Nederlandse universiteiten zijn bereid zelf stappen te zetten om het aantal internationale studenten omlaag te krijgen. Dan moet minister van Onderwijs Eppo Bruins (NSC) de omstreden maatregel intrekken waarmee Den Haag bepaalt welke opleidingen in het Engels worden gegeven. Dat heeft koepelorganisatie Universiteiten van Nederland (UNL) dinsdag bekendgemaakt.
De universiteiten stellen onder meer voor de Engelstalige trajecten van de meeste opleidingen psychologie te schrappen, net als sommige opleidingen die helemaal in het Engels worden gegeven. Ook komt wat de universiteiten betreft een maximum aantal toelatingen voor Engelstalige opleidingen per jaar. En ze beloven zich „terughoudend” op te stellen in de werving van buitenlandse studenten.
Deze maatregelen zullen de totale daling van internationale studenten in Nederland vergeleken met ‘piekjaar’ 2022-2023 terugbrengen met 2.000 studenten, 11 procent.
Lees ook
Onderwijsminister Bruins strenger op Engels in het hoger onderwijs: ‘Nederlands moet weer de norm worden’
Toets
In ruil eisen de universiteiten dat de veel bekritiseerde Toets anderstalig onderwijs (TOA) geschrapt wordt voor bestaande opleidingen. Die omvat een set criteria waarmee de minister bepaalt welke opleidingen nog in het Engels gegeven mogen worden.
Zoals de toets er nu ligt, kunnen opleidingen alleen nog Nederlands blijven als ze bijvoorbeeld gegeven worden in een krimpregio, of voor sectoren met arbeidstekorten. Concreet: kunstmatige intelligentie wél, filosofie niet.
Terwijl andere landen maatregelen nemen om internationaal talent aan te trekken, keren wij de strijd om talent de rug toe
Deze toets is te „ongericht en inflexibel”, aldus Caspar van den Berg, voorzitter van UNL. UNL noemt de criteria te vaag, met als gevolg dat een te groot aantal opleidingen dreigt te verdwijnen. Dit zorgt voor onnodige „administratieve last”, aldus Van den Berg.
Bovendien is het volgens de voorzitter „naïef” om „in de huidige geopolitieke context” zo rigoureus in te grijpen. „Terwijl andere landen maatregelen nemen om internationaal talent aan te trekken, keren wij de strijd om talent de rug toe. De internationale reputatie van Nederland staat op het spel.”
Wens
De mindering van internationale studenten is een langgekoesterde wens van opeenvolgende kabinetten, die willen dat Nederlands weer de norm wordt in het hoger onderwijs. De Wet internationalisering in balans, waar ook de TOA onder valt, moet dit regelen. Het wetsvoorstel ligt bij de Tweede Kamer.
De universiteiten zijn in principe voor internationalisering, benadrukt Van den Berg. Hij wijst erop dat internationale studenten meerwaarde hebben voor de Nederlandse economie en innovatie. Wel erkent Van den Berg dat er „knelpunten” bestaan: bij sommige opleidingen dreigt de toegankelijkheid voor Nederlandse studenten af te nemen. Ook maken internationale studenten het moeilijker voor Nederlandse om een kamer te vinden.
Met het schrappen van de Engelstalige takken van de opleidingen psychologie wil UNL ruimte maken voor méér internationale studenten in ‘tekortsectoren’, zoals AI en het onderwijs. Daarvan heeft de overheid bepaald dat die juist meer studenten behoeven.
Of minister Bruins akkoord gaat met het voorstel, moet komende week blijken. De onderwijscommissie van de Tweede Kamer debatteert woensdag over het onderwerp.
Lees ook
Weren van buitenlandse studenten stap dichterbij
