Vaals verbluft over huizenschenking van ‘Appelen-Marie’ aan haar huurders

In twee dagen is de stemming in het glooiende, groene ZuidLimburgse plaatsje Vaals omgeslagen van verwondering en vreugde naar irritatie. Van vreugde over een prachtig geschenk, naar irritatie omdat iedereen daar alles over wil weten.

Nog maar een paar dagen geleden werd bekend dat huisbaas Anneliese Houppermans was gestorven en haar tien tot twintig huizen in Vaals, Lemiers en Vijlen heeft nagelaten aan haar huurders. Een bijzondere erfenis omdat de meeste huurders geen andere band met haar hadden dan die van huurder-verhuurder.

Aan de eerste verslaggever wilde een enkele huurder nog wel vertellen over de verrassing en de vreugde. Want ja, het kwam voor iedereen onverwacht. En, voilà, ook nog wel een keer tegen de volgende journalist. Daarna was het welletjes. En toch bleven journalisten aanbellen. Niet alleen uit Nederland, ook uit Duitsland en België. Met fototoestellen en draaiende camera’s. Toen gingen in Vaals de luiken dicht.

Letterlijk. Want in deze streek zijn veel huizen voorzien van stalen rolluiken voor de ramen.

De journalisten bleven aanbellen. Toen gingen de luiken dicht

Een kar met groenten en fruit

De meeste huizen van Anneliese Houppermans staan in Vaals. De Maastrichterlaan doorkruist het plaatsje met tienduizend inwoners. Het huizenrijtje naast frituur Delnoye was in z’n geheel van Houppermans. De witte luiken op de benedenverdieping zijn dicht, maar bij de frituur is het druk. Buurtbewoners, racefietsers, een enkele toerist. De eigenaar van de frituur haalt zijn schouders op. Wat hij ervan vindt? „Ik heb toch niets geërfd?”

Een paar honderd meter verderop, in een zijstraat, vertelt Piet Ortmans (81) dat hij Anneliese Houppermans al kende toen hij een jong kind was. Hij houdt zijn vlakke hand op een meter van de grond. Ze woonden vlak bij elkaar, in Lemiers, een dorp verderop. Haar vader ging met een kar fruit en groente langs de deuren en zij ging met hem mee. Toen haar vader overleed, ging zij alleen met de kar rond. Later werd die kar een busje. Het contact was vriendelijk, zegt Ortmans. Vrolijk was ze, maar wel wat apart. „Appelen-Marie” noemden ze haar. Altijd droeg ze een oude broek en slobbertrui. Ze bleef alleen, kreeg geen kinderen. Dat ze geld had, kon je niet aan haar zien. Maar iedereen wist dat, zegt Ortmans. Tot kort voor haar dood begin februari, ze was 87, reed ze rond in een witte bestelbus. Ortmans: „Als die aan kwam rijden, leek het net alsof er niemand in de bus zat. Ze was heel klein en kwam nauwelijks boven het stuur uit. Ze zag eruit als een oud heksje.”

Ortmans woont tegenover een van de huizen die van Anneliese Houppermans waren. Farhang Monem (60) doet uit beleefdheid open, zijn grijze haar in een staartje in zijn nek. Hij was sprakeloos toen hij het hoorde, zegt hij. Hij huurt het huis al vijf jaar en wil er blijven wonen. Hij vond Houppermans een vriendelijke vrouw maar kende haar niet heel goed. Hij en de huurder op de benedenverdieping hoorden pas recentelijk van haar dood. En dan is het wel weer welletjes met de journalist, voorzichtig sluit hij de deur.

Erfbelasting

Terug naar de Maastrichterlaan. Aan de overkant, in een rustige straat, ligt het kleine twee-onder-een-kaphuis van een van de gelukkige huurders van Houppermans. Eerder vertelde de 33-jarige man tegen De Telegraaf hoe verrast hij was door de brief van Houppermans’ notaris. Hij zal 75.000 euro erfbelasting moeten betalen, maar dan is de woning van ruim tweeënhalve ton van hem.

Ook andere huurders zullen erfbelasting moeten betalen over de geschonken huizen. Kinderen en partners betalen een laag tarief, overige familieleden, vrienden of anderen betalen 30 procent over de eerste 152.368 euro en 40 procent over de rest.

De tocht langs de huizen van Houppermans in Vaals en het naburige Lemiers leert dat het vooral om kleine eengezinswoningen gaat, en wat grotere huizen verdeeld in verschillende appartementen. Het ene huis is beter onderhouden dan het andere. Geen luxe. Wel een mooi cadeau. „Een prachtig cadeau”, zegt een van de huurders door een kier van de deur. „Maar moet ik dat aan iedereen vertellen?”

Alleen de deur van het huis van Hans Hendriks (69) staat wagenwijd open. Hij woont net buiten Vaals. De radio klinkt tot op de straat. Hendriks verschijnt in de deuropening. Zongebruind, hawaïbloes en lichtblauwe hoed. Even later serveert hij een bekertje roomijs en koffie in een mok met Arnold Schwarzenegger erop. Vroeger toen hij jong was, was hij zelf ook zo’n spierbundel. Wacht maar, dan zal hij straks wat foto’s laten zien. Jong, knap en sterk was hij toen.

Hij heeft gehoord van de goedgevigheid van zijn huisbaas, mevrouw Houppermans, jazeker! Alsof je in dit tienduizend zielen tellende plaatsje zoiets zou kunnen missen. Alleen, hijzelf heeft geen notarisbrief gehad. En heel eerlijk gezegd, hij zit er ook niet op te wachten.

Zijn huis kiert, onderhoud is hard nodig, maar hij is er zeer tevreden mee. Hij heeft een fijne buurman, een kunstenaar die graffitispuiter is. Ze helpen elkaar als het nodig is. Ook hij heeft al heel wat journalisten aan de deur gehad. Daar net nog, riep zo’n juffrouw: „U bent een gelukkig man!” „Nou, mevrouw”, had hij geantwoord, „Geluk zit ’m niet in geld. En ook niet in huizen. Geluk zit in je hart.”