Minstens veertien kinderen moesten in 2024 naar het ziekenhuis omdat ze klachten kregen door het roken van een elektronische sigaret (vape). Dat meldt de Federatie Medisch Specialisten na berichtgeving van RTL Nieuws woensdag. Artsen maken sinds vorig jaar november melding van ziekten die ontstaan door vapegebruik, nadat De Nederlandse Vereniging voor Kindergeneeskunde (NVK) daartoe opriep.
Het ziektebeeld en het medische dossier van de kinderen verschilden, tekent RTL Nieuws op. Een 15-jarig meisje kreeg een heftige astma-aanval en moest naar de intensive care. Op de longscan zagen de artsen aanwijzingen die duidden op „meer” dan alleen astma. Een 17-jarige jongen zou eveneens met longklachten naar de ic gegaan zijn, onder meer vanwege „acute longschade”. Omdat de gezondheid van de jongen zodanig verslechterde, werd hij aangesloten op de hart-longmachine.
De artsen konden niet altijd achterhalen hoe vaak de pubers een e-sigaret gebruikten, maar een 14-jarig meisje liet weten om de vijf minuten een teug te nemen. Ook ’s nachts gebruikte ze de vape, zei ze.
Verboden fruitsmaakjes
De artsen weten niet waarom het ene kind zieker wordt door vapen dan het andere, omdat de elektronische sigaret relatief nog maar kort op de markt is. Maar kinderlongarts Marije van den Beukel stelt tegenover RTL Nieuws dat de ernstige veertien gevallen „slechts het topje van de ijsberg zijn”.
Vapen is enorm populair, vooral onder jongeren en kinderen. Vapes zijn namelijk in kleuren en (inmiddels verboden) smaakjes verkrijgbaar. Eenmaal verslaafd aan de vape, stapt 70 procent van die kinderen later over op sigaretten roken, volgens het Trimbos-instituut. Kinderartsen vertellen over onbegrepen longontstekingen of klaplongen bij vapende kinderen, vertelde longpatholoog Danielle Cohen vorige week in een interview met NRC.
Lees ook
Longpatholoog Danielle Cohen waarschuwt voor de gevaren van vapen: ‘Als roken niet bestond, had ik geen baan’
De kinderarts die RTL Nieuws sprak zegt ook veel collega’s te spreken die vergelijkbare zaken meemaken, maar geen melding doen. Als voorbeeld noemt ze kinderen die slaapproblemen hebben door een nicotineverslaving, kampen met vage misselijkheidsklachten, langdurig hoesten of ineens astma onder de leden hebben. Terwijl kinderen die ‘ouderwetse’ sigaretten roken vaak pas na jaren klachten ontwikkelen. Mogelijk komen de acute klachten door vapen voort uit continue gebruik, omdat vapes minder scherp en bitter zijn en soms een verboden fruitsmaakje hebben.
Niet alle veertien opgenomen kinderen zijn volledig hersteld. Sommigen blijven door hun nicotineverslaving doorroken en anderen zijn nog te vermoeid om te sporten. Een overzicht van de klachten en van het algehele vapegebruik ontbreekt nog. Artsen willen informatie over de behandeling van zieke vapende kinderen samenbrengen, zodat duidelijk wordt welk medicijnen helpen.
Lees ook
Vapen slecht voor je? ‘Die klachten komen later wel’, zeggen de jongeren in het park
Als het aan het Openbaar Ministerie (OM) ligt, krijgt de Amsterdamse verdachte Karavan S. een maand gevangenisstraf, waarvan twee weken voorwaardelijk, en een werkstraf van 120 uur. De 26-jarige man liet in de WhatsApp-groep ‘Buurthuis 2’ weten op welke locaties in de Amsterdamse binnenstad Israëlische supporters te vinden waren. Dat meldt persbureau ANP. Rondom de voetbalwedstrijd Ajax-Maccabi Tel Aviv op 7 november raakten Israëlische supporters en pro-Palestijnse mannen slaags met elkaar.
Het OM vindt dat S. door het versturen van de berichten medeplichtig is aan openlijke geweldpleging, omdat de „oproepen, sfeer en informatie” uit de appgroep een „katalyserende werking” hadden op de Amsterdamse onlusten.
„Verdachte heeft het anderen makkelijk gemaakt met zijn informatie om geweld te plegen”, stelt de officier van justitie. „Tevens heeft hij het geweld en de discriminatie met zijn bijdragen ook genormaliseerd en vergoelijkt. Dit neemt het OM hem zeer kwalijk”. De officier woog ook de discriminerende uitingen van de verdachte over Joden mee in de eis.
‘Enorme hel’
S. is hotelmedewerker van beroep en stuurde de appberichten onder werktijd. Hij heeft bekend dat hij onder meer liet weten in de appgroep wanneer Maccabi-supporters het vliegtuig terugnamen naar Israël vanaf Schiphol.
De Amsterdammer, die op 11 november werd opgepakt, noemde zijn voorarrest van twee weken „een enorme hel.” Hij zegt spijt te hebben van zijn deelname aan de groepsapp.
Liveblog Rellen in Amsterdam
Hotelmedewerker die locaties Israëlische fans doorstuurde moet twee weken cel in, vindt OM
De 24-jarige Hagenaar Umutcan A., die verdacht wordt van openlijke geweldpleging rondom de voetbalwedstrijd Ajax tegen Maccabi Tel Aviv, stelt in de Amsterdamse rechtbank dat hij „naïef” was en zich liet meeslepen door anderen. Dat meldt persbureau ANP. De verdachte stal met geweld een sjaal van een Maccabi-supporter en trapte iemand in het gezicht, aldus de officier van justitie.
Het OM noemt de verdediging van A. een „sterk verhaal”, omdat de verdachte in tekstberichten schreef over een „Jodenjacht.” De Hagenaar heeft naar eigen zeggen „geen haat tegen Joden.” Hij zei geen verklaring te kunnen geven waarom het in de betreffende nacht misging. „Ik heb op dat moment een hele domme keuze gemaakt, verkeerd gereageerd. Dat had ik niet moeten doen”, aldus A. die zich meldde bij de politie toen hij zichzelf terugzag bij het televisieprogramma Opsporing Verzocht.
De advocaten van Umutcan A. vinden dat „provocerende” Israëlische supporters het geweld rondom de voetbalwedstrijd Ajax-Maccabi Tel Aviv hebben uitgelokt. Ze toonden een filmpje van het gedrag van Maccabi-supporters in de nacht voor de voetbalwedstrijd om hun stelling te onderbouwen. Volgens het OM rechtvaardigt het gedrag van de Israëlische supporters niet het geweld van A. en medeverdachten.
Liveblog Rellen in Amsterdam
Verdachte Umutcan A. (24): ‘Ik was naïef en heb mij laten meeslepen door anderen’
Mahmoud is trots als een groepje Marokkaanse mannen op donderdagavond 7 november 2024 de Palestijnse vlag hijsen op het Anton de Komplein in Amsterdam. Dit moet hij vastleggen, denkt de 22-jarige Palestijn. Hij maakt een foto en stuurt die via Facebook naar zijn moeder die in Gaza in het ziekenhuis ligt.
Oorlog loopt als een rode draad door het leven van de 22-jarige Mahmoud A., geboren en getogen in vluchtelingenkamp Khan Younis. Zijn moeder, vader en drie zusjes wonen daar nog altijd. Al hebben ze het kamp vanwege de Gaza-oorlog na de gewelddaden van Hamas in oktober 2023 soms ook moeten verlaten.
Mahmoud heeft zijn vader nog nooit gelukkig gezien. De man heeft nog altijd de sleutel van zijn geboortehuis in bezit waaruit hij en zijn ouders decennia geleden zijn verjaagd door de Israëlische overheid.
Er wonen nu andere mensen, maar de hoop dat hij ooit terug kan keren is nooit verdwenen. Ondertussen is hij meerdere keren geraakt door bommen. Ook de gezondheid van Mahmouds moeder is slecht. Ze heeft nog maar een halve long.
Zijn enige broer heeft Mahmoud ook verloren aan de oorlog. Toen zijn broer medicijnen ging halen voor zijn gehandicapte zus werd hij geraakt door een bom. Sindsdien zorgt Mahmoud, als enige overgebleven zoon, voor zijn familie. Daarom is hij naar Nederland gevlucht, via Griekenland, met een vals paspoort.
Mahmoud heeft hier asiel aangevraagd en woont in een azc niet ver van Eindhoven. Hij verzamelt blikjes en stuurt de opbrengst van het statiegeld via via naar zijn familie. Het is tientjeswerk, maar thuis in Khan Younis helpt het om het dagelijkse oorlogsleed te verzachten.
Dat schiet allemaal door zijn hoofd als hij in Amsterdam de jongens de Palestijnse vlag de lucht in ziet hijsen. Er zijn nog mensen die zich om ons bekommeren. Wat een helden, denkt Mahmoud. Het is niet de eerste keer dat hij in Amsterdam demonstreert. Hij heeft dit voorjaar ook al meegelopen in een studentendemonstratie.
Lees ook
Zeven verdachten van rellen na Maccabi-Ajax staan woensdag en donderdag terecht
Na afloop van de demonstratie bij de wedstrijd Ajax – Maccabi, tegen een uur of elf ’s avonds, reist Mahmoud met de metro naar het Centraal Station in Amsterdam, het is dan een uur of elf ’s avonds. Daarvandaan wil hij met de trein terug naar Eindhoven. Maar hij komt terecht op de Dam. Naar eigen zeggen gaat het daar fout. „Ik was buiten controle.”
Poging tot doodslag
Vijf weken nadat hij het hijsen van de Palestijnse vlag voor zijn moeder fotografeerde, loopt Mahmoud op woensdagmiddag door een zijdeur de zaal van de Amsterdamse rechtbank binnen, vergezeld door de parketpolitie.
Onder zijn zwarte jas en zwarte schoenen draagt hij witte sneakers. Mahmoud wordt verdacht van ernstige mishandeling en poging tot doodslag, gepleegd in de vroege ochtend van 8 november 2024 in de buurt van de Dam in Amsterdam.
Hij is een van de vijf verdachten die zich woensdag moeten verantwoorden.
Mahmoud zit al sinds zaterdag 16 november vast. Hij heeft zich toen zelf gemeld bij de politie nadat zijn foto was gepubliceerd vanwege betrokkenheid bij de rellen na de wedstrijd. De dag daarna vertelde hij tijdens een politieverhoor zijn levensverhaal, zoals hierboven beschreven.
Na een initiële ontkenning gaf Mahmoud, geconfronteerd met beeldmateriaal, toe dat hij na de demonstratie bij de Arena naar de stad is gegaan. Daar heeft hij foto’s gemaakt van de rellen.
Iedereen was elkaar aan het aanvallen
Zo ziet Mahmoud hoe gemaskerde mannen Maccabi-supporters willen aanvallen maar worden tegengehouden door de politie. Later ziet hij hoe supporters en demonstranten met elkaar vechten. „Iedereen was elkaar aan het aanvallen”, vertelde Mahmoud aan de politie.
„Wat de zionisten deden? Dat weten jullie beter dan ik”, zegt hij tegen de politie tijdens zijn verhoor. „Wat ik gehoord en gezien heb, is dat die zionisten de Arabieren hebben aangevallen. Ze hebben een Palestijnse vlag neergehaald en zongen in het Hebreeuws: dood aan de Palestijnen, dood aan de kinderen.”
Toen hij aan het filmen was, is hij aangevallen door een groep, aldus Mahmoud tegen de politie. „Ze begonnen mij te duwen en ik duwde terug. Daarna moest ik mijn mobiele telefoon wegdoen.”
Volgens de politie blijkt uit beelden dat Mahmoud niet de hele waarheid vertelt. „Hij heeft mij geslagen en ik heb hem teruggeslagen”, zegt de jonge Palestijn dan. Alleen geslagen? vraagt de politie. „Eerlijk gezegd handelde ik niet bewust. Misschien heb ik mijn hele lichaam gebruikt.”
Op de beelden die de politie hem toont tijdens het verhoor, is te zien hoe Mahmoud, gekleed in een witte broek, witte schoenen en een zwarte jas, meerdere keren in de richting van en op het hoofd trapt van een supporter die op de grond ligt. De jongen, met een Maccabi-shirt onder zijn jas, is vlak daarvoor vlak bij de Dam in volle vlucht tegen een hek geduwd en gevallen.
Kind van de oorlog
Deze woensdag is Mahmoud de laatste verdachte. Een andere verdachte wordt beschuldigd van betrokkenheid bij hetzelfde incident. Tegen hem is twee jaar cel geëist.
Omdat de behandeling van de andere zaken uitloopt, lukt het niet om zijn zaak van Mahmoud inhoudelijk te bespreken. De tolk die lang heeft zitten wachten, moet weg. Zijn advocaat Anis Boumanjal doet daarom een verzoek tot aanhouding van zijn zaak. Bovendien wil de advocaat gezien de heftige levensgeschiedenis van Mahmoud dat zijn cliënt wordt onderzocht. „Mijn cliënt is een kind van de oorlog. Gezien alles dat hij heeft meegemaakt, sluit ik niet uit dat er sprake is van posttraumatische stresssyndroom. En dat kan van invloed zijn op de vraag of hij toerekeningsvatbaar is.”
Als zijn advocaat het woord voert zakt Mahmoud weg. Hij huilt en lijkt niet meer te luisteren naar de tolk. Zijn zaak wordt aangehouden. Wanneer de inhoudelijke behandeling plaatsvindt, is nog niet bekend. Of hij tot die tijd in voorlopige hechtenis moet blijven bespreekt de rechtbank donderdag, als ook nog twee andere verdachten van de rellen voor moeten komen.
Lees ook
Nog voordat de Maccabi-rellen uitbraken, keek de politie al mee in pro-Palestijnse appgroepen
