Voetbal brengt EK-debutant Georgië samen in onrustige tijd

In maart trokken tienduizenden Georgiërs door de straten van Tbilisi om de kwalificatie voor het Europees kampioenschap voetbal te vieren – Griekenland werd na strafschoppen verslagen in de finale van de play-offs. Een maand later gingen opnieuw tienduizenden Georgiërs de straat op, dit keer uit onvrede over de ‘Russische wet’ tegen buitenlandse inmenging. Door het aannemen van de wet heeft regeringspartij Georgische Droom een blokkade opgeworpen in het toetredingsproces tot de Europese Unie – Georgië is sinds afgelopen december kandidaat-lid van de EU.

Acht voetballers van de Georgische EK-selectie spraken zich openlijk uit tegen de wet. De demonstraties in Tbilisi werden beantwoord met grootschalige inzet van oproerpolitie en waterkanonnen, maar de uitingen van de internationals leidden niet tot een reactie van de autoriteiten. Dat is te verklaren volgens Georgië-kenner Jelger Groeneveld: „De regering heeft jarenlang ook de sportliefhebbers proberen te omarmen, bijvoorbeeld via iemand als Kaladze.” Groeneveld doelt op voormalig international en oud-speler van AC Milan Kacha Kaladze, nu burgemeester van Tbilisi en secretaris-generaal van Georgische Droom.

„Hij is binnengehaald voor de binding met voetbalminnend Georgië en is uitgegroeid tot een van de hardliners in de partij”, zegt Groeneveld. De reactie van Kaladze op de uitingen op sociale media van de voetballers is volgens Groeneveld tekenend voor de twee gezichten van de regeringspartij. Kaladze gaf aan dat de toekomst van Georgië zonder twijfel in de Europese Unie ligt, maar ook dat „onze voetballers” het collectieve sentiment van de Georgiërs vertolken.

Naar de buitenwereld toe staat Georgische Droom achter de grondwettelijk vastgelegde doelstelling om lid van de EU te worden. „Dat hebben ze altijd openlijk moeten uitdragen, ongeacht wat hun achterliggende agenda is geweest, anders zouden ze geen verkiezing kunnen winnen in Georgië”, zegt Groeneveld.

Via de achterdeur

Georgië, dat sinds 1992 is aangesloten bij de UEFA, staat voor het eerst op een eindtoernooi. De kwalificatie werd afgedwongen via ‘route c’ van de play-offs in de Nations League, een achterdeur waardoor kleinere voetballanden zich sinds de vorige editie kunnen plaatsen voor het EK. Via deze weg kreeg Noord-Macedonië in 2021 de kans om zich te laten zien en nu is het de beurt aan Georgië (zo’n 4 miljoen inwoners).

De Georgische sterspeler is Kvicha Kvaratskhelia, een 23-jarige spits van Napoli. Hij is een van de voetballers die zich via sociale media uitsprak tegen de ‘Russische wet’. Hij plaatste een foto van de vlaggen van Georgië en Europa die in elkaar overlopen met daarbij de tekst: „De weg van Georgië ligt in Europa, de Europese weg verenigt ons! Op weg naar Europa! Vrede in Georgië.” Ook Shota Arveladze, voormalig spits van onder andere Ajax en AZ, sprak zich uit tegen de wet.

De kwalificatie voor het EK is het hoogtepunt in de voetbalgeschiedenis van Georgië. Maar de Georgische voetbaltraditie gaat terug tot ver voor de onafhankelijkheid in 1991. Drie Georgiërs maakten deel uit van het elftal dat namens de Sovjet-Unie in 1960 de eerste EK-finale Joegoslavië versloeg. In 1981 won Dinamo Tbilisi – met elf Georgiërs in de basis – de Europacup II, nadat het Feyenoord had verslagen in de halve finale.

Groeiende populariteit

Het succes van de huidige generatie Georgische voetballers is, buiten de gunstige kwalificatieroute, ook te danken aan het jeugdbeleid van de nationale voetbalbond. Onder leiding van oud-international Levan Kobiash-vili maakte de bond gebruik van ondersteuningsprogramma’s van de UEFA; stadions werden gerenoveerd en er werden verspreid over het land vijf trainingscentra opgetuigd. Vorig jaar organiseerde Georgië met Roemenië het EK voor spelers tot 21 jaar.

Zes spelers die op dat toernooi voor Georgië in actie kwamen, zijn nu met de nationale selectie afgereisd naar het EK in Duitsland. Onder hen eerste keeper Giorgi Mamardashvili, die een Griekse strafschop stopte in de play-off-finale in maart. Op het jeugd-EK werd Georgië verrassend eerste in een poule met Nederland en Portugal.

De populariteit van voetbal in Georgië – dat met rugby strijdt om de titel van nationale sport – groeit. Sinds het aantreden van Kobiashvili als bondsvoorzitter in 2015 verdubbelde het aantal geregistreerde voetballers ruimschoots, tot bijna veertigduizend. En het EK onder 21 werd het best bezochte jeugdtoernooi in de geschiedenis van het Europese voetbal; de wedstrijd van het thuisland tegen Jong Oranje, waar onder anderen keeper Bart Verbruggen en verdediger Micky van de Ven in de basis stonden, trok 43 duizend toeschouwers.

Het debuut van Georgië op het EK zal deze dinsdagavond plaatsvinden in Dortmund, waar Turkije de tegenstander is. Later volgen groepswedstrijden tegen Tsjechië en Portugal. „In Georgië kijkt iedereen uit naar ons debuut,” zei Kvaratskhelia in aanloop naar het toernooi. „Op 18 juni zullen we een verenigd Georgië zien.”

Delen





Mail de redactie