Twee van de drie buitenlandse studenten blijven niet in Nederland

Posted on July 11, 2024 by admin

Feiten en cijfers

Het aantal buitenlandse studenten in Nederland is deze eeuw flink toegenomen. Studeerden er rond de eeuwwisseling nog zo’n vijfduizend mensen aan een Nederlandse universiteit of hogeschool, tegenwoordig is hun aantal verachtvoudigd. Dit is het gevolg van bewust beleid: buitenlandse studenten, zo was de gedachte, zouden bijdragen aan de Nederlandse kenniseconomie.

Voor de toelating van studenten of onderzoekers staat altijd een onderwijs- of onderzoeksinstelling garant.

Buitenlandse student is lucratief

Voor universiteiten is het aantrekken van buitenlandse studenten een bron van inkomsten. Zo betalen studenten van buiten de Europese Economische Ruimte (Europese Unie plus Noorwegen, IJsland en Liechtenstein) een veel hoger bedrag aan collegegeld dan hun studiegenoten van binnen die EER. Zij betalen gemiddeld ruim 8.000 euro per jaar voor een bachelor en rond de 15.000 euro voor een master, tegen 2.500 euro voor studenten uit Nederland en de rest van de EER. De kosten van de studies van de Europese studenten worden door de rijksoverheid aangevuld.

Studenten van buiten de EER zijn lucratief: per student houden universiteiten meer aan hen over. Vooral aan buitenlandse masterstudenten verdienen universiteiten relatief veel. Bovendien vallen zij minder vaak uit dan Nederlandse masterstudenten en halen ze vaker een diploma.

Om meer buitenlandse studenten aan te trekken, zijn universiteiten meer vakken in het Engels gaan aanbieden.

Na hun studie kunnen ze blijven

Pas afgestudeerden zonder EU-paspoort kunnen een vergunning krijgen om nog maximaal een jaar in Nederland te verblijven en te werken. Als ze een baan vinden die aan bepaalde inkomenseisen voldoet, mogen ze langer blijven. Ongeveer een derde van de buitenlandse studenten blijft uiteindelijk in Nederland. Vanwege hun hoge inkomens dragen zij bovengemiddeld bij aan de overheidsfinanciën.

Klachten over werkdruk

De groei van het aantal buitenlandse studenten loopt tegen grenzen aan. Zo klagen docenten over de werkdruk die de groei van het aantal studenten met zich meebrengt. Ze maken zich zorgen over de kwaliteit van het onderwijs als ze te veel studenten moeten begeleiden.

Sommige universiteiten kiezen er daarom voor om niet verder te willen groeien. Ze willen het aantal buitenlandse studenten bijvoorbeeld inperken door geen open dagen meer te organiseren. Ook stellen ze voor sommige studies een numerus fixus in.

Andere universiteiten blijven inzetten op groei, bijvoorbeeld om de daling van het aantal Nederlandse studenten het hoofd te bieden. Of om het marktaandeel ten opzichte van andere universiteiten te laten stijgen: een groter marktaandeel betekent dat ze meer geld per student krijgen.

Kritiek op verengelsing

Ook de verengelsing leidt tot kritiek. Het zou ertoe leiden dat studenten het Nederlands minder goed gaan beheersen. Universiteiten vrezen op hun beurt dat ze buitenlandse studenten mislopen wanneer er weer vakken in het Nederlands gegeven zouden worden.

Problemen met huisvesting

Buitenlandse studenten krijgen vaak voorrang bij de toewijzing van een kamer. De stijgende studentenaantallen vergroten de druk op de toch al krappe woningmarkt. In Groningen werd er zelfs een tentenkamp opgericht voor studenten die nog geen kamer konden vinden.

Politiek en beleid

Het nieuwe kabinet heeft in het Hoofdlijnenakkoord duidelijk gemaakt dat het de studiemigratie selectiever wil maken, door meer opleidingen in het Nederlands aan te bieden, een numerus fixus voor buitenlandse studenten in te stellen, het verkrijgen van een basisbeurs te bemoeilijken en het collegegeld voor niet-EU-studenten te verhogen.

Beperking heeft ook keerzijde

Keerzijde van de beperking van het aantal studiemigranten is dat zij in veel gevallen ook zeer gewilde arbeidskrachten worden in sectoren die om kennismigranten strijden, bijvoorbeeld de IT. Het is makkelijker om mensen aan te trekken die toch al als student in Nederland waren.

Ook het kabinet erkent dit gevaar. Daarom worden opleidingen voor tekortberoepen uitgezonderd van de beperkingen. Dat zou bijvoorbeeld kunnen betekenen dat er voor sectoren als zorg en technologie nog wél wordt ingezet op het binnenhalen van buitenlandse studenten.

De mens achter migratie

‘Mijn ouders hebben mijn studie helpen betalen’

Léa Joëlle Shamaa is kind van Libanese ouders, maar werd geboren in de Verenigde Staten, omdat haar ouders dat tactisch vonden. Zodra ze haar paspoort kreeg, vertrokken ze naar Abu Dhabi, waar haar ouders werkten als arbeidsmigranten. Ze hielpen Léa haar studie te betalen. Na de middelbare school verhuisde ze naar Nederland om te studeren.

Door de populariteit van streamingdiensten zijn burgers minder goed op de hoogte van het nieuws, waarschuwt het Commissariaat voor de Media

admin
November 25, 2024
0

Omdat Nederlanders steeds minder naar traditionele ‘lineaire’ televisie kijken en steeds vaker naar streamingdiensten, dreigen ze minder geïnformeerd te raken over wat er in de wereld gebeurt. Dat stelt het Commissariaat voor de Media in de Mediamonitor 2024, een jaarlijks rapport over trends in mediagebruik dat deze maandag is gepubliceerd.

„Internationale sociale media en streamingdiensten bepalen steeds meer hoe we informatie consumeren, terwijl het huidige Nederlandse aanbod onder druk staat”, stelt de voorzitter van de toezichthouder, Amma Asante, in het rapport. „Hoe zorgen we ervoor dat betrouwbare en relevante informatie zichtbaar en toegankelijk blijft?”

In een begeleidend persbericht noemt het Commissariaat deze ontwikkeling „zorgelijk omdat Nederlandse televisiezenders niet alleen burgers informeren, maar ook een verbindende rol spelen in de samenleving. Streamingdiensten kunnen deze functies niet overnemen, omdat zij geen nieuws en actualiteiten aanbieden, en slechts een beperkt Nederlands aanbod hebben.’’ Streamingdiensten bieden vooral films en series aan.

Sociale media zouden een grotere rol kunnen spelen bij het informeren van burgers, „maar alleen als betrouwbare journalistiek beter zichtbaar en vindbaar wordt. Dit vraagt om gerichte actie van zowel wetgevers als mediabedrijven.’’

Nog geen twee uur

In 2013 keken Nederlanders gemiddeld nog bijna drie uur per dag naar lineaire televisie (programma’s die bekeken worden op het moment waarop ze worden uitgezonden). Tien jaar later is dat nog geen twee uur, stelt het rapport.

Tussen 2013 en 2023 is het aantal mensen dat op een willekeurige dag via televisiezenders met nieuws en actualiteiten in aanraking komt fors gedaald. Bereikten nieuws en actualiteiten in 2013 dagelijks op die manier nog 26 procent van de jongeren van 13 tot 19 jaar, tien jaar later was dat nog maar 9 procent. Het aandeel van de 20- tot 34-jarigen waarvoor dit geldt, daalde in dezelfde periode van 42 naar 19 procent.

Tegelijk is het gebruik van sociale media sterk gegroeid. Maar: „Op sociale media is maar een klein deel van de content die je ziet afkomstig van Nederlandse journalisten en ook op de grote videostreamingsdiensten domineert Amerikaans aanbod – met uitzondering van Videoland.’’

Eerder dit najaar waarschuwde het Commissariaat al dat jongeren door het sterk gegroeide gebruik van sociale media „de waardevolle en kwalitatieve informatie die nieuwsmerken te bieden hebben niet meer tegenkomen of gebruiken, terwijl ongecheckte, ongeredigeerde berichten wel vrijelijk de ronde kunnen doen op sociale media”.

Televisiepakket

Al enkele jaren daalt het aantal mensen dat een abonnement heeft op een zogeheten ‘televisiepakket’ (een samengesteld aanbod van televisie- en radiozenders dat wordt geleverd door distributeurs als Ziggo, KPN en Delta). Daarnaast, of in plaats daarvan, zijn mensen abonnementen op streamingdiensten gaan afsluiten.

Weliswaar zijn er nog altijd meer gebruikers van een televisiepakket dan van streamingdiensten, maar er vindt een duidelijke verschuiving plaats. In de „leeftijdsgroep rond de dertig jaar die verhuist of het ouderlijk huis verlaat” nemen mensen vaker dan in andere leeftijdsgroepen géén abonnement meer op een televisiepakket, maar wél op een betaalde streamingdienst.

Inmiddels gebruikt ruim 70 procent van de ruim tweeduizend mensen die zijn ondervraagd voor de peiling van de Mediamonitor een betaalde streamingdienst – via een eigen abonnement dan wel met de inloggegevens van iemand anders. In de groep 20 tot 34 jaar gebruikt bijna tweederde zelfs meer dan twee streamingdiensten.

De populairste streamingdienst in Nederland is Netflix, waarvan bijna twee derde van de ondervraagden gebruik maakt. Op de tweede plaats staat Videoland, waar meer dan een kwart van de Nederlanders gebruik van maakt.

Videoland is onderdeel van RTL Nederland, waarop mediabedrijf DPG (in Nederland eigenaar van onder meer het AD, de Volkskrant en Qmusic) in december vorig jaar een bod uitbracht van 1,1 miljard euro. Die overname wacht nog op goedkeuring van de Autoriteit Consument en Markt, die zich over de mogelijke gevolgen voor de pluriformiteit van het nieuwsaanbod laat adviseren voor het Commissariaat voor de Media.

Poetins stille strijd om de macht over een cruciale oliepijplijn

admin
November 25, 2024
0

In de steppe van Kazachstan en Rusland ligt een 1500 kilometer lange oliepijplijn waar dagelijks tientallen miljoenen liters olie doorheen stromen. De Russische president Vladimir Poetin is verwikkeld in een stille strijd met westerse aandeelhouders om de macht over deze strategische pijplijn. Verslaggever Carola Houtekamer onderzocht met Karlijn Kuijpers het optreden van de Russen en legt uit dat olie de levensader is van Poetins oorlog in Oekraïne.

Heb je vragen, suggesties of ideeën over onze journalistiek? Mail dan naar onze ombudsman via [email protected].

Gast:: Carola Houtekamer
Presentatie:: Egbert Kalse
Redactie:: Ignace Schoot
Montage:: Michiel van Poelgeest
Coördinatie:: Henk Ruigrok van der Werven
Afbeelding:: XF&M

Column | Weg met de bedilzucht in het hoger onderwijs

admin
November 25, 2024
0

Kijk door je oogharen en je ziet een klein land kleiner worden. De succesvolle sectoren uit het verleden worden in snel tempo verwijderd of uitgekleed: maakindustrie, doorvoer en handel, de landbouw – alles moet minder. Gooi die koeien, hoogovens en distributiecentra eruit en het zal goed komen. Misschien. Maar er bestaat geen welvaart, noch beschermde natuur, zonder economie.

Wat wordt dan het nieuwe Nederlandse verdienmodel? Hightech-industrie en -diensten, zo orakelen velen. Opnieuw: misschien. Het is zeker dat er geen toekomst is zonder goedgeschoolde, creatieve mensen. Goed om dit bij de behandeling van de begroting (lees: bezuinigingen) op Onderwijs, Cultuur en Wetenschap in de Kamer in het achterhoofd te houden. De bewindslieden zwaaien namelijk al met de kaasschaven want ‘helaas, keuzes zijn nodig’. Tegen de bezuinigingen protesteren staf en studenten. Uiteraard. Maar ook bij hen, net als bij politici, ontbreekt een langetermijnvisie. Roepen dat er geld bij moet is even kortzichtig als zeggen dat het minder kan.

Ondertussen barst het Nederlandse hoger onderwijs wel uit zijn voegen. Delen zijn verworden tot een beroepsopleiding met vage vaardigheden. Groepswerkstukken of het afschaffen van cijfers (behalve zelfbeoordelingen) werken alleen in een strikt leerkader. Studenten met weinig focus en minder vaardigheden om zelfstandig te leren, de goede niet te na gesproken, zijn kwetsbaar in hun keuzes, wisselen vaak en geven op. Persoonlijke groei wordt verward met leren (vandaar dat actievoeren vaak een aantrekkelijk onderdeel vormt van het studentenleven). Het gebrek aan verdieping is het gevolg van overbelaste en onderbetaalde docenten en steeds algemenere vakken. Niet toevallig is de deeltijdhoogleraar in opmars.

Het onderliggende probleem is tweevoudig. Universiteiten worden gefinancierd op basis van het aantal studenten, en niet het belang van vakgebieden. Anders gezegd, de vraag vanuit de studenten drijft het systeem, niet die van de maatschappij. Dat leidt tot te veel studenten in sommige studies en te weinig studenten in de talen, exacte en ingenieursrichtingen. Daarnaast is de administratieve druk geëxplodeerd, zowel binnen de universiteiten als vanuit het ministerie. Verwacht niet van universiteitsbestuurders en raden van toezicht dat zij iets kunnen doen om de situatie te veranderen. Ze zitten collectief gevangen in een verdeel- en heersbewind waarin de overheid als kruidenier de centjes verdeelt, regeltjes maakt en controleert.

Een heel onderwijsstelsel veranderen kan natuurlijk niet in één keer. Maar er moet dringend ruimte komen voor minder bedilzucht en nieuwe benaderingen. Binnen universiteiten, die je niet allemaal over één kam kunt scheren, en daarbuiten. Selectie aan de poort, verregaande differentiatie en concentratie voor voldoende kritische massa. Het huidige stelsel oplappen moet begeleid worden door experimenten met volledig nieuwe instellingen met een beperkt aantal opleidingen en hoge private financiering (inclusief beurzen voor geselecteerde studenten).

Lees het bovenstaande niet als een pleidooi voor meer bèta’s. Deze regering heeft minder internationale ambities, maar Nederland zal altijd een open economie blijven met grote culturele invloeden van buitenaf. Het zal al zijn diplomatieke en soft power in moeten zetten om zijn economie en veiligheid te waarborgen binnen een mogelijk zwakkere EU. In een multipolaire wereld, meer gedomineerd door China en het mondiale zuiden dan door de VS, zijn academische reflectie en dus geesteswetenschappen en kunsten noodzakelijk om bruggen te bouwen.

Toekomstig hoger onderwijs vraagt om een plan dat beschermt tegen kwaliteitsverlies en irrelevantie, de weg wijzend naar een dynamisch leersysteem voor een economie die grote veranderingen zal kennen en waarin kunstmatige intelligentie en sociale media domineren. Daarvoor is niet alleen een visie op een toekomstig verdienmodel leidend, maar een visie op een evenwichtige open samenleving.

Louise O. Fresco is wetenschapper, bestuurder en schrijver (louiseofresco.com).