Sam Altman heeft alle teugels bij OpenAI weer in handen. De huidige commissarissen van het bedrijf achter ChatGPT maakten vrijdag bekend dat Altman zijn oude functie als algemeen directeur weer terug heeft gekregen, nadat uit onderzoek van een advocatenkantoor zou zijn gebleken dat Altman niet iets heeft gedaan wat zijn ontslag afgelopen najaar door de vorige commissarissen rechtvaardigde.
OpenAI ontketende anderhalf jaar geleden een wereldwijde AI-hype toen het taalrobot ChatGPT lanceerde. Altman en zijn mede-oprichter Greg Brockman werden tot verrassing van de buitenwereld medio november 2023 ontslagen door de andere leden van het bestuur van OpenAI (dat bestaat uit uitvoerende bestuurders en uit controlerende bestuurders, vergelijkbaar met commissarissen in Nederland). Zijn ontslag volgde destijds na onderzoek waaruit zou zijn gebleken dat Altman „niet consistent openhartig was in zijn communicatie naar het bestuur en dat daardoor de uitoefening van zijn verantwoordelijkheden werd gehinderd”.
Het ontslag van Altman leidde tot een chaos bij OpenAI. Onder druk van investeerders en personeel keerde Altman enkele dagen later namelijk alweer terug, en vertrokken juist de mede-bestuurders die hem hadden ontslagen.
Altman kreeg destijds echter nog niet officieel zijn functie als ‘chief executive officer’ terug. Ook ging hij akkoord met een extern onderzoek. Uit dat nu afgeronde onderzoek, dat is gebaseerd op 30.000 documenten en gesprekken met werknemers en (oud-)bestuursleden en dat niet openbaar is gemaakt, zou blijken dat het ontslag van Altman het gevolg zou zijn van een „vertrouwensbreuk” tussen het vorige bestuur en Altman.
Waarover die breuk ging blijft in de samenvatting van OpenAI zelf vaag: „De beslissing kwam niet voort uit zorgen over de productveiligheid of – beveiliging, het ontwikkelingstempo, de financiën of openbare uitingen van OpenAI.” Destijds ging het verhaal rond dat de mede-bestuursleden Altman verweten te snel te willen gaan met de technologie waar OpenAI pionier in is: generatieve kunstmatige intelligentie, waarmee tekst, audio, video en afbeeldingen kunnen worden gemaakt die nauwelijks meer van menselijke creaties te onderscheiden zijn. Altman zou niet open zijn geweest over nieuwe ontwikkelingen voor een nog snellere en betere versie van de modellen achter de slimme taalrobot ChatGPT.
Volgens het advocatenkantoor dat het onderzoek uitvoerde waren de toenmalige bestuurders ervan overtuigd dat hun acties – het ontslag – de „managementuitdagingen” van het bedrijf zouden helpen oplossen. Dat het ontslag van Altman het bedrijf zou destabiliseren had het bestuur destijds „niet verwacht”. Het vorige bestuur krijgt wel het verwijt de beslissing over het ontslag in een zeer kort tijdsbestek te hebben genomen, „zonder voorafgaande kennisgeving aan de belangrijkste belanghebbenden, zonder een volledig onderzoek en zonder de heer Altman de kans te geven om de zorgen van het bestuur weg te nemen.” Hoewel het vorige bestuur het recht had Altman te ontslaan, meent het advocatenkantoor op basis van alle documenten en gesprekken dat er geen noodzaak was voor het ontslag van Altman.
De commissarissen van OpenAI concluderen op basis van het rapport dat Altman en Brockman destijds terecht weer zijn aangenomen. Nu het rapport is afgerond, krijgen zij hun volledige zeggenschap over het bedrijf dat zij ooit mede oprichtten ook weer terug. „We zijn unaniem tot de conclusie gekomen dat Sam en Greg de juiste leiders zijn voor OpenAI”, aldus Bret Taylor, president-commissaris van OpenAI.
Naar aanleiding van het dus niet geopenbaarde onderzoek heeft het bestuur van OpenAI opmerkelijk genoeg wel besloten een aantal nieuwe richtlijnen op te stellen voor goed bestuur, het beleid inzake belangenconflicten aan te scherpen en een klokkenluidersregeling op te zetten. Ook wordt een extra bestuurscommissie opgericht die zich richt op de implementatie van de „kernmissie” van OpenAI.
Aanklacht Musk
Over die kernmissie van het AI-bedrijf is momenteel ook een juridische strijd ontsponnen. Altman en Brockman richtten OpenAI in 2015 op samen met techmiljardair Elon Musk. Het idee was destijds om OpenAI zo in te richten dat niet private ondernemingen de macht zouden krijgen over de kunstmatige intelligentie die het bedrijf ontwikkelde, maar dat dit ten goede zou komen aan de maatschappij. Dit zou onder meer bewerkstelligd worden door de data achter de taalmodellen te openbaren en hierover wetenschappelijk te publiceren.
Musk heeft OpenAI aangeklaagd omdat het bedrijf deze insteek zou hebben verloochend toen het Microsoft binnenhaalde als financier. Hij beschuldigt het bedrijf maar ook Altman en Brockman van contractbreuk en oneerlijke bedrijfspraktijken. OpenAI sloeg deze week terug door e-mails van Musk te openbaren waaruit blijkt dat de miljardair volledig op de hoogte was van de vercommercialisering van het AI-bedrijf en dat hij zelfs heeft geprobeerd om OpenAI met Tesla te fuseren, het elektrischeautobedrijf van Musk.
