N.B. Het kan zijn dat elementen ontbreken aan deze printversie.
ZAP Waarom geen twee dagen van nationale rouw als een grote Nederlandse zanger overlijdt? En minister Wiersma maakte echt geen grap toen hij bij de Top 2000 a gogo ‘15 Miljoen mensen’ liet horen.
:format(webp)/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data95062580-e623e7.jpg)
Beeld NTR
‘Dit is een vreemd verhaal / waar te beginnen waar te eindigen / wat zijn deze bestemmingen / noch hij, noch wij begrijpen het’ luiden de (vertaalde) beginregels van een lied van de Indiase zangeres Lata Mangeshkar. Ze kwam even langs in het programma Uit het Leven, waarin verschillende mensen die dit jaar overleden zijn naar voren komen met iets meer dan alleen een fotootje, zoals in jaaroverzichten. Mangeshkar zat in het blokje overleden mensen die in hun land enorm groot zijn, maar bij ons weinig bekend. ‘De nachtegaal van Bollywood’, zoals haar bijnaam luidde, zong meer dan 30.000 nummers in 36 verschillende talen achter de schermen van Indiase films. Toen ze in februari dit jaar overleed, kondigde India twee dagen van nationale rouw af.
Twee dagen van nationale rouw bij een zanger die overlijdt: zou dat in Nederland kunnen? Zelfs Henny Vrienten en Jan Rot, beiden met mooie items vertegenwoordigd in Uit het Leven, moesten het zonder die eer stellen. Maar misschien maakt Lee Towers kans. Hij is net als Mangeshkar autodidact en hij kreeg ook een bijnaam: de zingende kraandrijver. In Portret Lee Towers legde hij op NPO 1 uit dat hij blij was met de vergissing die Willem Duys in de aankondiging indertijd maakte. Hij was namelijk onderhoudsmonteur, maar dat sprak toch een stuk minder tot de verbeelding. Wie ooit de film van John Appel André Hazes, Zij Gelooft in Mij (1999) zag, dit portret over Lee Towers was het tegenovergestelde. Towers krijgt lof toegezwaaid (en eerlijk is eerlijk, dichtte die ook zichzelf toe) van Anita Meyer en René Froger, na deze documentaire kan je alleen maar concluderen: Lee Towers verdient minstens twee dagen, in elk geval in Rotterdam.
‘You Never Walk Alone’ is wel het enige lied van Towers dat de Top 2000 heeft gehaald (Hazes, de zingende barkeeper, heeft er 14). Statistisch beschouwd had zijn kans groter kunnen zijn: 80 procent van de Top 2000 wordt bezet door mannelijke muzikanten. Reden voor gast Lisa Loeb om in de vierde aflevering van de Top 2000 a gogo haar „activistische roze glitterjurk” aan te trekken en een pleidooi voor meer Froukje en S10 te houden, en sowieso voor meer vrouwen. Eerder had ‘Herman de schermman’ – die per aflevering in zijn rol hier als presentator/ interviewer groeit – ook al laten zien hoe anders de lijst eruit zou zien als alleen vrouwen bijvoorbeeld zouden stemmen.
Terug naar de nationale rouw. Ook Dennis Wiersma, de VVD-minister voor Primair en Voortgezet Onderwijs, was te gast bij de Top 2000 a gogo. Hij mocht een lied van vroeger meenemen dat voor hem een speciale betekenis had. Waar we eerder al Willie Wartaal mooi hoorde vertellen over de drugsverslaving van zijn moeder en de betekenis die Sinéad O’Connors lied ‘Nothing Compares 2 U’ daarbij voor hem had gehad, koos Wiersma voor Fluitsma & Van Tijn hun lied ‘15 Miljoen mensen’.
De meeste Nederlanders zijn de polarisatie zat, volgens het SCP, maar deze keuze kan niet onbecommentarieerd blijven. In eerste instantie dacht je dat hier een minister met zwarte humor zat: als je als partij tegen immigranten bent dan is het aanprijzen van een lied over 15 miljoen mensen in een land waar meer dan 17 miljoen mensen wonen onvriendelijk, maar niet ongeestig. Wiersma maakte echter geen grap, hij was serieus. We moesten zijn keuze niet politiek duiden, dit lied was Nederlandse melancholie. Dat hele idee over hoe „we mensen in hun waarde laten” en „een land zijn van duizend meningen” zijn: dat was toch nog steeds zo?
Politici en cultuur: het blijft in Nederland een ingewikkelde combinatie. En over die twee dagen nationale rouw voor een Nederlandse zanger moeten we ons ook vooral geen illusie maken.
verving deze week Rinskje Koelewijn
