VK: 200.000 Russische slachtoffers sinds oorlog in Oekraïne
Sinds het begin van de oorlog in Oekraïne zijn zo’n 175.000 tot 200.000 Russische soldaten en huurlingen gesneuveld, gewond geraakt, vermist of gevangengenomen. Dat meldt het Britse ministerie van Defensie vrijdag op Twitter. Naar schatting zouden zo’n 40.000 tot 60.000 hiervan zijn gesneuveld. Het aantal Russische slachtoffers is „significant gestegen” sinds september 2022, toen de gedeeltelijke mobilisatie werd ingevoerd.
Van de Russische paramilitaire Wagnergroep schat het Britse ministerie van Defensie dat ongeveer de helft van alle huurlingen gewond zijn geraakt in de oorlog. Vrijdag zei de woordvoerder van de Nationale Veiligheidsraad van het Witte Huis, John Kirby, dat sinds het begin van de oorlog in Oekraïne zo’n 30.000 huurlingen van de Wagnergroep zijn gesneuveld. De VS schatten dat 90 procent van de huurlingen die sinds december 2022 in Oekraïne zijn gedood, voormalige gevangen waren.
Volgens het Institute for the Study of War (ISW) zijn er mogelijk veel meer Russische soldaten en huurlingen omgekomen. Het onafhankelijke Russische medium Meduza meldt dat van de Wagnergroep meer dan 32.000 huurlingen dood of vermist zijn. „Het hoge aantal Russische slachtoffers, met name de scheve verhouding tussen doden en gewonden, blijft schadelijke gevolgen hebben voor het Russische leger”, zo meldde het ISW zaterdag. De Amerikaanse denktank schrijft dat Rusland mogelijk haar inspanningen zal opvoeren onder druk van het hoge aantal slachtoffers.
Het is de kleinste begroting, maar ook de begroting die voor de meeste ophef kan zorgen. Wat de koning doet, hoeveel geld hij en zijn echtgenote, moeder en dochter krijgen voor hun werk, wie de renovatiekosten van de paleizen betaald, wat de andere leden van het Koninklijk Huis wel of niet doen – het leverde vaak een levendig debat op.
Dit jaar lag daar een motie uit januari, aangenomen door een meerderheid van de Tweede Kamer waaronder coalitiepartijen PVV en NSC, om de koning inkomstenbelasting te laten betalen over de uitkering die hij van het Rijk krijgt. In 2025 gaat het om 2,7 miljoen euro voor koning Willem-Alexander, koningin Máxima, prinses Beatrix en prinses Amalia.
Maar de dynamiek van de week zorgde voor een ander debat. Want naast de begroting van de Koning wordt tegelijk de begroting van het ministerie van Algemene Zaken behandeld. De premier is verantwoordelijk voor beide. En waar het in voorgaande jaren meestal over de koning ging, ging het woensdag vooral heel vaak over de premier zelf.
Over zijn eerste honderd dagen, die volgens Jesse Klaver (GroenLinks-PvdA) in „ruzie, onvermogen en complete chaos” waren verlopen. Dat raakte volgens het Kamerlid „het ambt van de premier”: „Gezag herstel je niet door te zeggen dat je de baas bent.” Laurens Dassen (Volt) vergeleek Schoof met de Byzantijnse keizer Romanos IV (1067-1071) die door zijn generaals werd ondermijnd: „De echte macht was in handen van anderen.”
Tweet van Wilders
Het ging over een bericht op X van PVV-leider Geert Wilders over burgemeester Halsema van Amsterdam, en een motie eerder op de dag van PVV-Kamerlid Marco Deen, die wil dat Halsema wordt ontslagen. Was dit niet een overschrijding van de rechtstaatverklaring die de coalitie had ondertekend, wilde de oppositie weten?
Schoof zei dat het „klip en klaar” was dat het ontslag eisen van een burgemeester „veel te ver ging”. Tegelijkertijd wilde hij niet ingaan op sociale media-berichten van „individuele Kamerleden”, of daar consequenties aan verbinden. Noch wilde hij zeggen dat de grenzen van de rechtstaatverklaring waren overschreden.
Hij was, zo zei hij meerdere keren, alleen verantwoordelijk voor het gedrag van het kabinet. En nee, hij is ook niet bang voor fractievoorzitters van coalitiepartijen, zei Schoof op een opmerking van Klaver.
Toen de premier toekwam aan de beantwoording van de vragen over het Koningshuis, leek de pit uit het debat verdwenen. De kwestie van belasting noemde Schoof „superingewikkeld”. Dat was hoe zijn voorganger Mark Rutte ook jarenlang koningshuisvragen beantwoordde; iedere verandering die werd voorgesteld door de Kamer, was „geweldig complex”.
Het was heus „geen onwil” om de motie niet uit te voeren, zei Schoof. Maar wat wilde de Kamer nu: dat de koning belasting betaalt of minder gaat verdienen? Joost Sneller van D66, indiener van de motie, zei dat het hem om het principiële punt ging dat iedereen in Nederland belasting moet betalen. En 108 van de 150 Kamerleden hadden ingestemd met de motie.
Belastingvrijdom
Maar niet alle Kamerleden gaat het om de blauwe envelop, sommigen willen niet „brutering maar halvering”. De PVV diende een amendement in op de begroting om het inkomen van de koning komend jaar te bevriezen. „Er is irritatie in het land dat de koning er warmpjes bijzit, en de gewone man met tranen in de ogen afrekent bij de kassa”, zei Kamerlid Marco Deen. Zijn voorstel riep bij andere Kamerleden zoveel vragen op dat hij beloofde eerst advies te vragen bij de Raad van State over of zo’n amendement wel kan.
Voor een verandering van de zogeheten belastingvrijdom is in elk geval een grondwetswijziging nodig, en daarvoor is een twee derde meerderheid in beide Kamers vereist én verkiezingen. „Voor we dat pad met elkaar willen doorlopen, moet de Kamer zich daarover uitspreken. Het moet helder zijn waar we aan werken”, zei premier Schoof. Hij raadde de Kamer aan zelf met een intitiatiefwetsvoorstel te komen.
Bij het andere heikele punt kocht Schoof eveneens tijdwinst. De afgelopen maanden was er discussie over de maatschappelijke functies van leden van het Koninklijk Huis, die soms botsten met kabinetsbeleid. Zo ontstond er onrust op het ministerie van Financiën over de manier waarop prinses Laurentien opereerde als voorzitter van de Stichting (Gelijk)waardigherstel, die toeslagenouders bijstaat. Verschillende Kamerleden hadden het over „onwenselijke situaties”.
Schoof erkende dat er „inherente spanning” is tussen het feit dat Laurentien, net als haar echtgenoot Constantijn en straks ook de prinsessen Alexia en Ariane, een eigen inkomen moeten verdienen, maar „waarbij hun handelen gevolg kan hebben voor het kabinet”. Ze vallen onder de ministeriële verantwoordelijkheid, wat betekent dat de premier verantwoordelijk is voor wat ze doen en zeggen.
„Het is complexe materie”, zei Schoof ook hierover. En: „Ik zou graag ruimte willen om hierop te reflecteren.” Die kreeg hij.
Lees ook
Wie is er verantwoordelijk voor de rollen van Laurentien?
De Europese Unie heeft zijn begroting steeds slechter op orde. De Europese Rekenkamer, de onafhankelijke toezichthouder, constateert in zijn nieuwe jaarverslag dat het aantal fouten bij de uitbetaling van EU-gelden afgelopen jaar opnieuw is toegenomen. Voor de Rekenkamer is dat reden om de EU-begroting af te keuren.
Het is al het vijfde jaar op rij dat de Europese Rekenkamer een afkeurend oordeel velt over de EU-begroting. De Rekenkamer ziet bovendien dat het aantal fouten in de EU-begroting in al die jaren verder is gegroeid. Het foutenpercentage is opgelopen van 3 procent in 2021 naar 4,2 procent in 2022 tot 5 procent in 2023.
,,Dit is echt hoog’’, zegt Stef Blok, ex-minister voor de VVD en nu namens Nederland lid van de Europese Rekenkamer. „Bij één of twee procent accepteren we: waar gewerkt wordt, worden fouten gemaakt. Maar bij een percentage boven de twee procent zeggen we dat niet meer.”
Als de Rekenkamer fouten constateert, wil dat niet automatisch zeggen dat sprake is van fraude of verspilling. Wel betekent het dat de vooraf vastgestelde regels voor uitbetaling niet – of niet volledig – zijn gevolgd.
„Tussen de projecten die de regels niet correct gevolgd hebben, kunnen fantastische projecten zitten die voor de Europese belastingbetaler goed zijn uitgepakt’’, aldus Tony Murphy, de voorzitter van de Rekenkamer. „Evengoed zijn er projecten waarbij keurig de regels worden gevolgd, maar die niet het gewenste resultaat opleveren.’’
Lastig te controleren
Als verklaring wijzen de auditors van de Rekenkamer naar het groeiende aantal ‘ingewikkelde’ posten op de EU-begroting. Klassieke uitgaven als landbouwsubsidies, vastgesteld per hectare, zijn makkelijk vooraf vast te stellen en achteraf te controleren. Dat is lastiger als het gaat om onderzoeksgeld of de personeelskosten bij een groot regionaal project, of als uitgaven zijn gekoppeld aan specifieke voorwaarden, zoals hervormingen.
Een andere factor die het groeiende aantal fouten kan verklaren is de timing. De begroting van de Europese Unie wordt iedere zeven jaar vastgesteld, de huidige cyclus loopt van 2021 tot 2027. Naarmate het einde in zicht komt en bestaande potten geld nog moeten worden uitgegeven, sluipen er meer fouten in de goede besteding.
Dat is ook te zien bij het coronaherstelfonds, dat in 2020 tijdens de pandemie werd opgericht om in zes jaar tijd de Europese economie weer op gang te helpen. Inmiddels is de helft van die tijd om, maar is slechts een derde van het geld uitgegeven. De Rekenkamer houdt er om die reden ook rekening mee dat het aantal fouten dit jaar wederom hoger ligt. De druk om geld uit EU-begroting en het herstelfonds tijdig uit te geven, loopt immers op.
Het jaarverslag verschijnt op een moment dat de discussie over de toekomst van de EU-begroting losbrandt. De Europese Commissie wil in de toekomst nog meer hervormingen koppelen aan uitgaven, naar het voorbeeld van het coronaherstelfonds.
Het zal niet altijd eenvoudig zijn zulke uitgaven goed te controleren, aldus Stef Blok. Eerder dit jaar concludeerde de Rekenkamer al dat uitgaven uit het herstelfonds die als klimaatfinanciering in de boeken belandden, in de praktijk lang niet altijd zo groen bleken te zijn. ,,Het zijn geen onmogelijke vragen, maar we moeten wel goed opletten.”
Sven Vermeulen (47) is er best een beetje trots op: die keer dat hij de servicelijn mocht bewaken als lijnrechter op Wimbledon. Het was de olympische kwartfinale tussen John Isner en Roger Federer in 2012. „Ik was vaker lijnrechter op Wimbledon geweest, maar had nog nooit centrecourt gedaan. Het moment dat ik het stadion binnenkwam en het gras rook… ik zal het nooit vergeten”, zegt hij. „Hier is tennis begonnen, dacht ik. Zó mooi.”
Net als miljoenen anderen hoorde Vermeulen woensdag het nieuws dat ’s werelds oudste en meest prestigieuze tennistoernooi vanaf volgend jaar niet meer met lijnrechters werkt, maar met ‘Live Electronic Line Calling’, een digitaal systeem van lijnbewaking dat beoordeelt of een bal in of uit is. Automatisch gegenereerde stemgeluiden brengen de beslissingen over aan spelers en publiek: ‘uit’, ‘fout’ of ‘voetfout’. Sinds 1877 wordt die taak door mensen uitgevoerd.
Einde aan alle onzekerheid
„Het geeft een dubbel gevoel”, zegt Vermeulen, die ook op andere grote toernooien langs de lijnen stond. „Aan de ene kant vind ik het jammer, want lijnrechters horen bij Wimbledon, het is súper traditioneel. De emotionele uitwisselingen tussen spelers en lijnrechters zorgden voor hoge kijkcijfers en discussies bij de koffieautomaat. Wie herinnert zich niet de tirades van John McEnroe? ‘You cannot be serious!’ Maar ik begrijp ook dat het toernooi met z’n tijd moet meegaan. Met een computer neem je alle onzekerheid en twijfel weg.”
De All England Club is niet over een nacht ijs gegaan. Er ging „een aanzienlijke periode van overweging en overleg aan vooraf”, aldus topvrouw Sally Bolton op de website. „Na de resultaten van de tests die dit jaar […] zijn uitgevoerd, beschouwen we de technologie als voldoende robuust en is het de juiste tijd om deze belangrijke stap te zetten in het streven naar maximale nauwkeurigheid in onze arbitrage.”
De beslissing staat niet op zichzelf. De afgelopen jaren sneuvelden wel meer tradities op het grastoernooi. Zo werd in 2019 een eind gemaakt aan marathonpartijen met de invoering van de tiebreak op 12-12 in de beslissende set. In 2022 werd de traditionele ‘Middle Sunday’ afgeschaft, de wedstrijdloze zondag in de eerste week. En sinds vorig jaar mogen vrouwelijke deelnemers met het oog op de menstruatie donker ondergoed dragen.
Lees ook
Kledingvoorschriften voor tennissters op Wimbledon versoepeld, ‘doorlek-angst’ is verleden tijd
De afgelopen jaren deden meerdere grote en minder grote toernooien hun lijnrechters (voor een deel) in de ban, zoals de Australian Open in 2021 en de US Open in 2022. Ook het ABN AMRO-toernooi in Rotterdam maakt geen gebruik meer van lijnrechters. Accuratesse is daar niet de enige reden voor, ook kostenoverwegingen spelen mee. „Als lijnrechter krijg je een dagvergoeding”, vertelt Vermeulen. Bij Wimbledon is die het hoogst, ik meen 100 tot 200 pond en daarnaast nog wat onkostenvergoeding.”
Cynisme en weemoed
De reacties op het verdwijnen van de lijnrechters zijn niet onverdeeld positief. Er klinkt cynisme en weemoed in door. „Lijnrechters dragen bij aan het drama en de algehele kijkbaarheid van Wimbledon”, schrijft iemand op X. „Na de lijnrechters volgen de scheidsrechters en daarna de ballenjongens en -meisjes, die door robotstofzuigers vervangen worden.” Een ander schrijft dat „de computer het overneemt” – en dat is niet alleen een feitelijke constatering.
Op de vraag wat een lijnrechter tot een goede lijnrechter maakt zegt Vermeulen: „Je moet beslissingen zó overtuigend brengen dat een speler ze accepteert en niet om een challenge vraagt. Sell your call, heet dat in jargon.”
Vanaf volgend jaar zal de computer, niet de lijnrechter, zichzelf moeten verkopen op Wimbledon.
<dmt-util-bar article="4868821" headline="Nooit meer ‘ You cannot be serious ! Of: hoe de lijnrechters van Wimbledon verdwijnen” url=”https://www.nrc.nl/nieuws/2024/10/09/nooit-meer-you-cannot-be-serious-of-hoe-de-lijnrechters-van-wimbledon-verdwijnen-a4868821″>