Van een bedreiging kijken tennissers niet meer op, maar de organisatie van Roland Garros wil ze beschermen

Alle proftennissers hebben op Roland Garros een lijfwacht ter beschikking. Een virtuele bodyguard welteverstaan, die ze beschermt tegen racistische aanvallen, bedreigingen en allerlei andere verwensingen. Geen overbodige luxe als je de tennissers er zelf naar vraagt. Al is het niet duidelijk of de artificiële intelligentie werkelijk een oplossing biedt. Alleen van de Poolse Iga Swiatek en de Franse Caroline Garcia is bekend dat ze de software gebruiken. Anderen zoals Sloane Stephens en Tallon Griekspoor grijpen het aanbod van de Franse tennisbond FFT ondanks de voortdurende stroom van negatieve bejegeningen niet direct aan. „Ik heb mijn hele loopbaan al last van racisme”, zegt de Amerikaanse Stephens (30) in de perszaal van Roland Garros. „Het is nooit gestopt. Het is de laatste jaren alleen maar erger geworden.”

FBI-onderzoeken

Stephens geeft na haar zege in de eerste ronde op de Tsjechische Karolina Pliskova in de catacomben van het Stade Philippe Chatrier zakelijk antwoord op wat vragen. Haar woorden klinken bijna routineus. Alsof het online aanvallen van tennissers onderdeel van het vak is. Tegelijkertijd maakt Stephens duidelijk dat het meer dan eens om serieuze bedreigingen gaat. „Als er FBI-onderzoeken gaande zijn naar mensen die online iets tegen je zeggen, is dat natuurlijk heel serieus”, zegt de winnares van de US Open in 2017.

Lees ook: een spelershanddoek voor 50 euro – op Roland Garros draait het allang niet meer alleen om tennis. Een reportage uit Parijs.

Stephens blijft het exacte antwoord schuldig op vraag hoe zíj denkt dat er een einde aan cyberbullying kan worden gemaakt. Ze heeft een reeks van ‘verboden sleutelwoorden’ op haar Instagram ingesteld, maar de zwarte speelster ziet lijdzaam toe dat de verwensingen desondanks aanhouden. „Het weerhoudt sommigen er niet van om in de plaats van een letter in een bepaald woord een asterisk te typen of op een andere manier een boodschap over te brengen”, vertelt Stephens die de bodyguard – de naam van de bewuste AI-technologie – van Roland Garros nog niet heeft geïnstalleerd.

De uitlatingen van Stephens staan zeker niet op zich. Vrijwel iedere tennisser heeft te maken met ‘cyberpesten’ of erger dan dat. Op wat voor niveau dan ook. „Het is echt een heel groot probleem”, zegt de Nederlandse tennisser Sidané Pontjodikromo (22) die zich als nummer 560 van de wereld in de marge van het proftennis bevindt. „Ik heb van alles meegemaakt. Van anonieme figuren die voor partijen via Messenger in contact proberen te komen om partijen te fixen tot onbekende mensen die foto’s van mijn moeder en mijn zus vergezeld laten gaan van doodsbedreigingen. De eerste paar keer schrik daar wel van. Op een gegeven moment raak je eraan gewend.”

Tijdens Roland Garros zijn de bedreigingen aan het adres van de tennissers eveneens aan de orde van de dag. Zo zal de Rus Daniil Medvedev na zijn verrassende nederlaag tegen de Braziliaan Thiago Seyboth Wild doelwit zijn van teleurgestelde gokkers. „Dit is toch al jaren aan de gang?”, zegt Arantxa Rus (32) na haar uitschakeling tegen de Oostenrijkse Julia Grabher van wie ze op baan 12 in twee sets verloor. „Ik hou me er niet mee bezig. Vrijwel alle negatieve berichten zijn van gokkers. Ik lach er vaak om.” En nee, ze heeft de software van de FFT niet gebruikt.

De Nederlander Tallon Griekspoor heeft een zelfde soort houding. Hij wordt tijdens de eerste ronde via Twitter uitgescholden als er een nederlaag dreigt tegen de Spanjaard Pedro Martínez. Een anonieme twitteraar maakt hem uit voor „klootzak”. Een ander wenst hem „aids” toe. Griekspoor haalt er zelf zijn schouders over op. Tijdens een grandslamtoernooi als Roland Garros krijgt hij naar eigen zeggen tweehonderd tot driehonderd berichten binnen via zijn sociale media.

De stroom aan haatberichten komt in de meeste gevallen van gokkers die hebben ingezet op zijn partij. Het geldelijk verlies zet velen er kennelijk toe de frustraties rechtstreeks aan de tennissers te uiten. „Het is triest dat het gebeurt, maar mij boeit het niet. Ik moet er vaak om lachen”, zegt Griekspoor, die op woensdag in de tweede ronde moet aantreden tegen de Poolse tennisser Hubert Hurkacz. „Het doet me meer als familieleden vervelende berichten krijgen. Tijdens mijn partijen probeert mijn manager op mijn Instagram alles tegen te houden. Het is de tijd waarin we leven, je houdt het bijna niet tegen.”

Heel veel weghouden

Dille Rikkert, bij House of Sports als manager verbonden aan de Nederlandse tennisser Botic van de Zandschulp, herkent het probleem. „We beheren het e-mailadres van Botic. Daardoor kunnen we heel veel voor hem weghouden. Daarnaast is hij niet iemand die heel actief is op sociale media. Neemt niet weg dat er altijd bepaalde figuren zijn die verwensingen uiten. Vaak door internationale gokkers die kennelijk andere belangen hebben. Daar is weinig anders aan te doen dan negeren.”

Toch wil de Fédération Française de Tennis (FFT) een serieuze poging doen om de honderden proftennissers tijdens het toernooi te beschermen – ook de jeugdspelers en de rolstoeltennissers.

De Franse tennisfederatie heeft een samenwerkingsverband gesloten met het bedrijf Bodyguard in een poging een muur op te werpen tegen de aanvallen op de sociale media. Roland Garros is het eerste sportevenement ter wereld dat een dergelijke gratis service aan sporters biedt. De technologie, die in 2017 is ontwikkeld, is sowieso ingesteld bij de officiële sociale media-accounts van het tennistoernooi en die van de Franse tennisfederatie.

De spelers kiezen zelf of ze er gebruik van willen maken. Willen ze dat, dan kunnen ze een QR-code scannen waardoor artificiële intelligentie in combinatie met de kennis van taalkundigen als een soort filter moeten dienen om ongewenste opmerkingen op Facebook, Instagram, Twitter, YouTube, TikTok en Discord te blokkeren. Het systeem kan woorden die op sociale media worden gepost in minder dan 200 milliseconden analyseren. Het doel is om niets bedreigends door het virtuele vangnet te laten glippen, maar tegelijkertijd moet censuur worden voorkomen. Volgens Caroline Flaissier, directeur van de FFT, is de mentale gezondheid van de spelers van groot belang. „Dat heeft prioriteit voor ons. We accepteren geen enkele vorm van geweld en willen de spelers beschermen zodat ze in topconditie zijn als ze aan het toernooi deelnemen”, stelt Flaissier.

Volgens de officiële regels van de Internationale Tennis Federatie (ITF) dienen proftennissers naar buiten toe te zwijgen over pogingen tot omkoping of het krijgen van doodsbedreigingen. Ze moeten dergelijke zaken melden aan de ITF, die ze dan doorspelen aan de Tennis Integrity Unit. Daarna wordt bekeken of er een onderzoek moet worden geopend. Tot zover de theorie. Want velen in de tenniswereld doen het in de praktijk anders, vertelt de beginnende proftennisser Pontjodikromo: „Je laat het grotendeels langs je heen gaan. In het ergste geval blokkeer je een account. Je kunt je niet de hele dag bezighouden met allerlei anonieme gefrustreerde gokkers. Zolang de sport zelf via de sponsoring van grote gokbedrijven geld binnenkrijgt zal dit blijven voortduren.”