N.B. Het kan zijn dat elementen ontbreken aan deze printversie.
Compensatieregeling Volgens de vakbonden verkeren veel zorgmedewerkers met long covid in „acute financiële nood”, met name omdat ze door hun aanhoudende symptomen niet of veel minder kunnen werken.
Zorgmedewerker aan het werk met een patiënt die herstellende is van corona.
Robin van Lonkhuijsen/ANP
Vakbonden FNV en CNV hebben dinsdag de overheid gedagvaard om meer financiële compensatie af te dwingen voor zorgmedewerkers die door long covid arbeidsongeschikt zijn geraakt. De bonden zijn de afgelopen tweeëneenhalf jaar uitvoerig in gesprek geweest met het kabinet over een compensatieregeling, maar tot een akkoord kwamen ze niet. Ze eisen een eenmalige compensatie van 22.839 euro; het standaardcompensatiebedrag voor beroepsziektes. Als die compensatie niet wordt toegekend, komt er een kort geding.
Volgens de bonden verkeren veel zorgmedewerkers met long covid in „acute financiële nood”, met name omdat ze door hun aanhoudende symptomen niet of veel minder kunnen werken. Dat is in lijn met een de uitkomsten van een onderzoek van NRC van eind vorig jaar, waaruit bleek dat 1 op de 4 mensen met long covid hun baan was verloren, dat bijna de helft thuiszit en de rest veel minder werkt. Hoe deze verhoudingen specifiek liggen onder zorgpersoneel is niet onderzocht. Volgens de bonden zijn zo’n 1000 zorgmedewerkers hun baan verloren door long covid.
Onbeschermd werken
De overheid vergoedt momenteel de zorgkosten voor long covidpatiënten voor een jaar. Volgens de bonden is dat niet genoeg, gezien de schade die zorgmedewerkers hebben geleden omdat ze minder arbeidsgeschikt zijn. Het onderzoek van NRC wees uit dat 70 procent van de long covidpatiënten gebruikmaakt van de tegemoetkoming, van wie dan weer 40 procent zegt niet op tijd beter te zijn. „Doordat ook de kosten voor hun revalidatietraject vaak maar tijdelijk vergoed worden, stoppen ze daarmee en is er nog minder zicht op herstel”, aldus de bonden.
Volgens vicevoorzitter Kitty de Jong van FNV draagt de overheid verantwoordelijkheid omdat zorgpersoneel tijdens de pandemie moest doorwerken, ook wanneer er onvoldoende beschermingsmiddelen waren. De staat had voldoende voorbereid moeten zijn op een crisis zoals covid-19, aldus De Jong.
Koen Schuiling, burgemeester van de gemeente Groningen, stapt naar de rechter omdat hij een opgelegde boete van 250 euro voor „aanstootgevend gedrag” onterecht vindt. Dat heeft hij woensdag in een verklaring laten weten, schrijft Dagblad van het Noorden. Volgens hem is er sprake van „een pijnlijk misverstand”.
Schuiling reed begin dit jaar alleen in zijn auto. Naar eigen zeggen kreeg hij plotseling hevige buikpijn, waarna zijn poging om iets tegen die pijn te doen door een andere weggebruiker zou zijn opgevat als aanstootgevend. „Daar was uiteraard geen sprake van”, zegt Schuiling.
Schuiling, die binnenkort aftreedt als burgemeester van Groningen, zegt dat hij na het incident aan de politie uitlegde wat er was gebeurd. Ook zou hij een medische verklaring hebben gegeven. „Tot mijn verbazing heeft het OM toch een boete opgelegd.”
‘Schennis van eerbaarheid’
Het OM stelt dat Schuiling zich schuldig heeft gemaakt aan „schennis van de eerbaarheid” – blootstelling door een persoon van een deel van het lichaam op een manier die in strijd is met de lokale normen van gepast gedrag. Wat Schuiling precies zou hebben gedaan, is niet duidelijk. Het OM gaat niet in op details in de zaak.
Bij een strafbeschikking als deze legt het OM zelf een straf op. Zo wordt de rechter ontlast. Die moet zich nu alsnog over de zaak buigen, aangezien Schuiling het er niet mee eens is. Het is nog onduidelijk wanneer de rechter dit zal doen.
Schuiling maakte onlangs bekend vervroegd te stoppen als burgemeester. De opvangcrisis in Ter Apel en de afhandeling van de gaswinning in Groningen raakten hem diep en kostten hem dusdanig veel energie dat hij „niet langer de benodigde energie” heeft om nog veel langer aan te blijven. 23 oktober is zijn laatste werkdag, hij is dan precies vijf jaar burgemeester van Groningen geweest.
Lees ook
Na vijf jaar als burgemeester van Groningen is ‘de koek op’
Het Groningse college van Gedeputeerde Staten is woensdagavond gevallen. De ChristenUnie zegt geen vertrouwen in meer te hebben in de coalitie, bestaande uit de PvdA, ChristenUnie, BBB en Groninger Belang. Dit nadat de twee laatstgenoemde partijen tegen de komst van een windmolenpark stemden. Al jaren geleden was afgesproken dat dit park er zou komen.
Het windmolenpark moest worden aangelegd in de Eemshaven-West. Tien jaar geleden werd al afgesproken dat de 24 windturbines er zouden komen. De coalitie in Groningen sprak dit jaar in een hoofdlijnenakkoord af geen nieuwe windparken aan te leggen, maar de bestaande plannen, zoals in de Eemshaven, wel door te laten gaan.
Dat de BBB en een deel van de fractie van Groninger Belang woensdag alsnog tegen het windpark stemden, is voor ChristenUnie genoeg reden om de stekker uit de coalitie te trekken. Afspraken over ‘het belang van een betrouwbare overheid’, zoals afgesproken in het hoofdlijnenakkoord, zijn niet verenigbaar met de verdeelde stemming, zo stelt fractievoorzitter van de ChristenUnie Fredric Geijtenbeek.
‘Vertrouwen geschonden’
“Vandaag is het vertrouwen geschonden. Wij denken totaal anders over wat een betrouwbare overheid is”, zegt Geijtenbeek volgens RTV Noord. “Sommige coalitiegenoten hebben moedwillig chaos boven betrouwbaarheid verkozen en moedwillig andere spelregels gehanteerd. De mogelijke gevolgen voor de provincie zijn voor lief genomen. Dat staat voor ons haaks op betrouwbaar bestuur.”
Vlak voor de stemming werden BBB en Groninger Belang nog opgeroepen zich aan de afspraken uit het hoofdlijnenakkoord te maken. Na de stemming, toen beide partijen de komst van het windpark toch hadden afgewezen, vroeg ChristenUnie een schorsing aan, waarna werd besloten dat de coalitie geen toekomst meer heeft.
Een ijskoude, witte wolk glipt naar buiten als eigenaar Peter van Heezik de kleine grijze deur opent van de gigantische vriesloods op het Utrechtse industrieterrein Lage Weide. In deze opslag (150.000 vierkante meter, 25 meter hoog) vriest het zo’n 18 graden. De donkere loods is voorzien van torenhoge stellingen met pallets vol diepvriesvoedsel. Witte ijspegels hangen boven een vierkante poort waar de Ristorante-pizza’s, Iglo-spinazie en zakken ijsblokken dagelijks doorheen reizen naar hun bestemming: de supermarktschappen.
Sinds woensdag fungeert deze vriesloods ook als een soort grote batterij. Vijf bedrijven in Lage Weide, waaronder Van Heezik Vrieslogistiek en online supermarkt Picnic, stemmen sinds woensdag hun energieverbruik op elkaar af omwille van het overvolle stroomnet. Dit is de eerste zogenoemde energy hub in de provincie Utrecht.
In hun groepscontract spreken de bedrijven af dat wanneer het ene bedrijf een paar uur veel energie nodig heeft, de andere bedrijven even wat minder gebruiken. Dus wanneer Picnic veel kleine, witte, elektrische bezorgbusjes tegelijk wil opladen, vraagt het aan buurman Van Heezik of hij zijn vriescel even wat minder kan koelen. Vriesloodsen kunnen wel tegen wat temperatuurvariatie, zolang de temperatuur maar niet te veel van een gemiddelde afwijkt. En als de andere bedrijven weinig energie nodig hebben, kan Van Heezik de loodsen even flink koelen. Op een later moment hoeft hij dan minder energie te gebruiken en geeft hij de andere bedrijven meer capaciteit. Een beetje zoals een batterij dus. De lokaal opgewekte zonnestroom op de daken van de bedrijven proberen ze zo veel mogelijk gezamenlijk te gebruiken om het net niet te veel te belasten.
Minder grote pieken
Nederland moet om de klimaatdoelen te halen overstappen op groene elektriciteit. Alleen is er nu nog niet genoeg infrastructuur om al die extra elektriciteit te vervoeren van bron naar gebruiker. Op piekmomenten ontstaat file op het stroomnet: netcongestie. Utrecht is een van de provincies waar netcongestie het ergst is. Door energieverbruik op elkaar af te stemmen smeren gebruikers de totale vraag naar stroom uit over de dag. Zo zorgen ze voor minder grote pieken, en dus voor minder overbelasting van het stroomnet.
Lees ook
Tennet verzint een list om toch meer klanten aan te sluiten op het overvolle stroomnet
Netbeheerder Stedin is daar blij mee, maar ook de vijf bedrijven zelf profiteren. Zo mogen de bedrijven nu meer zonnepanelen en laadpalen plaatsen, wat eerder niet kon omdat daar geen ruimte voor was op het stroomnet. De bedrijven beloven aan Stedin dat ze die extra laadpalen alleen inzetten op momenten waarop de andere bedrijven daarvoor kunnen compenseren door minder stroom te gebruiken.
Een volgende stap volgens Stedin is een flexibele vergoeding, als de bedrijven hun verbruik verlagen op verzoek van een netbeheerder. Dan zouden zij bijvoorbeeld gezamenlijk minder stroom afnemen op een dag dat het niet zo hard waait. In een contract van een energiehub in het Zeeuwse Tholen, de eerste hub in Nederland, staat dat al.
Bijna drie jaar
De vijf bedrijven in Utrecht deden er bijna drie jaar over om een groepscontract op te stellen. Vergaderingen met juristen, financiers en adviseurs, teleurstelling wanneer een plan tóch niet bleek te werken. Het is niet makkelijk, als derde energiehub in Nederland, om te weten welke afspraken nodig zijn en wat wettelijk mag.
Supergoed dat we niet afwachten tot netbeheerders het net hebben verzwaard
Uiteindelijk komt het vooral erop neer dat de bedrijven en Stedin elkaar vertrouwen. Dat Stedin straks niet gelijk gaat handhaven als het collectief meer gebruikt dan afgesproken met Stedin. En dat de bedrijven onderling tot eerlijke afspraken kunnen komen. Wat als ze collectief toch boven het afgesproken maximum komen, wie is dan verantwoordelijk? De komende jaren zullen uitwijzen of de afspraken duidelijkheid geven voor iedere situatie.
„Supergoed dat we niet afwachten tot netbeheerders het net hebben verzwaard”, zegt Robert Harmsen, onderzoeker energiebeleid aan de Universiteit Utrecht. Zijn zorg is of de gemaakte afspraken robuust zijn op de lange termijn. „Als er iets groots verandert binnen een van de vijf bedrijven, zijn de gemaakte afspraken dan nog voldoende? En wat als een zesde bedrijf erbij wil? Of de contracten flexibel genoeg zijn, moet nog blijken.”
Lees ook
De energietransitie vereist creatief nadenken over energiegebruik
:format(webp)/s3/static.nrc.nl/wp-content/uploads/2023/01/web-1701binlongcovid.jpg)
:format(webp)/s3/static.nrc.nl/bvhw/files/2022/12/data95042279-f2227d.jpg)
