Een voorstel van de Amerikaanse president Joe Biden voor een staakt-het-vuren in de Gazastrook en de vrijlating van de resterende gijzelaars die nog in handen van Hamas zijn heeft dit weekeinde tot verdeelde reacties in Israël geleid. Van zijn kant verklaarde Hamas zich te kunnen vinden in het Amerikaanse voorstel. Het Israëlische leger zet zijn omstreden offensief bij Rafah intussen voort.
Hoewel de Israëlische premier Benjamin Netanyahu Bidens plan niet met zoveel woorden afwees, liet hij zaterdag in een schriftelijke verklaring weten dat er wat hem betreft geen sprake kon zijn van een permanent bestand zolang Hamas militair niet is verslagen en invloed op het bestuur in Gaza houdt. Twee radicale ministers uit zijn reguliere kabinet, Bezalel Smotrich en Itamar Ben-Gvir, dreigden bovendien de coalitie op te blazen als Netanyahu zou instemmen met een bestand.
Een hoge adviseur van Netanyahu, Ophir Falk, vertelde persbureau Reuters echter dat Israël het plan van Biden wel degelijk had geaccepteerd, zij het niet van harte. De Amerikaanse regering had eerder ook verklaard dat het plan overeenstemde met een eerder plan van Israël zelf.
Bidens plan voorziet in een tijdelijk bestand van zes weken. In deze fase zouden de gijzelaars die Hamas op 7 oktober meenam, althans een deel ervan, moeten worden vrijgelaten in ruil voor de vrijlating van Palestijnse gevangenen en zouden de Israëlische troepen deels moeten worden teruggetrokken. Ook zou er meer humanitaire hulp op gang moeten komen. Intussen zou er ook moeten worden onderhandeld over een permanent staakt-het-vuren. Zo zou er een klimaat worden geschapen waarin de resterende gijzelaars kunnen worden vrijgelaten en Israël al zijn troepen uit Gaza kan terugtrekken.
Plan Gazastrook na oorlog
Netanyahu’s rivaal Benny Gantz, die deel uitmaakt van het oorlogskabinet, vergrootte zaterdag de verwarring. Hij suggereerde dat er al eerder groen licht voor zo’n plan binnen het oorlogskabinet was gegeven en hij stelde dat hij en zijn collega’s, onder wie Netanyahu, het opnieuw snel moesten bespreken.
Gantz heeft eerder een ultimatum gesteld aan Netanyahu, dat op 8 juni afloopt. Hij eist dat Netanyahu eindelijk met een helder plan komt wat er moet gebeuren met de Gazastrook als de wapens eenmaal zwijgen. Netanyahu heeft tot nu toe steeds verklaard dat er in het toekomstige bestuur van de Gazastrook geen plaats voor Hamas en de Palestijnse Autoriteit zullen zijn. Hij lijkt aan te sturen op langdurig Israëlisch militair bestuur.
Volgens Gantz, die daarin bijval krijgt van de Israëlische minister van Defensie Moav Gallant, is dit geen realistische optie en dient Israël in te stemmen met een geloofwaardig Palestijns bestuur, al zien ook zij geen rol voor Hamas meer weggelegd.
Israëlische commentatoren wijzen erop dat ook in Bidens plan in het midden wordt gelaten hoe het na de oorlog met de Gazastrook verder zou moeten. Evenmin is duidelijk wie dan de humanitaire hulp zou moeten coördineren en distribueren. Israël en Hamas zouden zondag hun indirecte onderhandelingen over een bestand met hulp van Qatar, Egypte en de VS in Caïro hervatten.
Lees ook
Heel Gaza was in Rafah samengepakt – en nu weer vertrokken
De Gazaanse bevolking schoot al met al nog niets op met Bidens plan. Israël voerde ook dit weekeinde weer aanvallen uit bij Rafah, waarbij ten minste drie burgers om het leven kwamen. Van humanitaire hulp blijven honderdduizenden ontheemden nog steeds goeddeels verstoken. UNRWA, de belangrijkste VN-hulporganisatie voor Palestijnse vluchtelingen, zei dat zij al haar activiteiten om de honderdduizenden ontheemden bij Rafah te steunen heeft moeten opschorten.
