Het is misschien wel het grootste mysterie uit de Engelse koninklijke geschiedenis: de verdwijning in 1483 van koning Edward V (12) en zijn broertje Richard (9) uit de Tower van Londen. Ze waren daar opgesloten door hun oom Richard, de hertog van Gloucester. Die liet zich kort nadat zijn neefjes spoorloos verdwenen waren kronen tot koning Richard III. Sindsdien wordt hij ervan verdacht hen te hebben laten vermoorden.
Hard bewijs daarvoor is nooit geleverd, maar historicus Tim Thornton, hoogleraar aan de universiteit van Huddersfield, heeft nu een spoor teruggevonden dat Edward V koppelt aan één van de mannen die in opdracht van Richard het onfortuinlijke duo zou hebben omgebracht. Het gaat om de ambtsketting van de jonge koning, die Thornton tegenkwam in een testament uit 1522. Hij maakte zijn vondst maandag bekend in The Times en dinsdag in de documentaire The Princes in the Tower: A Damning Discovery op Channel 5.
Thorton vond een verwijzing naar de ketting in het testament van Lady Margaret Capell. Daarin stond dat zij haar zoon ‘faders Cheyne which was yonge king Edwarde the Vth’ (vaders ketting, die toebehoorde aan de jonge koning Edward de Vijfde) naliet. Met deze zin is voor het eerst een verwijzing naar de bezittingen van de koning van ná zijn verdwijning opgedoken.
Thomas More
De vondst op zich is dus al bijzonder, maar werd nog heel wat pikanter toen Thornton zich realiseerde dat Lady Margaret de schoonzus was van Sir James Tyrell, een naaste vertrouweling van Richard III en al eeuwenlang één van de mensen die ervan verdacht worden de moord op prinsjes te hebben georganiseerd.
Tyrell is in de verdachtenbank gezet door de beroemde humanist Thomas More in diens History of King Richard III uit 1513. Omdat More de Lord Chancellor was van koning Hendrik VIII, is zijn werk vaak afgedaan als propaganda. Hendrik hoorde namelijk bij het Huis Tudor, dat aan de macht kwam nadat Richard III in 1485 bij slag bij Bosworth was gedood. (Volgens Shakespeare riep hij aan het eind van die slag vertwijfeld: ‘A horse, a horse! My kingdom for a horse!’)
More zou in zijn boek de claim van de Tudors op de troon hebben willen versterken door Richard als een kindermoordenaar zwart te maken – hetzelfde verwijt trof ook Shakepespeare – maar historica Tracey Borman, curator van de Tower, vindt dat de vondst van de ketting bij een familielid van Tyrell More’s claims geloofwaardiger maakt.
/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data125160421-b71595.jpg|https://images.nrc.nl/yjLCGmXMh17W8C5RlIqeLo6d0Bs=/1920x/filters:no_upscale()/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data125160421-b71595.jpg|https://images.nrc.nl/3G25oLDeFEQS6g7jSApJHF0LnVs=/5760x/filters:no_upscale()/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data125160421-b71595.jpg)
Ketting als onderpand
Richard III heeft ook zijn verdedigers, en die zijn niet overtuigd door het nieuwe bewijs. De Richard III Society liet in een persbericht weten dat de man van Lady Margaret veel leningen verstrekte en de ketting dus misschien als onderpand had ontvangen. Ook wezen ze erop dat er geen ondersteunend bewijs is voor de claim in het testament dat de ketting écht van de jonge Edward V was.
De discussie over dit moordmysterie zal dus nog wel even doorgaan, al was het maar omdat historica Philippa Langley vorig jaar bekend maakte dat ze in diverse archieven op het Europese vasteland verwijzingen naar de prinsen vond van ná 1483. Dat zou betekenen dat ze toen nog leefden en dat ze dús niet vermoord zijn in opdracht van hun oom.
Langley was degene die in 2013 het skelet van Richard III terugvond onder een parkeerplaats in Leicester en haar mening legt dus gewicht in de schaal. Volgens de auteur van het hoofdredactioneel commentaar in The Times van deze maandag ziet het er echter slecht uit voor de Ricardians. „De beroemdste cold case uit de geschiedenis is een stuk warmer geworden.”
