Alles kun je automatiseren – ook ontspanning. Dus als Emile Nijssen, de 32-jarige bedenker van smarthomesysteem Homey, thuis in zijn sauna stapt, heeft hij aan één druk op de knop genoeg om zijn Spotify-afspeellijst met wellness-muziek te starten en beginnen meteen ook de lampen in de sauna rood of warm wit te kleuren. „Of aurora, van groen naar blauw, voor de noorderlicht-vibe. Lekker koel.”
Ooit moest je een expert zijn om gadgets zo met elkaar te laten samenwerken. Maar Nijssen ontwikkelde samen met zijn studiegenoot Stefan Witkamp (31) Homey, een systeem dat apparaten van allerlei merken kan koppelen en bedienen, van elektrisch gordijn tot robotstofzuiger. „Niet alleen voor nerds als wij – ook voor normale mensen.”
Afgelopen maand, precies tien jaar nadat ze begonnen met Homey, verkochten Nijssen en Witkamp hun bedrijf aan de Zuid-Koreaanse elektronicagigant LG (jaaromzet 60 miljard dollar). De reden: LG is een „neutrale partner” die Homey helpt om wereldwijd op te boksen tegen techreuzen als Apple, Google en Amazon.
De LG-koelkasten, airco’s en tv-toestellen draaien straks op Nederlandse technologie en Twente is twee miljonairs rijker. De overnamesom voor Athom Holding, zoals het bedrijf achter Homey officieel heet, ligt naar verluidt rond de 55 miljoen euro.
In Scandinavië bleek men meer interesse te hebben in een smarthome-hub. Het is er koud en langer donker, dus mensen brengen meer tijd binnen door
Geen commentaar, zeggen de oprichters. Toch wisten de zakenbanken hen meteen te vinden. „We zijn al door dertig vermogensbeheerders gebeld. Ze stalken ons en sturen ongevraagd taarten en flessen wijn op, zelfs naar mijn huisadres”, zegt Nijssen. De wijn heeft hij opgedronken, maar het werk gaat voorlopig gewoon door.
Uitvinder worden
Homeys hart klopt in het centrum van Enschede, de Grote Markt. Boven een stadscafé, naast de grillroom zit een kantoor waar 35 mensen werken. Hun bureaus staan vol prototypes en testapparatuur, de gadgets waarmee de Homey moet kunnen samenwerken.
Nijssen en Witkamp kennen elkaar van de technische universiteit Twente, waar ze beiden Creative Technology studeerden. Nijssen: „Ik deed eerst Industrieel Ontwerpen, maar daarvoor moest ik ook wiskunde leren. Daar had ik geen zin in. Ik wilde uitvinder worden.”
Op zijn studentenkamer schroefde Nijssen de eerste bedenksels in elkaar die de basis zouden vormen voor Homey: één centrale afstandsbediening voor alle verbonden apparaten in huis. Rond 2014 stond de smarthome-markt nog in de kinderschoenen, met losse apps, rammelende software en weigerachtige spraakassistenten. „We zagen dat de technologie die werd aangeboden een stuk beter kon.”
Opeens stond er twee ton op onze rekening. Toen begon het echte werk: daadwerkelijk duizend van die dingen maken
Het eerste Homey-ontwerp was een witte bol met een gekleurde ring in het midden, gevuld met acht verschillende draadloze antennes en een kleine computer om de boel aan te sturen. Om de interesse te polsen startten ze een crowdfundingcampagne op Kickstarter. Stefan Witkamp: „Opeens stond er twee ton op onze bankrekening. Toen begon het echte werk: we moesten daadwerkelijk duizend van die dingen gaan maken.”
Qua constructie bleek de bol knap onhandig: de ronde onderkant zorgde voor gedoe met het vastlijmen van de antennes en de elektronica. De nieuwe Homey-versie kreeg daarom de vorm van een platte schijf – veel praktischer om onderdelen op vast te schroeven.
Hardware is hard, luidt het cliché in de elektronica-industrie. Zeker als je er ook nog je eigen besturingssysteem bij ontwikkelt. „We maken hier geen kaasschaaf. Homey moeten beide dingen goed doen: én het apparaat moet werken, én de software.”
De belofte van Homey is dat het apparaat – ook verkrijgbaar als clouddienst – orde schept in de chaos aan smarthome-standaarden. Fabrikanten gebruiken meerdere technieken, zoals WiFi, Bluetooth en de wat meer exotische namen als Thread, Matter, Zigbee of Z-Wave. Homey lust alle draadloze smaken en laat gebruikers eigen ‘flows’ aanmaken. Dat zijn opdrachten via als-dan-regels. Bijvoorbeeld: als iemand aanbelt, dan beginnen de lampen op de werkkamer te knipperen. Een kind kan de was doen. Of, in smarthome-termen: een kind kan de wasmachine automatisch laten starten zodra de stroom goedkoop is.
Nadat zes particuliere investeerders samen een miljoen euro in Athom staken, wisten Nijssen en Witkamp hun bedrijf winstgevend te krijgen. De aanloop was lastig, vertelt Witkamp: „We moesten erg zuinig zijn. In de begintijd leenden we testapparatuur bij vrienden, omdat we geen geld hadden om zelf bijvoorbeeld een Sonos-speaker te kopen. Ook nu nog bellen we altijd eerst de fabrikant of-ie een gratis exemplaar wil sturen.”
De animo voor Homey in de Duitse en Belgische winkels viel aanvankelijk tegen. Nijssen: „In Scandinavië bleek men juist veel meer interesse te hebben in een smarthome-hub. Het is er koud en langer donker, dus mensen brengen meer tijd binnen door.”
Duitsland is sowieso een lastige markt voor elektronica, stelt Nijssen. „Duitsers bouwen voor Duitsers; fabrikanten houden er hun eigen ideeën op na over smarthome-techniek, werken vaak niet met internationale standaarden en zijn dus moeilijk te verbinden met andere apparaten.”
De totale smarthome-markt groeit echter door: niet alleen slimme speakers en lampen, maar vooral camera’s, sensoren en manieren om in je woning efficiënter om te gaan met elektriciteit.
Amerikaanse winkelschappen
Hun onderlinge taakverdeling is duidelijk: Emile Nijssen concentreert zich op de product-ontwikkeling, Stefan Witkamp stort zich op de commercie. Hij wist een voet tussen de deur te krijgen in de Amerikaanse markt: door inkopers van ketens als BestBuy en Home Depot te „stalken” via LinkedIn.
Het komt niet vaak voor dat Nederlandse gadgets het schoppen tot Amerikaanse winkelschappen, en dat maakt het Twentse succes een opvallende verschijning in het techlandschap. Ooit was Philips een grote naam in consumentenelektronica, maar dat bedrijf concentreerde zich op medische apparatuur. Ook TomTom was een bekend Nederlands consumentenmerk, maar door concurrentie van Google Maps zijn de navigatiekastjes nog slechts een fractie van de totale omzet.
Om echt een vuist te maken op de internationale markt en op te boksen tegen giganten als Apple, Google en Amazon met hun duizenden ontwikkelaars, had ook Homey hulp nodig. Witkamp: „We waren niet actief op zoek naar een overnamekandidaat. Maar we wisten wel: wij zijn ook maar gestart vanuit de universiteitsbanken en hebben geen groot internationaal netwerk. Met een strategische partner kun je veel meer impact maken.”
Die partner meldde zich uit eigen beweging, in september vorig jaar. Een delegatie van de Zuid-Koreaanse elektronicagigant LG kwam langs in Enschede en bood aan een meerderheidsaandeel te nemen in Homey. LG heeft weliswaar zijn eigen smarthome-software, maar daar lopen consumenten niet echt warm voor. Om met aartsconcurrent Samsung te concurreren was Twents vernuft nodig.
De deal: LG stopt de Homey-technologie in zijn eigen apparaten. Het Enschedese team kan ondertussen zelfstandig verder werken aan de huidige Homey-producten. Het is de bedoeling dat alle 35 werknemers, inclusief beide oprichters, aanblijven. Als stimulans neemt LG nu een belang van 80 procent, en koopt de komende drie jaar de resterende 20 procent in de overkoepelende Athom-holding.
De overname past in een traditie: in het verleden kochten grote techondernemingen vaker smarthome-start-ups op. Google deed het met Nest (slimme thermostaten en camera’s), Amazon kocht Ring (van de deurbelcamera’s) en Samsung kocht SmartThings. Al die bedrijven werden volledig ingekapseld door hun nieuwe eigenaren. De match met LG is daarom perfect, zeggen Nijssen en Witkamp. „We vonden het belangrijk om niet opgeslokt te worden. LG is een neutrale speler in de smarthome-markt. Als bijvoorbeeld Google zich gemeld had met hetzelfde bod, hadden we daar minder enthousiast op gereageerd.”
Rijp voor verandering
Het onderhandelingsproces duurde driekwart jaar. In die tijd bezochten Koreaanse LG-vertegenwoordigers regelmatig de Grote Markt in Enschede en reisden de oprichters met z’n tweeën naar Seoul, naar het LG-hoofdkantoor. Daar zaten Nijssen en Witkamp, vergezeld door twee adviseurs, tegenover een indrukwekkende vijftienkoppige Koreaanse delegatie. Aanvankelijk bood LG op een meerderheidsaandeel van 51 procent, maar daar hadden de oprichters geen oren naar. Ze wilden een complete overname: „Want wat heb je nou aan een aandeel van 49 procent als je het een keer niet eens bent met de koers van het bedrijf?”, zegt Witkamp.
De tijd was ook rijp voor verandering. Nijssen: „Als je tien jaar aan een product werkt, ga je ook nadenken: wil ik dit nóg een keer tien jaar gaan doen in hetzelfde bedrijf?”
Voorlopig blijven de Enschedese ondernemers bij Homey, misschien zelfs wel langer dan drie jaar. Door de LG-deal begint immers een nieuwe fase voor Homey: meer armslag, meer inkoopvoordelen, een groter distributienetwerk en de steun van een vertrouwde naam uit de elektronicabranche.
Witkamp is wel van plan om even op adem te komen. De afgelopen jaren was hij ook verantwoordelijk voor de financiën, en daar ligt niet echt zijn passie. „Ik ben meer een ondernemer dan een accountant. Het was een taak die me een paar uur in de week kostte. We vonden het zonde van het geld om daar een financieel directeur voor aan te nemen.”
Die financieel directeur krijgen ze er nu gratis bij, van LG.
Even langs de Porsche-dealer
Nadat de deal eenmaal rond was hebben ze het op kantoor gevierd met de medewerkers – die bijvoorbeeld via opties mee-profiteren van de overname. Thuis vierden Nijssen en Witkamp het met hun vriendinnen, met een fles champagne erbij en sushi voor vier personen.
Onze kennis delen levert de maatschappij meer op dan investeren in vastgoed
Ondanks de aandacht van de vermogensbeheerders verwachten ze niet dat er veel in hun dagelijks leven verandert door de Koreaanse miljoenen. Witkamp: „Homey was al jaren winstgevend en we betaalden onszelf gewoon salaris uit. Niets dramatisch hoor, we konden geen huis zonder hypotheek kopen.”
Zenuwachtig worden ze niet van hun plotselinge rijkdom. Ze prijzen zichzelf gelukkig, en zijn ook trots . Nijssen: „We komen allebei niet uit rijke families. Dit is een self-made succes.”
Homey kon zover komen, denkt hij, omdat ze in de beginfase zo zuinig met hun geld omgingen. „Vooral Stefan.”
Zelf waardeert hij „goede producten”. Vandaar dat Nijssen een week na de LG-deal toch bij de Porsche-dealer binnenwandelde. „Even een proefritje maken, dat leek me wel lachen. Maar ik vond ‘m minder goed rijden dan mijn Tesla die vier keer zo weinig kost.”
Het plan, zowel bij Nijssen als Witkamp, is om andere jonge bedrijven verder te helpen. Ze willen zelf investeren in start-ups en hun kennis delen. Witkamp: „Dat levert de maatschappij meer op dan investeren in vastgoed.”
Ook bedrijven in de eigen regio kunnen wel wat steun gebruiken, zegt Nijssen. Kennispark Twente is een van de grootste innovatieclusters van Nederland, maar aan marketing schort het nog, vindt hij. „Dat is de cultuur hier, ‘doe maar normaal, dan doe je al gek genoeg – wat wij doen is toch niet zo bijzonder’. Wat ze elders in het land doen is vaak ook niet zo bijzonder. Maar daar roepen ze het wel twee keer zo hard.”
