Vrijlating van Russische ‘Tiergartenmoordenaar’ Krasikov valt slecht in Duitsland

Daags na de gevangenenruil wordt vreugde over de vrijlating van de gevangenen in Rusland in Duitsland overschaduwd door de vraag of de prijs daarvoor mogelijk te hoog is geweest. Bovenaan de Russische wensenlijst stond Vadim -Krasikov, die op 23 augustus 2019 op klaarlichte dag in Berlijn een Tsjetsjeense man doodschoot in opdracht van het Kremlin. In december 2021 werd Krasikov in Berlijn tot levenslang veroordeeld – op donderdagavond, geen drie jaar later, werd hij door president Vladimir Poetin persoonlijk verwelkomd op het vliegveld van Moskou.

De Frankfurter Allgemeine Zeitung noemt de ruil op de voorpagina van de krant van vrijdag een „fatale fout”. Volgens de krant toont het Westen zich met de ruil „chantabel”. De eerdere ruil van de Amerikaanse basketballer Brittney Griner voor de Russische wapenhandelaar Viktor Boet, aldus de FAZ, was het signaal voor het Kremlin dat het iedereen vrij zou krijgen als het maar genoeg westerse gijzelaars zou verzamelen.

In Der Tagesspiegel zegt ook de prominente CDU’er en buitenlandwoordvoerder Roderich Kiesewetter te vrezen dat de ruil een precedent schept dat Rusland zal gebruiken om in toekomst nog meer „gijzelaardiplomatie” te bedrijven. Een Duitse vertegenwoordiger van Amnesty International stelt bezorgd te zijn dat Moskou zich in toekomst gesterkt voelt nog meer mensen als politieke gevangenen vast te zetten.

President Poetin verwelkomt de vrijgelaten Russen op vliegveld Vnoekovo in Moskou. Vooraan staat het spionnenechtpaar Anna en Artem Doeltsjev, met hun twee kinderen. Zij zaten in een Sloveense gevangenis en deden alsof ze Argentijns waren. Hun kinderen wisten niet dat ze Russisch zijn en spreken geen Russisch.

Kanselier Olaf Scholz (SPD) zei donderdagavond op het vliegveld van Keulen en Bonn, waar de vijf Russische gevangenen met Duits paspoort aankwamen, dat de beslissing om Krasikov vrij te laten niet lichtzinnig is genomen. Volgens onderzoek van Die Zeit was Scholz vóór de ruil van Krasikov omdat de Amerikaanse president Joe Biden hem daar nadrukkelijk om had verzocht. Het weekblad schrijft dat er twee jaar lang informeel is gesproken over een ruil, maar dat een deel van de Duitse regering bedenkingen had.

Verzet van Baerbock

Aanvankelijk zou de ruil zijn gegaan om Krasikov en de Russische oppositieleider Aleksej Navalny, maar de Duitse minister van Buitenlandse Zaken Annalena Baerbock (Groenen) keerde zich daar tegen. Baerbock wilde uit principe niet onderhandelen met een regime dat gevangenen tot drukmiddel maakt, aldus Die Zeit, en bovendien zou aan het oordeel van de rechtbank in Berlijn moeten worden vastgehouden. Uiteindelijk stemde Baerbock eind 2023 toe volgens de reconstructie van Die Zeit. Na de dood van Navalany in februari 2024 stelde diens team dat de oppositieleider was vermoord om hem uit de gevangenenruil uit te sluiten – daarvoor schijnt Berlijn geen aanwijzingen te hebben.

Vadim Krasikov schoot in augustus 2019 al fietsend door de ‘Kleine Tiergarten’ in de Berlijnse wijk Moabit drie keer op Zelimchan Changosjvili met een pistool met geluidsdemper. Kort daarop zagen twee jonge mannen hoe Krasikov zich aan de oever van de Spree verkleedde en zijn fiets en een paar voorwerpen in het water gooide, waarop de mannen de politie belden en Krasikov kon worden opgepakt. Hij reisde onder een valse naam, maar onderzoek van Duitse justitie en van platform Bellingcat legden diens banden met de Russische geheime dienst FSB bloot. Op vrijdag bevestigde Kremlin-woordvoerder Dmitri Peskov dat Krasikov inderdaad hoorde bij een speciale eenheid van de FSB, wat het Kremlin jarenlang ontkende. Changosjvili zou doelwit zijn geweest omdat hij als Tsjetsjeen tegen Rusland vocht, en destijds vermoedelijk betrokken was bij een overval op een aantal agenten van de Russische geheime dienst.

De ‘Tiergartenmoordenaar’, zoals Krasikov in Duitsland wordt genoemd, moet voor zijn daad uitgebreid zijn geassisteerd door Russische agenten in Duitsland, concludeerde justitie. Maar Krasikov was de enige die kon worden vervolgd, ook omdat hij jarenlang zweeg.

Moeilijk te verkroppen

Dat een moordenaar en een staatsterrorist, die uit Moskou zo makkelijk in Berlijn kon opereren, nu vrijuit gaat vinden veel critici moeilijk te verkroppen. Minister van Justitie Marco Buschmann (FDP) instrueerde justitie om Krasikov „uit te wijzen”, wat diens ruil mogelijk maakte. Duitse media berichten dat het OM het besluit van Buschmann „ontnuchterend” vindt. Onder juristen wakkert de deal de discussie aan of politicus Buschmann zich op deze wijze mocht bemoeien met de strafvoltrekking, of dat bondspresident Frank-Walter Steinmeier Krasikov zelfs amnestie had moeten verlenen.

Onder de vrijgekomen gevangenen zijn ook vijf Duitse staatsburgers, waaronder een man van 19 die voor landverraad was veroordeeld en een man die het vliegveld van Sint Petersburg werd opgepakt met een zakje cannabis-winegums. In Duitsland wonen ook enkele nabestaanden van de vermoorde Zelimchan Changosjvili. Die noemden het bericht van de vrijlating van Krasikov „verpletterend”.

Delen





Mail de redactie