Vang Vieng in Laos is even geen feestbestemming: zes toeristen dood na drinken vergiftigde drankjes

Posted on November 22, 2024 by admin

In de meeste reisgidsen staat vooral het aantrekkelijke berglandschap beschreven van Vang Vieng in Laos, de kristalheldere meren en de vele grotten. Maar Vang Vieng is ook een bekende feestbestemming voor backpackers waar op de menukaarten ‘happy’ of ‘speciale’ consumpties worden aangeprezen waarin verdovende middelen zijn verwerkt. Maar vrolijk is de situatie in Vang Vieng nu niet.

Sinds 13 november zijn zes buitenlandse toeristen overleden die in Vang Vieng waren. Vrijdag werd bekend dat naast een Britse, een Amerikaanse en twee Deense toeristen ook een tweede Australische tiener is overleden. „De nachtmerrie van elke ouder”, zei de Australische premier Anthony Albanese. Een Nederlandse toerist die ook ziek werd in Vang Vieng is volgens het ministerie van Buitenlandse Zaken inmiddels buiten levensgevaar.

Vermoedelijk dronken de toeristen in Vang Vieng een drankje waarin het giftige methanol zat. Dat wordt soms toegevoegd aan mixdrankjes in dubieuze bars als een goedkoper alternatief voor ethanol maar dit middel kan al bij kleine hoeveelheden dodelijk zijn. Het is ook een bestanddeel van spiritus. Eén van de twee Australische tieners is overleden in een Thais ziekenhuis waar zij in allerijl naartoe was gebracht. Volgens de Thaise autoriteiten daar had zij hoge waarden methanol in haar lichaam. De autoriteiten in Laos verstrekken geen informatie over de sterfgevallen. Onafhankelijke media zijn er amper.

Zelfgebrouwen

Methanolvergiftiging is een groot probleem in Azië, waarvoor Artsen zonder Grenzen waarschuwt in een campagne: ‘Drink geen alcohol die zelfgebrouwen lijkt, geen etiket heeft, niet gekocht is in een officiële winkel of te goedkoop is’. De medische hulporganisatie registreert incidenten waarbij vermoed wordt dat sprake was van methanolvergiftiging. Die komen het meest voor in Indonesië gevolgd door India, Cambodja en de Fillippijnen. Gemiddeld genomen overlijdt 20 tot 40 procent van de mensen die methanol drinken als er geen tijdige behandeling is, schrijft AZG. In oktober werd vergiftiging met methanol bijvoorbeeld vermoed toen 65 mensen overleden in Bihar in India.165 mensen werden toen ziek na het drinken van wat zij dachten dat het reguliere alcohol was. Volgens Artsen zonder Grenzen is er vermoedelijk onderrapportage omdat niet altijd wordt vastgesteld dat er een methanolvergiftiging was.

Het Nederlandse ministerie van Buitenlandse Zaken breidde deze week het reisadvies voor Laos uit naar aanleiding van de sterfgevallen. „Houd uw eten en drinken in de gaten”, schrijft het. „Ook op andere plekken in Laos.”

Tegen persbureau AP zei een politiebeambte dat een aantal aanhoudingen zijn gedaan in verband met de sterfgevallen. Onder hen zouden de eigenaar en de manager van het hostel zijn waar de twee Australische tieners verbleven. Zij werden ziek aangetroffen in hun kamer toen ze niet zoals afgesproken op 13 november uitcheckten.

De autoriteiten, waaronder ook de toeristische politie, laten tot dusver weinig los over de sterfgevallen.

Laos is een toeristische bestemming in opkomst, omdat het ongerepter en minder ‘overlopen’ is dan buurland Thailand. In Vang Vieng komen toeristen vaak om te tuben (in een opblaasband de rivier afdrijven) of te kayakken op de Nam Song-rivier.

X-alternatief Bluesky maakt een groeispurt sinds de Amerikaanse verkiezingen

admin
November 22, 2024
0

Het X-alternatief Bluesky maakt een stormachtige groei door. Gebruikers van X (voorheen bekend als Twitter) zoeken er massaal hun toevlucht sinds Donald Trump met steun van X-eigenaar Elon Musk werd gekozen tot president van de Verenigde Staten. Begin september had Bluesky nog zo’n 9 miljoen accounts; deze week ontving de website een miljoen nieuwe gebruikers per dag.

Vrijdagmiddag stond de teller van het aantal Bluesky-accounts op ruim 21 miljoen. Wat is dit voor platform? Wie zit erachter? En is het echt een alternatief voor sociale media-gebruikers die Musks platform beu zijn?

Nauwelijks te onderscheiden

Het lijkt op X, het voelt als X, het heeft zelfs hetzelfde kleurenpalet. Bluesky is qua uiterlijk nauwelijks te onderscheiden van wat voorheen bekend was als Twitter. Geen verrassing, aangezien Bluesky eind 2019 begon als een onderzoeksproject van Twitter.

Toenmalig bestuursvoorzitter Jack Dorsey hoopte van Twitter een „decentraal” sociaal medium te maken. Gebruikers moesten vrij kunnen wisselen van platform, zonder daarmee hun volgers, berichten en netwerk te verliezen – zoals wanneer je wisselt van telefoonprovider en je je nummer kunt meenemen.

Het liep anders. Miljardair Elon Musk kocht Twitter in oktober 2022, veranderde de naam in X en maakte een einde aan de plannen om het platform te openen. Dorsey vertrok als directeur; Bluesky verbrak zijn banden met Twitter en ging verder als zelfstandig bedrijf. In februari 2024 lanceerde het zijn eigen sociale netwerk voor het publiek.

Lange tijd had Bluesky weinig gebruikers, maar sinds de verkiezingsoverwinning van Trump is daar verandering in gekomen. Die werd immers mede mogelijk gemaakt door Musk en X: de miljardair schaarde zich achter de Republikein en zette X in voor diens campagne.

Moeilijke beslissing

Bij X-gebruikers lijkt het besef doorgedrongen dat ze zijn overgeleverd aan de grillen van Musk, zegt Wouter Nieuwenhuizen, onderzoeker bij het Rathenau Instituut. „Vertrekken is een moeilijke beslissing, want gebruikers hebben tijd en energie geïnvesteerd om hun netwerk op te bouwen en moeten bij Bluesky weer vanaf nul beginnen.” Tegelijk is er een sneeuwbaleffect, zegt Nieuwenhuizen: „Als de mensen die je wilt bereiken ergens anders heen gaan, ga je zelf ook.”

Ook sommige bedrijven en openbare instanties stappen naar Bluesky. Zo vestigden de gemeente Den Haag, het ministerie van Financiën en de AIVD zich al op het nieuwe sociale netwerk. En tal van mediabedrijven, waaronder de Britse krant The Guardian en omroep KRO-NRCV, kondigden aan X te verlaten vanwege de haat en desinformatie op dat platform.

Toch zijn gebruikers ook bij Bluesky overgeleverd aan de grillen van de eigenaars

Vergeleken met X zijn gesprekken op Bluesky vriendelijker en inhoudelijker, en ze worden minder vaak verstoord door trollen, zegt Chris Aalberts. Hij is zelfstandig politiek journalist en gebruikt naar eigen zeggen alle mogelijke platforms waarmee hij zijn publiek kan bereiken. „Bij X zet ik vaak de meldingen over reacties uit, zodat ik niet hoef te zien wat mensen onder mijn berichten schrijven. Bij Bluesky doe ik dat nooit.”

Aalberts heeft inmiddels ruim dertienduizend volgers op Bluesky, wat hem vooralsnog tot een van de grootste Nederlandse accounts maakt. Het zegt volgens hem iets over hoe marginaal Bluesky ondanks de massale instroom van gebruikers toch nog steeds is. „X heeft honderden miljoenen gebruikers, dat blijft nog wel even het dominante platform. Maar het wordt wel steeds minder prettig om daar te zitten. En als schrijver merk ik dat het algoritme niet helpt om mijn stukken bij mijn volgers te krijgen.”

Zo’n algoritme is er op Bluesky niet. In plaats daarvan bepalen gebruikers zelf wat er in hun tijdlijn verschijnt. Het maakt de ervaring menselijker, zegt Rathenau-onderzoeker Nieuwenhuizen. „Tegelijkertijd zie je vaak dat digitale platforms beginnen met features die bedoeld zijn om mensen te trekken. De echte vraag is: wat gebeurt er op de lange termijn?”

Digitaal dorpsplein

En daar zit het venijn, zegt Marleen Stikker, techpionier en directeur van Waag Futurelab. „Bluesky laat je zelf kiezen wie je in je tijdlijn wilt zien. Dat is een verademing ten opzichte van X. Maar het is uiteindelijk geen oplossing, want ook hier bepaalt een bedrijf hoe ons digitale dorpsplein werkt. Bluesky zegt dat het decentraal wil zijn, maar zijn 21 miljoen gebruikers zitten allemaal bij één aanbieder: Bluesky zelf.”

En daarmee zijn die gebruikers ook bij Bluesky overgeleverd aan de grillen van de eigenaars, zegt Stikker. Op dit moment sturen die aan op een fijne ervaring, met goede gesprekken, strenge moderatie en weinig spam. Maar hoe lang dat zo blijft? Bluesky heeft nog geen werkend verdienmodel. Eind oktober haalde het bedrijf 15 miljoen dollar op bij durfinvesteerders, vaak verbonden met de cryptowereld.

Nieuwe zorgen om medicijntekorten na uitspraak Raad van State, minister Agema vraagt niet te handhaven

admin
November 22, 2024
0

Het wordt moeilijker om schaarse medicijnen uit het buitenland te importeren als die in Nederland niet beschikbaar zijn. Woensdag oordeelde de Raad van State dat dit niet meer op grote schaal mag gebeuren, maar per patiënt moet worden afgewogen door een arts. Patiënten zouden hierdoor moeilijker aan essentiële medicijnen kunnen komen. Om dit te voorkomen vroeg minister Fleur Agema (Volksgezondheid, PVV) vrijdag aan de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) om voorlopig niet te handhaven. Vier vragen over het medicijnentekort.

1 Wat is er aan de hand?

Tot woensdag kon de IGJ ingrijpen bij (dreigende) geneesmiddelentekorten door een zogenoemd tekortenbesluit af te geven. Met zo’n besluit mocht een medicijn uit EU-lidstaten en landen waarmee overeenkomsten bestaan (Australië, Canada, Israël, Japan, Nieuw-Zeeland, Zwitserland of de Verenigde Staten) worden geïmporteerd. Dit gebeurde als de IGJ oordeelde dat een essentieel middel in het buitenland verkrijgbaar was en ook in Nederland beschikbaar moest blijven.

Die regeling zorgde ervoor dat grote patiëntengroepen sneller konden worden voorzien van hun schaarse medicijnen. Maar de Raad van State oordeelde woensdag dat dit, bij nader inzien, niet kan volgens de Geneesmiddelenwet. De IGJ mag dit soort tekortenbesluiten daarom niet meer nemen.

Een arts zal voortaan per patiënt moeten beargumenteren dat het benodigde medicijn niet beschikbaar is in Nederland en geïmporteerd moet worden. Alleen met zo’n artsenverklaring kan de IGJ vervolgens toestemming geven om het middel te importeren. In 2017 werd deze werkwijze juist afgeschaft om de administratieve lasten voor artsen en apothekers te verminderen en grotere groepen tegelijk aan hun geneesmiddel te kunnen helpen.

2 Hoe kon dit gebeuren?

Een apotheek uit het Brabantse Bavel was het niet eens met besluiten die de IGJ in 2018 nam. De apotheek stelde het middel dat geïmporteerd mocht worden zelf te kunnen bereiden en spande een zaak aan tegen de IGJ. In die zaak kwam de Raad van State woensdag tot de conclusie dat een ‘generieke toestemming’ om medicijnen te importeren eigenlijk helemaal niet mag volgens de Geneesmiddelenwet. Een arts moet volgens de wet voor elke individuele patiënt een verzoek doen tot import van een medicijn.

3 Wie wordt hierdoor geraakt?

„Patiënten lijken weer de dupe te worden van het systeem”, zegt een woordvoerder van de Patiëntenfederatie Nederland, een belangengroep. Uit onderzoek van NRC bleek eerder dit jaar dat toen al ruim 1,6 miljoen mensen geraakt werden door het medicijnentekort.

Per individu een schaars medicijn aanvragen kost artsen en apothekers veel tijd en administratief werk, waardoor de patiënt langer moet wachten. Dat kan zorgen voor stress en verergering van symptomen. In extreme gevallen leidt dit tot een ziekenhuisopname of zelfs tot de dood.

Vooral astmapatiënten zijn kwetsbaar. Het tekortenbesluit voor hun essentiële medicijn salbutamol loopt komende week al af, op 28 november. Salbutamol werd in 2023 nog door 557.000 mensen gebruikt, bleek uit het onderzoek van NRC. Ernstig zieke astmapatiënten kunnen stikken als salbutamol te laat of niet verkrijgbaar is.

Juist de mensen die van het Fries houden, zijn soms (te) streng op jonge Friese auteurs

admin
November 22, 2024
0

Ja, het is anders om in het Fries te schrijven. Rixt Siderius (19) zoekt normaal in het Nederlands naar woorden die uitdrukken wat ze bedoelt, maar heeft die „speurtocht” nu in het Fries afgelegd. Het is haar Memmetaal, moedertaal. Friese poezië raakt haar, zegt ze, omdat de taal dichtbij is, het is de taal van thuis. Ze draagt een gedicht voor op het podium in een grote glazen kas op het Oldehoofsterkerkhof in Leeuwarden.

Jou my dyn tonge en probearje dy dan út te sprekken / it giet net / it giet net / lúster nei myn klanken

Een sneeuwschuiver rijdt buiten voorbij. Het is donderdagavond, donker in de binnenstad. Aan de vooravond van het festivalweekend van Explore the North, een literair productiehuis en festival met een vast podium in Leeuwarden, is het publiek bijeen in de warme kas voor De literaire orgie, of: een feestavond voor iedereen die van taal op podium houdt. De avond vangt aan met leerlingen van het Jonge Schrijvers-traject, een samenwerking van Explore the North en Jeugdtheaterschool Meeuw, dat door ongeveer vijftig jonge Friezen is gevolgd, onder wie Siderius. Jonge Schrijver Mayte Veenstra (18) zingt haar gedicht, door gitaar begeleid. Het publiek is gegrepen. De toon is warm, indringend, de woorden voelen eerlijk, ook als je ze niet verstaat.

Ik stean efter it rút / Ik wachtsje oant ein fan de dei / It ljocht yn myn sliepkeamer is út / Is dêr boppe in plak foar my?

Streng op foutjes

Het kan best spannend zijn om in het Fries op te treden. Juist mensen die zo van de taal houden, kunnen streng zijn op foutjes, zegt Marleen Nagtegaal, artistiek directeur bij Explore the North. Makers kiezen zelf welke taal ze gebruiken, maar soms moedigt Nagtegaal ze aan om te onderzoeken: wat als je dit in het Fries probeert?

Ze zijn van de „literatuur buiten het boek”, zegt Nagtegaal over Explore the North. Alles wat ze doen draait om taal. En dat is veel: workshops, ontwikkeltrajecten, residenties, het vaste Podium Explore in hun gebouw in Leeuwarden, en ze ondersteunen schrijvers met voorstellingen, wars van vastomlijnde disciplines. In juli werd bekend dat de organisatie structurele subsidie krijgt vanuit het Rijk; het is vanaf 2025 onderdeel van de culturele basisinfrastructuur. Het geld, jaarlijks bijna 500.000 euro, is fijn, zegt algemeen directeur Mark Hospers. Maar het is vooral een „erkenning dat wat wij hier doen, belangrijk is”.

Voorheen moesten schrijvers voor hun ontwikkeling naar Amsterdam, Utrecht of Groningen

Explore the North bestond in festivalvorm al sinds 2011, maar kreeg vleugels toen Leeuwarden met succes meedong naar de titel van Culturele Hoofdstad van Europa. Opeens was er bestuurlijke en financiële steun. Hospers: „Na ‘culturele hoofdstad’ in 2018 heeft Leeuwarden een heel nieuw cultureel veld gekregen.” Explore the North is daar onderdeel van. Vóór 2018 was het toch zo, zegt Hospers, dat schrijvers en kunstenaars voor een podium of ontwikkeling naar Amsterdam of Utrecht of Groningen moesten. „Ik wil niet zeggen dat dat nu niet meer bestaat, maar het is wel zo dat wij, en andere organisaties, daar vanaf 2018 een alternatief voor zijn gaan bieden.”

Explore the North heeft bekendere namen aan zich gebonden (Joost Oomen met zijn poëzievoorstellingen, Yentl van Stokkum geeft les aan de Jonge Schrijvers). Wat ze tonen valt niet altijd binnen één discipline te plaatsen, dat maakt het soms uitdagend voor het publiek, vertelt Nagtegaal, „En dat is op deze plek nog moeilijker dan in Groningen of Amsterdam. Er was hier bijna niks. En dus was het publiek ook nergens aan gewend.”

Als Djoeke Graswinckel (20), zij begon op haar dertiende als Jonge Schrijver, van het podium afstapt, wil ze weten of de voordracht beter ging dan de vorige keer. Nagtegaal zegt dat ze „haar publiek goed aanvoelde”. Een veel beter compliment dan ‘ja’, vindt Graswinckel.

De tiende editie van het Explore the North Festivalweekend vindt plaats op 22, 23 en 24 november op verschillende locaties in Leeuwarden. Info: explorethenorth.nl