij „absoluut niet” journalisten de mond wil snoeren. „Ik vond het niet zo erg wat geschreven werd.” Volgens Smits was het hem enkel om het beeld te doen. Dat was afkomstig uit een filmpje van zijn incassobureau waarvoor hij betaald had. „Die foto wordt zakelijk gebruikt en werd nu in rechts-extremistisch daglicht geplaatst. Daar maakte ik bezwaar tegen.”

Dat Smits in de sommatie echter ook vroeg om de volledige verwijdering van het artikel en een schadevergoeding van 7.500 euro, vindt hij in retrospect ongelukkig. „Ik had daar misschien scherper op moeten zijn.”

Nadat Salomons en Doorbaak de dreigbrief van Smits dinsdag via een nieuw artikel bekendmaakten, zegt Smits zelf bedreigd te zijn. Zo heeft hij ongewenste telefoontjes ontvangen en zouden er – blijkens zijn cameradeurbel – mensen voor zijn huis gestaan hebben. De fractievoorzitter zegt de hele nacht wakker te hebben gelegen van de kwestie en wijst erop dat ook zijn gezin eronder lijdt.

De VVD’er heeft vanwege de situatie X (het voormalige Twitter) verlaten en zegt dat Doorbraak en Salomons geen juridische acties meer van hem hoeven te verwachten. „Ik wil er graag een streep onder zetten.”